29 Νοε 2009
in memoriam - Στην κοιλάδα του Ηλάι
Τεύκρος Παύλου
Ετών 17
Το κείμενο των συναδέλφων Παύλου Παύλου και Αντρούλας Λάρκου που ακολουθεί δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα Πολίτης.
Διαβάστε αυτό το άρθρο-καταπέλτη για όσα αφορούν την τραγική απώλεια του 17χρονου Τεύκρου στις 9 Οκτωβρίου 2009.Οι τραγικοί γονείς,δυο μήνες μετά,μιλάνε για το περήφανο πέρασμα του παιδιού τους από τη ζωή και μας υποδεικνύουν το χρέος μας.Δίνουν διευκρινίσεις,καταθέτουν τις απόψεις τους και θέτουν ερωτήματα.
Επιτακτική η ανάγκη να εγκαταλείψουμε τη λογική του προσπεράσματος.Είμαστε υπεύθυνοι για τη σιωπή, την αμηχανία, την αδυναμία να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.
in memoriam
Στην κοιλάδα του Ηλάι
Των Παύλου Παύλου-Αντρούλας Λάρκου
Είναι ανθρώπινη και κατανοητή η αμηχανία απέναντι σε καταστάσεις όπως αυτή που ζούμε. Ακόμα και η σιωπή που μας περικυκλώνει όταν αναφέρουμε το όνομα του γιου μας, Τεύκρου, έχει την εξήγησή της. Όλοι θέλουν να "πάνε παρακάτω", θέλουν να φύγουν από τη σφαίρα του δυσάρεστου. Ο χρόνος, εξάλλου, είναι ο καλύτερος σύμμαχος των ανθρώπων. Φτάνει βέβαια να μη βρίσκονται στο κέντρο της φωτιάς, γιατί τότε ο χρόνος συστέλλεται και διαστέλλεται με εντελώς παράδοξο τρόπο. Το χάραμα της 9ης Οκτωβρίου, η ώρα που πέθανε στη σκοπιά του ΚΕΝ Λάρνακας ο 17χρονος γιος μας Τεύκρος, για όλους είναι δικαιωματικά "σχεδόν δυο μήνες μακριά". Για μας είναι σήμερα.
Αντίθετα, οι διαδικασίες και οι έρευνες για τις συνθήκες του θανάτου του Τεύκρου μας προβλέπεται να κρατήσουν μήνες ακόμα. Κατά αντιστρόφως ανάλογο τρόπο, εδώ ο χρόνος διαστέλλεται εξίσου απίστευτα. Ενόσω βέβαια η Αστυνομία διερευνά τα όσα περίεργα και παράδοξα έγιναν αμέσως πριν την ώρα του κακού, πολλοί άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να μετατρέπονται σε ανώνυμους "ντετέκτιβ", εξάγοντας πορίσματα που υπηρετούν τις δικές τους ανάγκες και τις δικές τους ανασφάλειες. Οι άνθρωποι, κατά κανόνα, φοβούνται το μη προφανές.
Αλλά οι άνθρωποι φοβούνται και το άβολο προφανές: Γι' αυτό και στο χορό των "πορισμάτων" που εξάγει σωρηδόν η κοινωνία για τη συγκεκριμένη περίπτωση, ο παράγοντας "στρατός" βρίσκεται περιέργως στο απυρόβλητο. Κανένας που έχει παιδί που είναι ή πρόκειται να πάει στο στρατό δεν αντέχει να δεχτεί πως μπορεί να ευθύνεται αυτός ο Γολιάθ. Γιατί τότε αρχίζουν οι προσωπικές ευθύνες του καθενός μας για το πού στέλνουμε τα παιδιά μας. Έτσι, εμείς καθημερινά εισπράττουμε απίστευτες εικασίες ως βεβαιότητες. Κατά έναν παράδοξο τρόπο, μάλιστα, συνοδεύονται από ένα "άκουσα ότι...". Και κατά διαβολική σύμπτωση αυτό το "άκουσα ότι..." ποτέ δεν συνοδεύεται από το όνομα του όποιου -μυστηριώδους- ομιλούντος. Όπως κάθε χορός αντικρουόμενων φαντασιώσεων, δεν έχει καμιά υπογραφή.
Η πολλή αγάπη που εισπράξαμε και εισπράττουμε από φίλους, αντισταθμίζει. Την ίδια ώρα, όμως, αισθανόμαστε έντονα πως η προστατευτική σιωπή που απλώνεται σαν μανδύας γύρω μας, δεν είναι ό,τι ακριβώς θα θέλαμε. Και δεν είναι αυτό που αξίζει στον Τεύκρο μας. Δεν του αξίζουν οι ηλίθιες εικασίες, δεν του αξίζει όμως ούτε η σιωπή. Είτε από αγάπη προς εμάς, είτε με κίνητρο τον υπαινιγμό του "δεν δικαιούστε διά να ομιλείτε". Το πέρασμά του από τη ζωή ήταν εξαιρετικά περήφανο για να πνιγεί μέσα στην απώλειά του.
Όταν ένα πανέξυπνο παιδί γεμάτο επιτυχίες, σχέδια και όνειρα μέχρι την τελευταία του στιγμή, χάνεται με ένα τέτοιο τρόπο, οι πρώτοι που οφείλουν να αισθάνονται ένοχοι είναι οι γονείς του. Που δεν κατάλαβαν, δεν είχαν δει, δεν είχαν έστω διαισθανθεί. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως όλα τα υπόλοιπα θα πρέπει να παραγραφούν. Και αν δεν είμαστε εμείς εκείνοι που θα πρέπει να τα διερευνήσουμε και να τα συζητήσουμε, πάντως σίγουρα δε θα πρέπει να παρασιωπηθούν:
1. Το γεγονός ότι αρνηθήκαμε να γίνει στρατιωτική κηδεία για τον Τεύκρο μας, και με τη στάση μας προκαλέσαμε και την απουσία του υπουργού από αυτήν, δεν ήταν αποτέλεσμα εμπάθειας. Ήταν η πεποίθησή μας πως αυτός ο παραλογισμός με το στρατό θα πρέπει τουλάχιστον να αρχίσει να συζητείται: Αν ως κοινωνία θέλουμε να καμωνόμαστε τους αγωνιστές και την ίδια στιγμή δε θέλουμε να πληρώνουμε για επαγγελματικό στρατό, τότε οφείλουμε ως ενήλικες να τον στελεχώνουμε οι ίδιοι με ουσιαστικό τρόπο, για κάποια από τα ενήλικά μας χρόνια. Μπορούμε να δανειστούμε ακόμη και πρότυπα άλλων χωρών. Δεν γίνεται μια κοινωνία ενηλίκων να κολυμπά στην ευμάρεια, και την ίδια στιγμή να στέλνει 17χρονα παιδιά για δυο χρόνια στο στρατό για να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Στέλνουμε ανήλικους στην κοιλάδα του Ηλάι για να αντιμετωπίσουν τον Γολιάθ που εμείς αποστρεφόμαστε. Και παραξενευόμαστε κιόλας που κάποιοι δε θέλουν να πάνε (οι... "φυγόστρατοι") ή κάποιοι άλλοι ξαστοχούν και τελικά ο Γολιάθ τούς σκοτώνει. Και με κάθε φυσικότητα, τους ζητάμε και τα ρέστα. Πρόκειται για τον πιο κυνικό εγωισμό μας, ακόμη και απέναντι στα ίδια τα παιδιά μας.
2. Παρακολουθούμε αυτόν τον καιρό τους πανηγυρικούς με την ευκαιρία των 20 χρόνων της σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού. Πρόκειται για μια κατάκτηση των σύγχρονων κοινωνιών, αναμφίβολα. Όμως, ως κυπριακή κοινωνία για άλλη μία φορά αποφεύγουμε το πιο ουσιώδες: Ναι, είναι σημαντική η καταπολέμηση της λεκτικής, ψυχολογικής και σωματικής βίας κατά των παιδιών στην οικογένεια και στο σχολείο. Δεν είναι όμως αποκορύφωμα αυτής της βίας το να αποφασίζουμε εμείς οι ενήλικες τη στράτευση ανηλίκων; Έστω και μετά από δική τους επιθυμία, το να υπογράφουμε ως πατέρες να σταθούν αντιμέτωποι με τον Γολιάθ (τον οποίο εμείς είδαμε, αυτοί αγνοούν), και να τους δίνουμε ένα ένσφαιρο όπλο να φυλάνε μια σκοπιά νυχθημερόν, δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από τον εχθρό (τον δικό μας, όχι τον δικό τους), δεν είναι παραβίαση των δικαιωμάτων τους; Η Επίτροπος για τα Δικαιώματα του Παιδιού, με τη γνωστή ευαισθησία της, ας αρχίσει να το βλέπει αυτό το ζήτημα αυτεπάγγελτα. Όχι νομικίστικα, αλλά στην ουσία του.
3. Είμαστε -ως γνωστόν- μια συντηρητική κοινωνία. Τόσο συντηρητική όμως, που αντιστρέφουμε τις ίδιες τις προσχηματικές μας αρχές και αξίες: Νομιμοποιούμε καθημερινά στη συνείδησή μας αυτόν που επιλέγει την ώρα του διλήμματος, να βλάψει τον άλλον. Και στρέφουμε την πλάτη σ' αυτόν που -σε όλη του τη ζωή, αλλά και την κρίσιμη ώρα- κάνει την υπέρτατη επιλογή να βλάψει τον εαυτό του παρά να κάνει κακό σε άλλον. Κι ας είναι ένας άρχοντας μ' αυτήν του την επιλογή. Μια στάση της κοινωνίας μας εξαιρετικά βολική: Κανένα ΜΜΕ δεν είναι υποχρεωμένο να ασχοληθεί με ένα τέτοιο θέμα αφού είναι ταμπού, και φυσικά κανένας δεν ζητά λογαριασμό από τον Γολιάθ. Ούτε καν τα περί "ανθρωπίνου λάθους", που έγιναν της μόδας τελευταία, δεν χρειάζεται να λεχθούν ως δικαιολογία. Γιατί κανένας δεν ζητά λογαριασμό.
4. Μέχρι πότε κάθε οικογένεια θα υποχρεώνεται να υφίσταται μόνη της τις μακρόσυρτες διαδικασίες που συνεπάγεται μια τέτοια τραγωδία; Το γεγονός ότι η υπόθεση της "Ήλιος" τώρα μπαίνει στην τελική (;) φάση, είναι μια ένδειξη. Την ίδια ώρα, όμως, δεν σημαίνει ότι λιγότερο πολύπλοκες υποθέσεις (με όλα τους τα παράδοξα) δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται με πιο ανθρώπινους ρυθμούς. Έχει κανείς την αίσθηση ότι το σύστημα έχει ταχθεί να κατακρεουργεί όσους είχαν την ατυχία να χάσουν ένα αγαπημένο τους πρόσωπο.
Εμείς δεν έχουμε να πούμε τίποτε άλλο. Θα παρακολουθούμε με κατανόηση γύρω μας να δοξάζεται εκείνο το παπαδιαμαντικό "εξηκολούθει". Αλλά την ίδια ώρα θα είμαστε παρόντες όσο μπορούμε και όσο αντέχουμε. Για να είμαστε βέβαιοι ότι το κάθε βήμα, την κάθε επιλογή και την κάθε σκέψη -μέχρι και την τελευταία- που έκανε το Τεύκρος μας, θα υπάρχουν δυο τουλάχιστον άνθρωποι που θα τα αγαπούν και θα είναι περήφανοι γι' αυτά. Που θα είναι περήφανοι, όπως αξίζει στον Τεύκρο τον Άρχοντα - της δικής του ζωής και της δικής μας.
Ένθετο 1
Το χάραμα της 9ης Οκτωβρίου, η ώρα που πέθανε στη σκοπιά του ΚΕΝ Λάρνακας ο 17χρονος γιος μας, Τεύκρος, για όλους είναι δικαιωματικά "σχεδόν δυο μήνες μακριά". Για μας είναι σήμερα.
Ένθετο 2
Το γεγονός ότι αρνηθήκαμε να γίνει στρατιωτική κηδεία για τον Τεύκρο μας, και με τη στάση μας προκαλέσαμε και την απουσία του υπουργού από αυτήν, δεν ήταν αποτέλεσμα εμπάθειας. Ήταν η πεποίθησή μας πως αυτός ο παραλογισμός με το στρατό θα πρέπει τουλάχιστον να αρχίσει να συζητείται.
(Πηγή:ΠΟΛΙΤΗΣ,29-11-2009)
24 Νοε 2009
Η εισήγηση της Άννας Φραγκουδάκη σε δικοινοτική συζήτηση για την Παιδεία
Πρόσφατα η Πλατφόρμα Εκπαιδευτικών οργάνωσε, με μεγάλη επιτυχία, εκδήλωση-συζήτηση με θέμα "Μύθοι και Προκαταλήψεις στην Παιδεία".
Δείτε τη σχετική ανάρτηση του μπλογκ εδώ:http://evaneocleous.blogspot.com/2009/11/blog-post_16.html
Σήμερα, οι "Επισημάνσεις" παρουσιάζουν την εισήγηση της Άννας Φραγκουδάκη,η οποία δημοσιεύεται για πρώτη φορά στην Κύπρο.
Ευχαριστώ την κ. Φραγκουδάκη που μου την παραχώρησε κι ελπίζω να γίνει αφορμή για μια γόνιμη και ουσιαστική συζήτηση(όχι εδώ κατ΄ανάγκη), όπως συνέβηκε και το βράδυ της εκδήλωσης.
Πολύ σύντομα θα ακολουθήσει ρεπορτάζ για την εκδήλωση, καθώς και φωτογραφικό υλικό.
Εισήγηση της Άννας Φραγκουδάκη
στη ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ
της Πλατφόρμας Ε/κ και Τ/κ Εκπαιδευτικών «ΕΝΩΜΕΝΗ ΚΥΠΡΟΣ»
(Πύλη Αμμοχώστου,Λευκωσία,18.11.2009)
"Οι κοινωνικοί μύθοι για τα έθνη και τις κουλτούρες
απέναντι στις ανάγκες και τις αξίες της ευρωπαϊκής εποχής"
Η διατύπωση και μόνο της έκφρασης «οι κοινωνικοί μύθοι για τα έθνη» προκαλεί μια αντανακλαστική αντίδραση σαν να έγινε κάποια ιεροσυλία.
Τι σημαίνει αλήθεια η έκφραση που υπονοεί ότι υπάρχουν μύθοι για τα έθνη; Υπάρχουν εθνικοί μύθοι και ποιοι είναι αυτοί; Ναι, υπάρχουν. Όλες οι εθνικές ιδεολογίες είναι μύθος. Ο μύθος είναι παντού, για όλα τα έθνη παρόμοιος. Παρουσιάζει το κάθε έθνος (τα υπόλοιπα ταιριάζουν σε όλους σχεδόν τους λαούς, στους Έλληνες και τους Τούρκους, τους Βούλγαρους, τους Γάλλους, τους Γερμανούς, τους Ιρλανδούς, τους Πολωνούς, τους Ρώσους, τους Σουηδούς, τους Σέρβους κ.ο.κ.), παρουσιάζει λοιπόν το έθνος σαν ομάδα που ξεκίνησε την πορεία της στην ιστορία τους αρχαιότατους χρόνους, διατήρησε επί δεκάδες αιώνες τα ίδια «εθνικά» της χαρακτηριστικά, την ίδια κουλτούρα, θρησκεία, γλώσσα, παραδόσεις και έχει τους δικούς της αρχαίους προγόνους.
Οι εθνικές μυθολογίες εμφανίζουν το έθνος σαν ανθρώπινη ομάδα σχεδόν «αιώνια», σαν οντότητα έξω από την ιστορία, χωρίς εξέλιξη και αλλαγή μέσα στους αιώνες και με συγγένεια σχεδόν βιολογική, κάτι σαν τη φάρα ή τη φυλή.
Τι λέει η σύγχρονη επιστημονική ιστορία για τα έθνη; Το έθνος είναι έννοια νεωτερική, είναι ιδέα που ανήκει στο Διαφωτισμό, έγινε πολιτική πράξη με τη γαλλική Επανάσταση και δημιούργησε το έθνος-κράτος. Ιστορική διαδικασία που γενικεύεται τον 19ο αιώνα, τον οποίο η σύγχρονη ακαδημαϊκή ιστορία ονομάζει «αιώνα των εθνών».
Oι αξίες της ισότητας και της ελευθερίας που θα γεννήσει η γαλλική επανάσταση θα εμπνεύσουν διανοουμένους που θα διαμορφώσουν το όραμα της εθνικής ανεξαρτησίας, θα ηγηθούν εξεγέρσεων ενάντια στη δεσποτική ηγεσία των δύο μεγάλων αυτοκρατοριών, της οθωμανικής και της αυστροουγγρικής, και από τους αγώνες αυτούς θα προέλθουν τα σύγχρονα ανεξάρτητα έθνη-κράτη.
Πού οφείλεται ο μύθος της βιολογικής συγγένειας των μελών του έθνους; Οι αγώνες για να γίνουν ανεξάρτητα τα έθνη κράτη σχεδόν παντού στηρίχτηκε σε μια παρομοίωση. Allons, enfants de la patrie, Eμπρός, τέκνα της πατρίδας, αρχίζει η περίφημη Mασσαλιώτιδα. H πατρίδα περιγράφεται με υψηλή έξαρση από τους διαφωτιστές διανοουμένους της εποχής σαν «μητέρα» αλυσοδεμένη που τα «παιδιά» της μάχονται να ελευθερώσουν. H παρομοίωση της σκλαβωμένης μητέρας είχε μεγάλη δύναμη και πειστικότητα για τον τότε μείζονα κοινωνικό της στόχο, το ανεξάρτητο έθνος-κράτος.
Το κάθε έθνος μόλις γίνει κράτος θα επιβάλει την κεντρική νομοθεσία, την ενοποίηση της αγοράς, τη μία εθνική γλώσσα και την ομοιογενοποίηση των πληθυσμών του. Καθώς παράλληλα όλα τα έθνη κράτη έχουν οράματα επεκτατικά, στα Βαλκάνια π.χ. διεκδικούν εδάφη από τις αυτοκρατορίες αλλά και τα γειτονικά έθνη-κράτη. Έτσι επί ενάμιση αιώνα ηχούν σάλπιγγες του πολέμου που κηρύττουν τα «ιερά δίκαια» του κάθε έθνους στην κατάκτηση εδαφών.
Η παρομοίωση των τέκνων της μητέρας πατρίδας, άρα εξ αίματος παιδιών της, θα φέρει σημαντικά αποτελέσματα. Θα αποδώσει ιερότητα στον αγώνα για την απελευθέρωση της αλυσοδεμένης μητέρας, και στη συνέχεια θα εξαγιάσει τα εθνικά επεκτατικά οράματα και τους πολέμους του κάθε έθνους κράτους. Οι «Μεγάλες», όπως η εποχή τις ονόμασε, «Ιδέες» είναι αυτές που θα αποδώσουν στο κάθε έθνος κράτος το δικαίωμα σε επεκτατικές διεκδικήσεις για να απελευθερώσει τους εθνικούς του «αδερφούς» κατακτώντας εδάφη «αλύτρωτα».
Συνέπεια των εθνικών επεκτατισμών είναι ότι οι πληθυσμοί με διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά που βρίσκονται μέσα στην κάθε εθνική επικράτεια γίνονται απειλή για την ακεραιότητα των συνόρων του. H ύπαρξη τέτοιων πληθυσμών συντηρεί τις επεκτατικές βλέψεις των γειτόνων εθνών-κρατών και νομιμοποιεί την επεκτατική εθνική τους πολιτική. Το κάθε έθνος-κράτος προβάλλει το «ιερό δικαίωμα» να απελευθερώσει τους σκλαβωμένους εθνικούς του «αδελφούς», ενώ παράλληλα τα σύνορά του απειλούνται από το ιερό δικαίωμα που εξίσου διεκδικούν τα γειτονικά έθνη-κράτη να απελευθερώσουν τους δικούς τους σκλαβωμένους «αδελφούς». Έτσι η εθνική ομοιογένεια από παρομοίωση με στόχο να οδηγήσει στην εξέγερση της ανεξαρτησίας και να νομιμοποιήσει τους εθνικούς στόχους της επέκτασης των κρατικών συνόρων θα μετατραπεί σε κοινωνική πολιτική.
H κατασκευή της ομοιογένειας θα γίνει σε όλα τα έθνη κράτη-πολιτική προτεραιότητα, με διαδικασίες άλλοτε ήπιες και άλλοτε βίαιες. Kαθώς την πολιτική κατασκευής της ομοιογένειας δικαιώνει η επεκτατική πολιτική των γειτόνων, έχει παντού πλατύτατη συναίνεση. H εθνική ομοιογένεια γίνεται κοινός στόχος όλων των εθνών-κρατών, γι’ αυτό και πήρε κατά καιρούς και τη βίαιη μορφή με τις ανταλλαγές πληθυσμών.
Η εθνική μυθολογία του 19ου αιώνα είναι άρα σχετική με τις αναγκαιότητες εκείνης της εποχής, είχε μεγάλη κοινωνική χρησιμότητα, καθώς οι ιδέες κατάφεραν να κινητοποιήσουν λαούς ολόκληρους σε αμέτρητες θυσίες και να οδηγήσουν στα ανεξάρτητα έθνη-κράτη και στα κρατικά σύνορα που έχουν σήμερα.
* * *
Η εθνική ιδεολογία του 19ου αιώνα όμως είναι για σήμερα παρωχημένη και βλαβερή. Αυτό είναι δύσκολα ορατό, επειδή οι εθνικές ιδέες έχουν μέσα στην ιστορία αποχτήσει ένα είδος ιερότητας που τις μετατρέπει σε αξίες έξω από το λογικό χειρισμό. Η ιερότητα ιδίως οφείλεται στους ποταμούς αίματος που κόστισε η εφαρμογή αυτών των ιδεών για την επίτευξη της ανεξαρτησίας του έθνους-κράτους και της διαμόρφωσης των συνόρων του.
Σήμερα ζούμε σε τελείως άλλη εποχή, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Φρανσουά Μιτεράν, στο λόγο που εγκαινίαζε τη γαλλική Προεδρία στην Eυρωπαϊκή Ένωση το 1995, είχε πει ότι οι εθνικές ιδέες άλλων εποχών είναι σήμερα επικίνδυνες, επειδή «ο εθνικισμός ισούται με τον πόλεμο».
Τα εθνικά επαναστατικά κηρύγματα του 19ου υποστηρίζουν με φλεγόμενη ρητορεία το ιερό δικαίωμα στην εξέγερση, το δίκαιο μίσος κατά των εχθρών, το ιερό καθήκον της φυσικής εξόντωσης των τυράννων, την υποχρέωση της θυσίας. Tο πάθος για την ελευθερία θεμελιώνει τη νομιμότητα και την ηθική της βίας. H αξία της ελευθερίας και το ύψιστο καθήκον της δημιουργίας του ανεξάρτητου έθνους-κράτους απαιτούν κάθε θυσία. Έτσι η ανθρώπινη ζωή δεν έχει μεγάλη σημασία. O ηρωισμός είναι πρωτεύουσα αρετή, η θυσία μέγιστο καθήκον, η ανεξαρτησία αξία υπέρτατη («Kαλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή», αρχίζει ο Θούριος του Pήγα), άρα η ανθρώπινη ζωή είναι μονάχα σπόρος, ταπεινός σπόρος στη ρίζα της ελευθερίας για να την κάνει να βλαστήσει.
Αυτές οι αξίες, το δίκαιο μίσος κατά των εχθρών, η ηθική της βίας, η μικρή σημασία στην ανθρώπινη ζωή, αξίες μεγάλες και αποτελεσματικές για τους κοινωνικούς στόχους άλλων εποχών, είναι βλαβερές για το παρόν.
Oι εθνικές ιδέες της εποχής των ανεξαρτησιακών αγώνων και των επεκτατικών εθνικισμών περιέχουν μύθους βαθιά διχαστικούς για τις μοναδικές αρετές και τα ιερά δίκαια του κάθε έθνους απέναντι στους δαιμονικούς εχθρούς που αντίθετα έχουν ταπεινά κίνητρα και χυδαία συμφέροντα. Εμποδίζουν την ειρηνική συμβίωση.
Περιέχουν βλαβερούς μύθους για την πατρίδα που είναι μητέρα και τα μέλη του έθνους που είναι «αδερφοί». H παρομοίωση έχει σήμερα σοβαρές πολιτικές επιπτώσεις, υποβιβάζει την ιδιότητα του πολίτη στην κατηγορία του «τέκνου» της κρατικής εξουσίας, και παρουσιάζει με προφανείς συνέπειες σαν ανήθικη διαμάχη μεταξύ «αδερφών» τις συγκρούσεις κοινωνικών συμφερόντων.
H παρομοίωση του έθνους με την οικογένεια περιέχει ακόμα την πολιτικά επικίνδυνη ιδέα της πολιτισμικής καθαρότητας. Η πολιτισμική καθαρότητα είναι ιστορικό ψεύδος. Κατά τις επιστήμες, κανένα σύγχρονο έθνος δεν έχει κοινή εθνοτική βάση, κι ακόμα λιγότερο «βιολογική» συγγένεια. Οι μόνοι στην ιστορία του κόσμου λαοί που δεν αναμείχθηκαν με άλλους είναι κάποιες πολύ μικρές ομάδες που έζησαν για γεωγραφικούς ιδίως λόγους σε απομόνωση. Για τούτο άργησε πολύ η κοινωνική τους εξέλιξη και παρέμειναν έως τον 20ό αιώνα σε πρώιμα στάδια κυνηγετικών κοινωνιών. Δεν υπάρχουν άλλοι. Δεν υπάρχει λαός ή πολιτισμός χωρίς αναμίξεις και πλήθος αλληλεπιδράσεις. Από την αρχαιότητα ακόμα, οι πιο δυναμικοί πολιτισμοί ήταν εκείνοι που συνεχώς μετανάστευαν, επιδίωκαν την ώσμωση με άλλους, αντλούσαν τεχνογνωσία, τρόπους κοινωνικής οργάνωσης, μορφές τέχνης, ήθη, ιδέες.
Οι πολιτισμικές ταυτότητες δεν έχουν σχέση με τη μυθική «καθαρότητα» αλλά με την πολιτική βούληση. Η εθνική υπαγωγή είναι αποτέλεσμα της ιδεολογίας και όχι της βιολογίας. Δεν είναι «εξ αίματος» συγγένεια, είναι βούληση του ανήκειν στην πολιτική κοινότητα που είναι το έθνος-κράτος.
Η πολιτισμική καθαρότητα περιέχει ένα αποτρόπαιο ζητούμενο, την εξάλειψη των διαφορών. Αρκεί να διατυπωθεί η ιδέα της εξάλειψης των διαφορών και εγκυμονεί τον κίνδυνο, ανάλογα με τις συνθήκες, να πάρει την τερατική μορφή της εξάλειψης των «διαφορετικών» ανθρώπινων ομάδων. Η ιδέα παραπέμπει κατευθείαν στο ναζισμό και στη φυλετική του «λογική», ωστόσο παραπέμπει και στο παρόν, καθώς με τη σφαγή της πρώην Γιουγκοσλαβίας είδαμε το σκιάχτρο να ξαναζωντανεύει και να ονομάζεται με τον αποτρόπαιο νεολογισμό «εθνοκάθαρση».
Οι εθνικές μυθολογίες άλλων εποχών είναι επικίνδυνες για την ευρωπαϊκή εποχή μας. Δεν είναι αλήθεια ότι το κάθε έθνος αποτελούν «αδέρφια» που ζουν αρμονικά κι αγαπημένα όταν δεν συμβιώνουν με «άλλους». Δεν είναι αλήθεια ότι η κοινή γλώσσα και η κοινή θρησκεία εξασφαλίζουν την αρμονική συμβίωση των μελών της «εθνικής οικογένειας». Η κοινή τους γλώσσα δεν απέτρεψε Σέρβους και Κροάτες από τη σφαγή. Η ίδια θρησκεία άλλοτε ενώνει πέρα από έθνη-κράτη όπως ο Ισλαμισμός, άλλοτε διαιρεί ομάδες εθνικές όπως τους Ιρλανδούς. Είναι αδιανόητο για σήμερα το αίτημα να κατοικούνται τα σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη από πληθυσμούς εθνικά αμιγείς. Άλλωστε είναι απολύτως αδύνατο να επιτευχθεί. Μόνο στη σφαγή και τον όλεθρο μπορεί να οδηγήσει, τη μάταιη σφαγή και τον όλεθρο δικαίων και αδίκων χωρίς αποτέλεσμα και χωρίς νικητές, μόνο ηττημένους (όπως πάλι έδειξε η Γιουγκοσλαβία).
Σήμερα ζούμε στην εποχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια από τις σημαντικότερες διαστάσεις της Ένωσης ως συνασπισμού κρατών είναι ότι διαμόρφωσε το σύγχρονο όραμα να αφήσει οριστικά πίσω στο παρελθόν μια ευρωπαϊκή ιστορία αιματηρών πολέμων, βίαιων επεκτατισμών, ελέγχου με τα όπλα εδαφών και πληθυσμών, και να βαδίσει έναν καινούριο δρόμο, όπου οι διαφορετικές επιδιώξεις ανάμεσα στα κράτη και τα διαφορετικά ή/και συγκρουόμενα συμφέροντα θα αντιμετωπίζονται με το διάλογο, τις διαπραγματεύσεις και τους συμβιβασμούς. Τον καινούριο αυτό δρόμο τον αποκλείουν οι εθνικές ιδέες που ανήκουν στην εποχή των επεκτατικών εθνικισμών.
Οι ιδέες των εθνικισμών του 19ου αιώνα δεν χωράνε το σύγχρονο ευρωπαϊκό όραμα της «ενότητας μέσα στην ποικιλία», της συνύπαρξης και της συνεργασίας των λαών. Είναι ιδέες που δεν επιτρέπουν διαπραγματεύσεις και συμβιβασμούς. Αποδίδουν στο διάλογο τη σημασία της υποχώρησης, αποδίδουν στις διαπραγματεύσεις τη σημασία του ενδοτισμού και παρουσιάζουν τους συμβιβασμούς σαν «προδοσία». Είναι ιδέες που σημαίνουν πόλεμο. Γι’ αυτό είναι τελείως ανεπίκαιρες.
Oι εθνικές ιδέες του παρελθόντος είναι οι αξίες που αποτέλεσαν τη γενεσιουργό ύλη του έθνους-κράτους. Αυτές διαμόρφωσαν τα έθνη, γέννησαν το όραμα του ανεξάρτητου έθνους-κράτους, χάρη σε αυτές το όνειρο έγινε πολιτική και εφαρμόστηκε με πόλεμο. Αυτές οδήγησαν στην ίδρυση των ανεξάρτητων εθνών-κρατών, στην ιστορική τους πορεία σε εποχές γενικευμένης βίας, πολέμων και επεκτατισμών, μέχρι αυτό που είναι το κάθε κράτος σήμερα.
Όμως οι νέες γενιές έχουν σήμερα μεγάλη ανάγκη να μάθουν ιστορία. Αυτό θα επιτρέψει να εντάξουν τις εθνικές ιδέες του παρελθόντος μέσα στην ιστορική τους εποχή, να κατανοήσουν τη σημασία τους και να τις σεβαστούν για αυτό που ιστορικά ήταν. Παράλληλα μαθαίνοντας ιστορία θα μπορέσουν να αναγνωρίσουν ότι πρόκειται για ιδέες και αξίες που δεν αντιστοιχούν στο παρόν και δε βοηθούν το μέλλον, ώστε το μεγάλο ηθικό βάρος των εθνικών ιδεών του παρελθόντος να μην εμποδίζει την αποδοχή των ιδεών και αξιών του παρόντος και τη συμμετοχή των νέων γενεών στους κοινωνικούς αγώνες για οράματα καινούρια, για μια «Ευρώπη των λαών».
Άννα Φραγκουδάκη
22 Νοε 2009
"Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή"
Η πρόσκληση από την παρουσίαση στον Τεχνοχώρο της ΕΘΑΛ
Προσθήκη(3-12-2009):Δείτε την παρουσίαση της Κωνσταντίνας Ζάνου στο ιστολόγιό της εδώ
Ο Βασίλης Γκουρογιάννης πρόσφατα βρισκόταν στην Κύπρο με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του "Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή".Είχα την τύχη να παραβρεθώ στην εκδήλωση της Λεμεσού, όπου την παρουσίαση έκανε η ιστορικός Κωνσταντίνα Ζάνου.Ομολογουμένως εξαιρετική παρουσίαση(θα δημοσιευτεί στο Athens Review of Books).Στην εκδήλωση επικράτησε ένα κλίμα ήρεμο και πολιτισμένο, χωρίς εντάσεις και διαξιφισμούς, με διάθεση απ΄όλους για εποικοδομητικό διάλογο.Υπήρξαν και διαφορετικές απόψεις από εκείνες που εκφράζονται στο βιβλίο,ακούστηκαν επιφυλάξεις και διατυπώθηκαν ερωτήματα προς τον κ. Γκουρογιάννη.
O συγγραφέας απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις του κοινού,τόνισε ότι δεν τον ανησυχούν οι "ενστάσεις" και οι αρνητικές κριτικές.Ότι δεν επιδίωξε τη δημοσιότητα κι ούτε την επιδιώκει. Ανέφερε μεταξύ άλλων:
"Είμαι πέρα από το βιβλίο μου τώρα πια.Αισθάνομαι όπως τον πατέρα που φεύγει το παιδί από κοντά του...Δεν είμαι Ιστορικός, συγγραφέας είμαι και το βιβλίο έχει πολλές ιστορικές ανακρίβειες.Όμως το έγραψα με αγάπη και πόνο.Αν είναι βιβλίο ψεύτικο θα χαθεί, αν είναι αληθινό θα μείνει".
Ευχαρίστησε επίσης την κ. Ζάνου για την "ανάποδη ανάγνωση", όπως χαρακτήρισε την κριτική της, για την οποία εκφράστηκε με θετικά σχόλια, παρά το ότι ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή, κατά τον ίδιο.
Τότε(5/11/2009) δήλωνε ο συγγραφέας ότι δεν τον ενοχλούν οι αρνητικές κριτικές που έχουν γραφτεί για το βιβλίο του.Πού να φανταζόταν όμως τι τον ανέμενε...
Εύα Νεοκλέους
******************
Δείτε στην Ελευθεροτυπία τι έγινε σε μια άλλη παρουσίαση του βιβλίου του,που ωστόσο, δεν έγινε ποτέ...
Στόχος Ακροδεξιών ο Γκουρογιάννης
«Μοναδική μου πρόθεση ήταν ο ανθρώπινος πόνος να μεταμορφωθεί σε αισθητικό αποτέλεσμα», έχει πει ο Β. Γκουρογιάννης για το βιβλίο του, που επαινέθηκε ολόθερμα από την κριτική «Μοναδική μου πρόθεση ήταν ο ανθρώπινος πόνος να μεταμορφωθεί σε αισθητικό αποτέλεσμα», έχει πει ο Β. Γκουρογιάννης για το βιβλίο του, που επαινέθηκε ολόθερμα από την κριτική.
Η εκδήλωση δεν έγινε ποτέ. Κουκουλοφόροι, αλλά και κάποιοι ακάλυπτοι νεαροί τραμπούκοι του ακροδεξιού χώρου εισέβαλαν στην αίθουσα, προπηλάκισαν τους ομιλητές και φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της «ΕΟΚΑ Β» έσπασαν αντικείμενα, έκαψαν βιβλία και μοίρασαν φυλλάδια εναντίον του βιβλίου, που έφεραν την υπογραφή «Έλληνες Πατριώτες». Ύστερα απ' όλα αυτά, παρά την (αμέτοχη πάντως) παρουσία των ΜΑΤ γύρω απ' το τετράγωνο, οι διοργανωτές της παρουσίασης έκριναν σοφότερη τη ματαίωσή της.
Ήταν η κατάληξη μιας προαναγγελθείσας ουσιαστικά επίθεσης: Ελάχιστες μέρες μετά την έκδοση του βιβλίου η ακροδεξιά εφημερίδα «Στόχος» άρχισε να αρθρογραφεί με πηχυαίους τίτλους εναντίον του Γκουρογιάννη και των όσων γράφει. Πολλοί άλλωστε από τους παρευρισκομένους αναγνώρισαν χθες ανάμεσα στο κοινό τον εκδότη της.
Εκτός βέβαια από τους τραμπούκους που διέλυσαν την εκδήλωση, υπήρχε μια δεύτερη ομάδα φιλήσυχων διαμαρτυρόμενων εναντίον του βιβλίου. Ήταν συγγενείς Κυπρίων αγνοουμένων ή πρώην αξιωματούχοι της ΕΛΔΥΚ ή και «Ελλαδίτες» που είχαν πολεμήσει στην Κύπρο. Ένας δυο συστήθηκαν ως «Θλιμμένοι και σκεπτόμενοι», σε αντιδιαστολή με τους φιλοπόλεμους εισβολείς. Οι άνθρωποι αυτοί, όπως ο συγκινημένος Κωνσταντίνος Μαυρουδής (Ελλαδίτης, φαντάρος το '74 και επί 6μηνο αγνοούμενος), σκόπευσαν να παρουσιάσουν φιλειρηνικά τις ενστάσεις τους, πυροδοτώντας μόνο τον αναγκαίο διάλογο.
Η χθεσινοβραδινή παρουσίαση ήταν μια αφορμή για έναν ουσιαστικό διάλογο για μια χαίνουσα πληγή. Ο τραμπουκισμός και σκηνές, όπως αυτή που είδαμε με κάποιους που προπηλάκιζαν τον Γιώργη Γιατρομανωλάκη αποκαλώντας τον «Τουρκαλά» και «προδότη», μόνο στην ίασή της δεν βοηθούν. Κι ασφαλώς, όπως δεν επέτρεψαν στον Γκουρογιάννη να εκφραστεί ελεύθερα, έτσι απέκλεισαν και το δικαίωμα όσων διαφωνούσαν να τον αντικρούσουν. Το χθεσινό μπάχαλο ευνόησε μόνο τους φασίστες.
Πηγή:Ελευθεροτυπία,20-11-2009
Και στην Καθημερινή το άρθρο του Π.Μανδραβέλη με το οποίο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου:
Οι άλλοι «βιβλιοφάγοι»
Tου Πάσχου Μανδραβέλη / pmandravelis@kathimerini.gr
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι στην Ελλάδα ελάχιστοι διαβάζουν. Τώρα πια οδεύουμε σε μια κατάσταση που ελάχιστοι θα μπορούν να διαβάζουν. Πληθαίνουν τα κρούσματα των ακραίων (αριστεριστών, χρυσαυγιτών και άλλων ευαίσθητων στα ...γράμματα ομάδων) οι οποίοι μπουκάρουν στις παρουσιάσεις βιβλίων, όχι για να ανοίξουν τα μάτια τους, αλλά για να κλείσουν τα βιβλία άλλων.
Προχθές μια ομάδα «αγανακτισμένων» εισέβαλε στη Στοά Βιβλίου και διέκοψε την παρουσίαση του βιβλίου του συγγραφέα κ. Βασίλη Γκουρογιάννη, «Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή», που έχει ως θέμα το Κυπριακό.Έσκισαν βιβλία και διέκοψαν την παρουσίαση του βιβλίου, επειδή διαφωνούσαν. Στις αρχές του μήνα μια άλλη ομάδα «αγανακτισμένων» εισέβαλε στην παρουσίαση του βιβλίου της κ. Σώτης Τριανταφύλλου και πέταξε αυγά στη συγγραφέα.
Τον Ιούνιο μια ομάδα «ξυρισμένων κεφαλών» εισέβαλε σε μια εκδήλωση και σταμάτησε την παρουσίαση του «Αμπεσεντάρ», ενός «σλαβομακεδονικού» αναγνωστικού που είχε εκδοθεί από το ελληνικό κράτος το 1925 και τώρα επανακυκλοφόρησε.
Ο μόνος αξιολογικός διαχωρισμός είναι ανάμεσα στα καλογραμμένα και στα κακογραμμένα. Αλλά ακόμη κι ένα κακογραμμένο βιβλίο κρίνεται, δεν καίγεται, δεν πρέπει με δυναμικές εκδηλώσεις να απαγορεύεται η διάδοσή του.
Ο πληθωρισμός όμως των (ανεξαρτήτως χρώματος) φασιστικών εκδηλώσεων στις παρουσιάσεις βιβλίων πρέπει να μας ανησυχήσει.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η υγεία μιας κοινωνίας ορίζεται από τη σχέση της με τα βιβλία. Στη ναζιστική Γερμανία τα έκαιγαν. Και δεν είναι η πράξη καθαυτή που προσβάλλει. Ακραίοι υπήρχαν και θα υπάρχουν παντού στον κόσμο. Το πρόβλημα είναι η σιωπή. Ελάχιστοι αντέδρασαν όταν οι Χρυσαυγίτες προπηλάκισαν εκείνους που ήθελαν να παρουσιάσουν το «Αμπεσεντάρ». Πιθανώς να θεωρήθηκαν «προδότες». Κάπως περισσότεροι αντέδρασαν στην επίθεση με αυγά στην κ. Σώτη Τριανταφύλλου. Κάποιοι είπαν ότι η συγγραφέας είναι «τσιράκι του κεφαλαίου». Μένει να δούμε αν και ποιοι θα αντιδράσουν για την νέα επίθεση στη Στοά Βιβλίου.
21/11/09
Πηγή: http://www.kathimerini.gr
19 Νοε 2009
"Το Ψευδοκράτος στους δρόμους της Ανεξαρτησίας..."
Κραυγή,Munch
Την περασμένη Δευτέρα, οι μαθητές των Λυκείων της ελεύθερης Κύπρου, μετά τις ενδοσχολικές εκδηλώσεις,διοργάνωσαν εκδηλώσεις καταδίκης του ψευδοκράτους.Πορείες,ψηφίσματα,συναυλίες,συνθήματα,πανώ, αλλά και εντάσεις,χωριστές συγκεντρώσεις,διαφωνίες,τα γνωστά εδώ και χρόνια.
Αυτά για το αγωνιστικό μέρος των αντικατοχικών εκδηλώσεων.
Υπάρχει όμως κι ένα άλλο.Κυρίως στις υπόλοιπες πόλεις, όχι στην πρωτεύουσα.
Εκείνο της καφετέριας και των καταστημάτων.Αυτή την πτυχή επιμελώς την αποκρύβουμε.
Και πάλι θα το προσπεράσουμε, πολιτεία,κοινωνία, σχολείο, όλοι μας.Δυστυχώς...
Ο Γιώργος είναι μαθητής της Γ΄Λυκείου.Ώριμος, παρά το νεαρό της ηλικίας του,δεν αρκείται στις εύκολες δικαιολογίες, ανησυχεί,προβληματίζεται και καταθέτει τις αγωνίες του για το πού βαδίζουμε.
Διαβάστε τις σκέψεις του, με αφορμή τις εκδηλώσεις καταδίκης του ψευδοκράτους, στο κείμενο που ακολουθεί:
"Το ψευδοκράτος στους δρόμους της Ανεξαρτησίας..."
Τούτον το κείμενο εν είχα σκοπό να το γράψω. Η αλήθκεια είναι ότι εν μου αρέσκει να πολλοζορίζουμαι με το Κυπριακό. Βλέπετε, έτσι κουλούμακα που τα έχουμεν ούλλοι οι μαθητές μες το νουν μας εν πιο εύκολο να το παίζω προοδευτικός εκ του ασφαλούς, παρά να ασχολούμαι πραγματικά με το πρόβλημά μας…
Όμως μετά την εκδήλωση που εκάμαμεν στο σχολείο για το ψευδοκράτος,εσκέφτηκα να γράψω κάτι για τη στάση των μαθητών σήμερα. Τούτον το κείμενο ήρτεν μου σαν ψυχανάλυση τζαι εβοήθησέν με να φκάλω προς τα έξω κάποια πράματα που εσκέφτουμουν εδώ και λίγο καιρό. (Ελπίζω να μεν σας κουράσουν τα κυπριακά, ήρταν μου αυθόρμητα. Έτσι εμπόρεσα να εκφραστώ κάπως καλύτερα πάνω σε τούτο το θέμα).
Θυμούμαι μια συμμαθήτριά μου, όταν επήαινα Δημοτικό, να μας λέει στο διάλειμμα: «Σήμερα η μάμα μου έδωκεν την πιστωτικήν της κάρτα της αρφής μου». «Γιατί;» τη ρωτώ εγώ. «Επειδή σήμερα εν να παν κάτω στην Ανεξαρτησίας». «Γιατί να πάσιν; Τι έσχιει σήμερα;» επιμένω. «Ε… έτσι. Τζείνοι που εν Λύκειο πάσιν μια φορά το χρόνο Ανεξαρτησίας». Εζήλεψα πολλά. Ήθελα τζαι γω να πάω Ανεξαρτησίας. Τζείνοι γιατί να εν κάτω τζαι εμείς να έχουμε σχολείο;
Ήρτεν λοιπόν τζαι μέναν η σειρά μου να πάω στην Ανεξαρτησίας. Είπαν μας ότι πάμε για να διαδηλώσουμε κατά του ψευδοκράτους (αν τζαι άρκεψα να πιστεύκω ότι το ψευδοκράτος δαμέσα δα εμείς είμαστεν, αφού εγέμωσεν ψεύτες τούτος ο τόπος). Φυσικά εψιθυρίζετουν ότι σχεδόν ούλοι ήταν να παν για να ψουμνίσουν τζαι κανένας για να διαμαρτυρηθεί. Εν να παν για να αγοράσουν τζειν τα παπούτσια που τα εθέλαν που τζαιρό τζαι να για πιουν έναν καφέ σε τζεινην την ωραίαν καφετέρια.
Φυσικά εμέναν η γενιά μου εσήκωσε τζαι μια νέα μόδα. Πάσιν κάτω οι μαθητές τζαι παίζουν ξύλο. Χωρίζονται σε δεξιούς – αριστερούς (ελληνικές – κυπριακές σημαίες), έστω τζαι αν δεν ξέρουν τι σημαίνει δεξιά – αριστερά, τζαι δέρνουνται μεταξύ τους. Ξέρετε τωρά, λίος Γρίβας, λίος Μακάριος, λίη ΕΔΟΝ, λίο ΝΕΔΗΣΥ, λίη ΔΡΑΣΗ, λίη ΕΦΕΝ, ούλα τα πολιτικά του τόπου μας τζαι ούλες οι κομματικές νεολαίες συνάμενες μαζί κάμνουν έναν μεγάλο παναϋρι. Έτσι παναϋρι τα έχουμεν τζαι οι μαθητές τα πολιτικά της Κύπρου τζαι την Ιστορία της μες το νου μας, τζαι φκαίνει ό,τι φκαίνει.
Εν επήα λοιπόν στην Ανεξαρτησίας. Τι να πάω να κάμω; Εν μου αρέσκουν ούτε τα ψουμνίσματα, ούτε το ξύλο μεταξύ των «προβάτων» των κομματικών νεολαιών. Ακόμα τζαι «σωστά» να εγίνουνταν τούτες οι εκδηλώσεις, νιώθω πάλε ότι θα ήταν ένα λάθος. Θα έμοιαζαν με απεργίες για συνδικαλιστικά αιτήματα ή με κάτι άλλες εκδηλώσεις για επανένωση (π.χ. κατασκηνώσεις της ΕΔΟΝ με Τουρκοκύπριους τζαι Ελληνοκύπριους). Θα εσυμμετείχαν σε τούτες συγκεκριμένα άτομα τζαι θα τις εκατακρίναν κάποια άλλα. Χωρίς να έχουν ξεκαθαρισμένες στο μυαλό τους τις ιδέες τους οι περισσότεροι που τούτους, είτε ανήκουν στην μιαν, είτε στην άλλην παράταξην. Δεν θα είχαν τίποτε το αμοιβαίο, το αληθινό, το αυθόρμητο. Θα ήταν ίσως χειρότερες που τις σημερινές εκδηλώσεις.
Βέβαια τωρά έρκουνται μας αυθόρμητα οι ερωτήσεις, όπως συμβαίνει συχνά σε τέθκοιες επετείους: «Τι φταίει; Γιατί εν αντιδρούμεν; Γιατί οι νέοι μας εν κάμνουν τίποτε;»
Μια φορά, το 1984, ήρταν στην Κύπρο δύο που τους μεγαλύτερους Έλληνες μουσικοσυνθέτες, ο Μάνος Χατζιδάκις, τζαι ο Μίκης Θεοδωράκης για να κάμουν συναυλία στο Τσίρειο. Ο Χατζιδάκις έφριξε με τα όσα είδε τζαι άκουσε στο νησί μας, με αποκορύφωμα να σηκωστεί τζαι να φύει μες την μέση της συναυλίας. Μετά την αποχώρησή του από την Κύπρο, κάποιοι δημοσιογράφοι ερωτήσαν τον τι έγινε τζαι ήταν έτσι θυμωμένος. Αντιγράφω αποσπάσματα από δύο διαφορετικές συνεντεύξεις για το εν λόγω θέμα τζαι ελπίζω κάποτε να καταλάβετε τι εννοεί τούτος ο υπέροχος άνθρωπος:
«Η Κύπρος μού έκανε την εντύπωση μιας χώρας χωρίς νέους. Και μια χώρα χωρίς νέους είναι χώρα χωρίς ουσία. Διότι δεν υπάρχουν οι αντιδράσεις, οι αντιθέσεις, οι συζητήσεις, το ενδιαφέρον. Υπάρχει μία αστική τάξη, η οποία ενδιαφέρεται να περάσει καλά, και δεν νομίζω ότι είχα με αυτή να πω τίποτα, με αυτή την αστική τάξη. Εγώ το περισσότερο ήθελα να συνομιλήσω με νέους ανθρώπους πάσης ηλικίας. Αλλά έλειψαν μεγαλοπρεπώς!»
Και αλλού:
«Στην Κύπρο είπα ότι ακολουθούν μια λάθος διαδρομή… Έχουν ευμάρεια, κυκλοφορούν πανίσχυροι οι μεσήλικες, λείπουν παντελώς οι νέοι. Έχουν σε κάθε πόλη δύο γήπεδα ποδοσφαίρου τεραστίων διαστάσεων και δεν είδα σε όλη την Κύπρο ένα πανεπιστήμιο. Έτσι θα κερδίσουν τη μάχη τους με τους Τούρκους; Τι έχουν ν’ αντιτάξουν στην τουρκική βαρβαρότητα; Ένα επαρχιακό Λας Βέγκας, τη Λεμεσό και αμφιλεγόμενους εθνικούς ήρωες της ΕΟΚΑ Β.»
Γιώργος Ίλλαμπας
16 Νοε 2009
"Μύθοι και προκαταλήψεις στην Παιδεία",Εκδήλωση της Πλατφόρμας Ε/κ και Τ/κ εκπ/κών
Η Άννα Φραγκουδάκη σε μια από τις πρώτες εκδηλώσεις της Πλατφόρμας Ε/κ και Τ/κ Εκπ/κών
Η Γλώσσα και το Έθνος, 1880-1980,Ά. Φραγκουδάκη
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι "Επισημάνσεις" αναφέρονται στην Άννα Φραγκουδάκη.Μέσα από διάφορες αφορμές μιλήσαμε για τη δράση της, τόσο τη συγγραφική όσο και την Πανεπιστημιακή.Μια ομολογουμένως πολυσχιδή και αξιόλογη δράση.Αυτή τη φορά χαιρόμαστε, γιατί θα έχουμε την ευκαιρία να την ακούσουμε από κοντά.Θα είναι μαζί μας την Τετάρτη το βράδυ, στην Πύλη Αμμοχώστου.Ήρθε κι άλλες φορές στην Κύπρο η Φραγκουδάκη, κάποιες απ΄αυτές, με πρόσκληση της Πλατφόρμας Εκπ/κών. Έχει στενούς δεσμούς με το νησί μας και τους ανθρώπους του και την ευχαριστούμε που, παρά το βαρυφορτωμένο της πρόγραμμα, ανταποκρίθηκε και τώρα στην πρόσκλησή μας.
"Τι είν΄η πατρίδα μας"Ά.Φραγκουδάκη-Θ.Δραγώνα
Ακολουθεί η ανακοίνωση που εξέδωσε το Συντονιστικό της Πλατφόρμας:
Η Άννα Φραγκουδάκη και πάλι στην Κύπρο
Σημαντική δικοινοτική διάλεξη στην Πύλη Αμμοχώστου
Φίλες και φίλοι της Πλατφόρμας,
αναλαμβάνουμε μια νέα πρωτοβουλία τις επόμενες μέρες στην οποία πιστεύουμε θα χαρείτε να συμμετάσχετε.
Σε δημόσια, δικοινοτική συζήτηση θα μιλήσει η γνωστή Ελληνίδα ακαδημαϊκός Άννα Φραγκουδάκη μαζί με τον επίσης γνωστό Τ/κ ακαδημαϊκό Μπιρικίμ Οζκγιούρ.
Η δραστηριότητα αυτή αποτελεί μέρος της γενικότερης δράσης της Πλατφόρμας να φέρει κοντά Ε/κ και Τ/κ εκπ/κούς,μαθητές, φοιτητές και σπουδαστές, να προωθήσει την παιδεία της συμφιλίωσης και την ειρηνική λύση του Κυπριακού.
Γλώσσα και Ιδεολογία,Ά. Φραγκουδάκη
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Η Πλατφόρμα Ε/κ και Τ/κ Εκπαιδευτικών "ΕΝΩΜΕΝΗ ΚΥΠΡΟΣ"
σας προσκαλεί
με θέμα
αναζητώντας τις αλήθειες των άλλων"
Τετάρτη 18-11-09,
Ομιλητές
Άννα Φραγκουδάκη
Μπιρικίμ Οζκγιούρ
Συνδιοργανωτές
Friedrich – Ebert – Stiftung
ΙΚΜΕ (Ίδρυμα Κοινωνικοπολιτικών Μελετών)
Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο
Την εκδήλωση θα χαιρετίσουν εκπρόσωποι της ΚΤΟΣ και ΚΤΟΕΟΣ(συντεχνίες των Τ/κ εκπ/κών), ο κ. Τ. Χατζηδημητρίου εκ μέρους του ΙΚΜΕ και η κ. Α.Καμιναρά εκ μέρους της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο.
14 Νοε 2009
"15 Νοεμβρίου, ημέρα καταδίκης του ψευδοκράτους"
Στο μεταξύ οι συνομιλίες συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς.Χθες στην 51η συνάντηση συζητήθηκε το περιουσιακό, ένα "δύσκολο κεφάλαιο", όπως δήλωσε και ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ κ.Ντάουνερ.
Πρόσφατα,ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, σε συνέντευξή του στο δημοσιογράφο Ερντάλ Γκιουβέν που εξέδωσε το βιβλίο "Η Κύπρος του Ταλάτ" δήλωσε: ":Δεν υπήρξε πιο λανθασμένη απόφαση από την ίδρυση της ΤΔΒΚ".26 χρόνια μετά, ο Τ/κ ηγέτης αναγνωρίζει πως ήταν λάθος η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του ψευδοκράτους.Η παραδοχή αυτή πιθανόν να έχει και το τίμημά της για τον ίδιο.
Ας ελπίσουμε ότι οι προσπάθειες που γίνονται μέσα από τις συνομιλίες θα έχουν αποτέλεσμα.
Στο μήνυμά του ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού,κ. Ανδρέας Δημητρίου αναφέρει μεταξύ άλλων:
"Συμπληρώνονται φέτος 26 χρόνια από τις 15 Νοεμβρίου του 1983 όταν η Άγκυρα μαζί με την τουρκοκυπριακή ηγεσία υπό τον κ. Ντενκτάς προχώρησαν στην ανακήρυξη του ψευδοκράτους στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας το οποίο κατέχεται από τα τουρκικά στρατεύματα.Η ενέργεια αυτή ήταν το αποκορύφωμα μιας σειράς αποσχιστικών ενεργειών που ακολούθησαν την τουρκική εισβολή και στόχο είχαν την εδραίωση της διαίρεσης και των τετελεσμένων της κατοχής.
Από το 1983 μέχρι σήμερα το ψευδοκράτος συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην επίλυση του Κυπριακού.Καταδικάζοντας σήμερα την ανακήρυξη του ψευδοκράτους καταδικάζουμε την εισβολή, την κατοχή και όλα τα δεινά που επέφεραν στην πατρίδα μας. Μέσα από τις αντικατοχικές εκδηλώσεις της φοιτητιώσας και μαθητιώσας νεολαίας ολόκληρος ο κυπριακός λαός υψώνει φωνή καταδίκης του φασιστικού πραξικοπήματος,της τουρκικής εισβολής και κατοχής, του εθνικού ξεκαθαρίσματος,του εποικισμού,της καταστροφής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, του σφετερισμού των περιουσιών των προσφύγων,της διαιώνισης του δράματος των αγνοουμένων και της στέρησης βασικών δικαιωμάτων των εγκλωβισμένων μας και καλεί τη διεθνή κοινότητα να συμβάλει ουσιαστικά στις προσπάθειες που γίνονται για να φτάσουμε σε συμφωνημένη λύση.
Λύση που να απαλλάσσει την Κύπρο από την κατοχή και να επανενώνει την πατρίδα μας σε συνθήκες ειρήνης,ελευθερίας και δημοκρατίας.Λύση στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ,του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου και των συμφωνιών υψηλού επιπέδου.Λύση που να προνοεί την αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και την απαλλαγή από τον εποικισμό.Να αποκαθιστά την ενότητα,την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς εξαρτήσεις από ξένες χώρες.Να αποκαθιστά και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων,περιλαμβανομένου του δικαιώματος επιστροφής και περιουσίας.Λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας συστατικό στοιχείο της οποίας θα είναι και η πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών...".
Δείτε ολόκληρο το μήνυμα του Υπουργού Παιδείας εδώ
Στο μήνυμά της προς τους καθηγητές μεταξύ άλλων η ΟΕΛΜΕΚ τονίζει:
"...Επιβάλλεται όσο ποτέ άλλοτε η διατήρηση στη μνήμη μας της κατεχόμενης γης μας και η ενίσχυση της αγωνιστικότητας του λαού μας.Σ΄αυτό τον αγώνα,εκπαιδευτικοί και μαθητές έχουν να διαδραματίσουν ένα ιδιαίτερα δύσκολο έργο, ενόψει και των εντατικών διαπραγματεύσεων που συνεχίζονται προς επίλυση του κυπριακού προβλήματος.Αναμένουμε όλοι με αγωνία το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, ευελπιστώντας σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση που θα εξασφαλίζει τις τρεις βασικές ελευθερίες για όλους τους Κυπρίους.....
Χρέος όλων μας είναι να παραδώσουμε στις γενιές που έρχονται μια πατρίδα ελεύθερη, ενωμένη, μια πατρίδα κοινή για το λαό της, χωρίς ξένα στρατεύματα, εποίκους και στρατό κατοχής, χωρίς διαχωριστικές γραμμές, χωρίς μίση, πάθη και μισαλλοδοξίες".
Τέλος, καλεί εκπαιδευτικούς και μαθητές να λάβουν μέρος μαζικά στις εκδηλώσεις κατά της ανακήρυξης του ψευδοκράτους.
7 Νοε 2009
"Περί σχολικής Ιστορίας"
Κ΄η Ιστορία με την αληθοφάνειά της, κ΄η Ιστορία με τους "συγγραφείς" της, κ΄η Ιστορία με τους τυμβωρύχους της, κ΄η Ιστορία με τους κόλακές της, με τους ψευδομένους.
Κώστας Μόντης
Ξανά στο προσκήνιο η σχολική Ιστορία.Με αφορμή και την Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου που πρόσφατα τίμησε ο Ελληνισμός.
Η Άννα Φραγκουδάκη επισημαίνει στο "sms" της την ανάγκη "να αρχίσει το σχολείο να διδάσκει Ιστορία".
"Σχολείο και Ιστορία"
Άννα Φραγκουδάκη
"Τα Νέα", Βιβλιοδρόμιο,sms, 31 Οκτωβρίου 2009
Τέσσερις νέοι πανεπιστημιακοί, Γιάννης Στεφανίδης της Νομικής, Βασίλης Γούναρης και Νικόλας Μανιτάκης Ιστορίας-Αρχαιολογίας, και Δημήτρης Λυβάνιος Δημοσιογραφίας, έκαναν το 2007 έρευνα σε φοιτητές του Αριστοτελείου με θέμα την αντίληψή τους για το έθνος και την Ιστορία. Τα συμπεράσματα είναι ενδεικτικά της αλλαγής που απαιτείται στη διδασκαλία της Ιστορίας στο σχολείο.
Είναι γενικότερα γνωστό ότι η διδασκαλία της Ιστορίας πάσχει σοβαρά στο ελληνικό σχολείο. Οι μαθητές/ριες αδιαφορούν για την Ιστορία, η αποτυχία σε όλες τις εξετάσεις είναι ψηλή και τα παιδιά γενικώς ανίκανα να βάλουν τα ιστορικά γεγονότα σε στοιχειώδη χρονική σειρά. Η έρευνα διαπιστώνει ότι το σχολείο είναι η βασικότερη πηγή ιστοριογνωσίας των φοιτητών, η γνώση όμως της Ιστορίας που έχουν αποκτήσει είναι ελλιπής. Σε ερωτήσεις σχετικά απλές, όπως π.χ. «πότε παγιώθηκαν τα σημερινά σύνορα της Ελλάδας;», πάνω από τους μισούς φοιτητές δίνουν λανθασμένη απάντηση.
Αναμφίβολα μεγάλη ευθύνη για την κατάσταση έχουν τα σχολικά βιβλία Ιστορίας. Η έρευνα διαπιστώνει ότι τα παιδιά βρίσκουν «αδιάφορο» το μάθημα της Ιστορίας και τα σχετικά βιβλία. Το ίδιο διαπίστωνε και έρευνα που έκανε το 2004 το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο σε καθηγητές λυκείου, που θεωρούν τα βιβλία της Ιστορίας γεμάτα «λεπτομέρειες» που κάνουν το μάθημα «δύσκολο» και «ανιαρό».
Δεν μαθαίνει λοιπόν το σχολείο στα παιδιά Ιστορία. Αυτό που τους «μαθαίνει» ωστόσο, με αναμφίβολα αρνητικές επιπτώσεις στην ικανότητα να διαχειριστούν τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα του παρόντος, είναι η διαχρονική συνέχεια του ελληνικού έθνους, αντίληψη που ανήκει στον ελληνικό ρομαντισμό του 19ου αιώνα, δηλαδή στην εποχή των εθνικών επεκτατισμών.
Οι φοιτητές διαμορφώνονται από το σχολείο με έναν εθνοτικό εθνικισμό. Σε αυτή την έρευνα, π.χ., είναι εντυπωσιακά χαμηλό το ποσοστό φοιτητ(ρι)ών που θεωρούν βασικό κριτήριο της εθνικής ταυτότητας την ιδιότητα του πολίτη του ελληνικού κράτους.
Είναι πράγματι επείγουσα ανάγκη να αρχίσει το σχολείο να διδάσκει Ιστορία. Είναι βλαβερή η παρωχημένη μυθολογία ότι το έθνος είναι ομάδα «φυσική», κάτι σαν την αρχαϊκή φάρα, έννοια όχι ιστορική αλλά συνώνυμη της φυλής ή της ράτσας.
****************
Ο Νίκος Ξυδάκης σε άρθρο του στην Καθημερινή(1-11-2009), με τίτλο "O Eμφύλιος δεν είναι στα SOS", πολύ εύστοχα επισημαίνει ότι όχι μόνο ο Εμφύλιος αλλά και η γνώση δεν είναι στα SOS.Αξίζει, κατά τη γνώμη μου, να μας προβληματίσει.Τι διδάσκουμε;Πώς το διδάσκουμε;Μας ενδιαφέρει η γνώση;Γιατί καλλιεργείται από το εκπαιδευτικό σύστημα η αποστήθιση;Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα τίθενται.Το τραγικό όμως είναι ότι ενώ απαντήσεις έχουν δοθεί και δίνονται κατά καιρούς, παρόλ΄αυτά κανένας δεν ενδιαφέρεται.
"Συζητούσα με έναν φοιτητή Μαθηματικών, αριστούχο απόφοιτο καλού ιδιωτικού σχολείου, με διακρίσεις σε μαθηματικούς διαγωνισμούς. Από την τρέχουσα πολιτική ζωή ξεκινήσαμε, στις απαρχές του φιλελευθερισμού και τον Διαφωτισμό φτάσαμε. Καθώς είχαμε πια μπει στο πεδίο της Ιστορίας, αντιλήφθηκα ότι ο αριστούχος είχε πέσει σε τρικυμία: τοποθετούσε τον Διαφωτισμό περίπου μαζί με την Αναγέννηση, λίγο μετά τον Μεσαίωνα, και σε διερευνητικές ερωτήσεις αποκαλυπτόταν διαρκώς ότι η γνώση του των αδρών ιστορικών περιόδων ήταν συγκεχυμένη, γεμάτη ανακολουθίες και πρωθύστερα. Οι περίοδοι ήταν απλώς ονόματα σκόρπια μες στον χρόνο, μάλιστα ονόματα κενά, χωρίς περιεχόμενο, χαρακτηριστικά, φυσιογνωμία. Ελαφρώς σοκαρισμένος, ο φοιτητής ομολόγησε ότι Νεότερη Ιστορία είχε διδαχθεί δυο-τρεις φορές στον σχολικό του βίο, και «τότε» τα ήξερε, έπαιρνε 18άρια και 19άρια, αλλά τώρα τα μπερδεύει. Καλά, Γεωγραφία δεν έμαθα ποτέ, αλλά Ιστορία νόμιζα ότι ξέρω, ψέλλισε εξομολογητικά. Τον παρηγόρησα λέγοντάς του, ότι η άγνοιά του δείχνει μάλλον την αποτυχία του σχολείου. Δεν του αρκούσε· ζήτησε κανένα καλό βιβλίο Ιστορίας. Δεν δεχόταν ότι το σχολείο του απέτυχε.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, με δική του πρωτοβουλία ξεκίνησε η δεύτερη φάση της ανοιχτής μας συζήτησης. Αφορμή, ο Εμφύλιος και η ταινία του Π. Βούλγαρη «Ψυχή βαθιά», την οποία του είχα συστήσει «χαλαρά» να την δει. Αποφασίσαμε με την παρέα να πάμε να δούμε την ταινία, άρχισε να λέει. Πώς κι έτσι; Να, προχθές είχαμε μαζευτεί μια παρέα, παλιοί συμμαθητές, και μιλούσαμε για ταινίες. Ήρθε η κουβέντα και στην «Ψυχή βαθιά». Ένα παιδί, της Νομικής, είπε ότι ο Εμφύλιος είναι μια πολύ παλιά υπόθεση, προπολεμική. Μας είπε ότι ήταν επί Βενιζέλου, τον μπέρδευε με τον Διχασμό... Δεν ήξερε ότι είχε τόσο πολλούς νεκρούς και ότι κράτησε μέχρι το ’49. Καταλαβαίνεις τώρα, ο φίλος της Νομικής είναι άσος στην Ιστορία, 19.200 μόρια στις πανελλήνιες, 19,8 Ιστορία, δεν λέω για τους άλλους των Καλών Τεχνών, του Πολυτεχνείου και των Οικονομικών.
Και δεν ήξερε πότε έγινε ο Εμφύλιος; Ε, δεν το ήξερε, μας είπε ότι δεν το διάβασε ποτέ, ο Εμφύλιος δεν είναι στα θέματα SOS, δεν μπαίνει ποτέ στις εξετάσεις...
Αναχώνευα όσα μου διηγήθηκε ο νεαρός μαθηματικός περί Ιστορίας και μέσης εκπαίδευσης. Έμεινα περισσότερο στην κοινότοπη διαπίστωση περί αποτυχίας του σχολείου, ότι αυτό το τυπολατρικό σχολείο, ο διάδρομος για τα ΑΕΙ, έχει καταντήσει να παράγει ημιμαθείς και αγράμματους, να στραβώνει ακόμη και τα πιο προικισμένα παιδιά. Μήπως είμαι υπερβολικός;
Θυμήθηκα όσα μου λένε κατά καιρούς φίλοι εκπαιδευτικοί, λαμπροί επιστήμονες και έμπειροι δάσκαλοι. Η Δ., χημικός με μάστερ επιστημολογίας, περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα τα σχολικά εγχειρίδια: Τα περισσότερα είναι για πολτοποίηση, γραμμένα στο πόδι, ή από ανθρώπους που δεν έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους σε σχολική αίθουσα, απευθύνονται σε 13χρονα, ενδεχομένως αλλοδαπά με ελλιπή γνώση ελληνικών, και τους μιλάνε σαν να είναι φοιτητές πανεπιστημίου... Η Δ. περιφρονεί το αναλυτικό πρόγραμμα και εφαρμόζει το δικό της: Πέντε πράγματα, να τους μείνουν, μήπως και μάθουν να σκέφτονται...
Πέντε πράγματα... Ναι, αυτά που δεν κατορθώνουν να διδάξουν σε έξι χρόνια τα καλά ιδιωτικά σχολεία, πότε πέφτει η Αναγέννηση, πότε ο Διαφωτισμός, και γιατί φυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης, πώς διαβάζεται ο χάρτης, πού βρίσκεται η Βιρμανία και πού τα Γιαννιτσά.
Ο Θ., πτυχιούχος του Φιλοσοφικού-Παιδαγωγικού-Ψυχολογικού τμήματος της Φιλοσοφικής, μου έλεγε πως τον έβαζαν να διδάσκει Αρχαία Ελληνικά στο γυμνάσιο που υπηρετεί. Καταλαβαίνεις τώρα, εγώ δεν έχω διδαχτεί Αρχαία στο πανεπιστήμιο, και πρέπει να διδάξω Όμηρο και Θουκυδίδη στο πρωτότυπο, με συντακτικό, αναγνωρίσεις και λοιπά. Στα Νέα τουλάχιστον επιστρατεύω τις γνώσεις μου και το ψώνιο μου για τη λογοτεχνία...
Ο φιλόλογος Δ., διδάκτωρ νεοελληνιστής του Καποδιστριακού, μεταφέρει τη δική του εμπειρία από τα ακριβά σχολεία των βορείων προαστίων αλλά και από τα εσπερινά των λαϊκών συνοικιών. Το μέγα ζητούμενο είναι να αποκτήσουν τα παιδιά γλωσσικό αίσθημα, να συνδέσουν το κείμενο που διδάσκεται με τη γλώσσα που μιλάνε, να δώσουν ονόματα στη σκέψη τους, στα αισθήματά τους. Είναι απαισιόδοξος: Κάθε χρονιά βλέπω ότι μπορώ να προσφέρω λιγότερα. Και κανείς δεν μου ζητά να είμαι καλύτερος, κανείς δεν αξιολογεί την εργασία μου, ο θεσμός του επιθεωρητή έχει καταργηθεί, οι σχολικοί σύμβουλοι δεν έχουν αποφασιστικό ρόλο, η επιμόρφωση είναι ανύπαρκτη ή μαϊμού, οι καθηγητές βαριούνται ή απλώς είναι ανεπαρκείς...
Ο Δ., ο Θ., η Δ., άνθρωποι βαθιά καλλιεργημένοι, αφοσιωμένοι στα γράμματα και την επιστήμη, λόγιοι, με κοινωνική συνείδηση του ρόλου τους, δάσκαλοι εξ επιλογής, είναι όλο και πιο σκεπτικιστές καθώς περνούν τα χρόνια. Μιλούν με πόνο για το δημόσιο σχολείο, και περιγράφουν μια ιστορική καταστροφή: για μία και δύο γενιές παιδιών ημιμαθών, χωρίς εγκύκλια παιδεία, χωρίς στοιχειώδη εγγραμματοσύνη.
Σκεφτόμουν: Ο Δ., ο Θ., η Δ. είναι στα σαράντα ή τα πενήντα. Μήπως γκρινιάζουν, μήπως είναι υπερβολικά απαιτητικοί, υπερβολικά απαισιόδοξοι; Όχι, τους ξέρω χρόνια πολλά, είναι άνθρωποι φύσει αισιόδοξοι, δοτικοί, διεισδυτικοί, επιεικείς, ουσιαστικά κοινωνικοί και μοντέρνοι. Άλλωστε, η διερώτηση και η αμφισβήτηση φωλιάζουν πια στους φρεσκοαπόφοιτους των λυκείων, αυτοί ανακαλύπτουν ότι έξι χρόνια αποστήθιζαν μόνο εξεταστέα ύλη. Και τώρα ανακαλύπτουν εμβρόντητοι ότι η γνώση δεν ήταν ποτέ στα SOS".
Υ.Γ.Δείτε και στο anemomylos2 το πολύ ενδιαφέρον κείμενο της Γυριστρούλας με τίτλο "Ιστορία μου αμαρτία μου,λάθη μας μεγάλα".
**************
Και πάμε τώρα στο επίμαχο θέμα του βιβλίου Ιστορίας της Γ΄Λυκείου.Τόσες φωνές διαμαρτυρίας πέρυσι, τόσες αντιδράσεις, τόσα και τόσα...Κι όμως το βιβλίο μας έμεινε αμανάτι.Να διδάσκεται για δεύτερη χρονιά, μάλιστα στην Κύπρο και στην Ιστορία Κατεύθυνσης, και να ταλαιπωρεί μαθητές και καθηγητές.Θυμίζω το ιστολόγιο Ιστορία που δημιούργησαν οι συνάδελφοι στην Ελλάδα, αλλά και το Teachershistorybook εδώ στην Κύπρο.Και δεν είναι μόνο αυτά βέβαια.Τόσο σε ιστολόγια όσο και στον τύπο ασκήθηκε τεκμηριωμένη κριτική στο συγκεκριμένο βιβλίο.Διάβασα πριν λίγες μέρες στην alfavita το άρθρο της Άντας Στριφτόμπολα "Ιστορία μου,αμαρτία μου".
Γράφει ανάμεσα σε άλλα η συνάδελφος:
"Η ΕΛΜΕ Νότιας Αθήνας, ακούγοντας την ανησυχία και τις παρατηρήσεις πολλών συναδέλφων, οργανώνει ημερίδα-συζήτηση, με τη συμμετοχή μέλους της συγγραφικής ομάδας και άλλων ιστορικών- πανεπιστημιακών και μάχιμων στην τάξη, την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2009, στο θέατρο Κάρολος Κουν, στον Άλιμο. Πιστεύω πως είναι πολύ θετική η ανταπόκριση του συνδικαλιστικού μας οργάνου στις μορφωτικές ανάγκες των συναδέλφων και η στήριξη μιας πολύ ουσιαστικής συζήτησης που γίνεται τα τελευταία χρόνια γύρω από τη σχολική –και όχι μόνο- ιστορία. Νομίζω ότι επιβάλλεται η κινητοποίηση των σκεπτόμενων και αγωνιούντων συναδέλφων, με αίτημα την αντικατάσταση του εγχειριδίου και τη συγγραφή άλλου, ταιριαστού στις ανάγκες της σχολικής τάξης και ικανού να μας στηρίζει στην προσπάθεια που κάνουμε –όσοι πιστοί- για να αγαπήσουν τα παιδιά την Ιστορία και να συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι ντέρμπι αλλά πεδίο προβληματισμού και πολυπρισματικής σύνθεσης."
***********
Πολύ θετική η πρωτοβουλία και ελπίζουμε η εισήγηση για αντικατάσταση του εγχειριδίου να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
Όταν ο Σύνδεσμος Φιλολόγων διοργάνωσε πέρσι τον Οκτώβριο ένα συνέδριο για την Ιστορία στη Λεμεσό, ήταν πολλές οι επίσημες,τότε, φωνές που υπερασπίστηκαν το βιβλίο.Μάλιστα, εκ μέρους του Π.Ι. της Ελλάδας λέχθηκε ότι "όχι μόνο κατάλληλο είναι για τον κορμό αλλά και για την Κατεύθυνση προσφέρεται και πολύ καλά έπραξε το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου". Σε σεμινάρια επιμόρφωσης πάλι, που το ίδιο το Υπουργείο μας διοργάνωσε, η επιχειρηματολογία υπέρ του βιβλίου εκφράστηκε τόσο από συγγραφείς του βιβλίου όσο και από οργανωμένους φορείς.Ας ελπίσουμε ότι τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα.
Στην Ελλάδα υπάρχει νέα ηγεσία στο Υπουργείο Παιδείας και στην Κύπρο βρίσκεται σε εξέλιξη η μεταρρύθμιση και η διαμόρφωση των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων.
Διαφορετικά θα συνεχίσουμε να παιδευόμαστε με τους "ανασκολοπισμούς"(σ.23),τους "νεήλυδες"(σ.30)...
Και μόνο αυτά;Το γλωσσικό αποτελεί παρωνυχίδα μπροστά στα άλλα...
1 Νοε 2009
"Ελάτε να πλημμυρίσουμε τη Λευκωσία με Ελπίδα" (Προσθήκη)
Η συγκέντρωση στο τέρμα Λήδρας και Λοκματζί
Χαιρετισμός από το Γ.Γ. της ΚΤΟS κ.Σενέρ Ελτζίλ
Χαιρετισμός από τη Δήμαρχο Λευκωσίας κ.Ελένη Μαύρου
Χαιρετισμός από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
κ.Αντρούλα Καμιναρά
Κυριακή, 1η Νοεμβρίου 2009
Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία η σημερινή εκδήλωση
"Συνεχίζουμε"
Η συμμετοχή του κόσμου ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις.
Μαθητές κάθε ηλικίας, από Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια ήρθαν με τους γονείς ή τους δασκάλους και καθηγητές τους για να γνωρίσουν τα ιστορικά μνημεία της Λευκωσίας.
Περισσότεροι οι Ε/κ αυτή τη φορά, ίσως γιατί από αύριο οι Τ/κ έχουν εξετάσεις.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τη συγκέντρωση στο τέρμα Λήδρας και Λοκματζί, όπου έγινε και μια σύντομη τελετή με χαιρετισμούς και τραγούδια από μαθητικά συγκροτήματα.Όλοι οι ομιλητές επισήμαναν την ανάγκη να συνεχιστούν αυτές οι δραστηριότητες και συνεχάρησαν τους διοργανωτές.
Στη συνέχεια, χωριστήκαμε σε δικοινοτικές ομάδες και περπατήσαμε στα ιστορικά μνημεία τόσο της ελεύθερης όσο και της κατεχόμενης Λευκωσίας. Άρτια οργανωμένη η εκδήλωση.Ευτυχώς η βροχή μας έκανε τη χάρη και περίμενε.
Αισιόδοξα τα μηνύματα.Η Πλατφόρμα Εκπαιδευτικών(που γιορτάζει τα πέντε χρόνια από την ίδρυσή της) ήδη έχει καταξιωθεί και γίνεται ολοένα και πιο αποδεχτή.Θα ακολουθήσει έκθεση φωτογραφικού υλικού από τις επισκέψεις στα διάφορα μνημεία.Οι μαθητές θα αξιοποιήσουν τις σημερινές τους εμπειρίες κι εμείς θα συνεχίσουμε τον αγώνα για τη λύση και την επανένωση του νησιού μας...
***********************
Κυριακή,1 Νοεμβρίου 2009
Δικοινοτικοί Εκπαιδευτικοί Περίπατοι στην παλιά Λευκωσία - Με τα βήματά μας ενώνουμε την πρωτεύουσα και τη χώρα μας
Πλατφόρμα Ε/κ και Τ/κ Εκπαιδευτικών "Ενωμένη Κύπρος"
Αν θέλετε να συμμετάσχετε, παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας (99 372147/ walksinnicosia@gmail.com).
Μπορείτε να κατεβάσετε τη δήλωση συμμετοχής από εδώ:
http://www.scribd.com/doc/20562321/Applicationformparents και στη συνέχεια να επικοινωνήσετε μαζί μας για να την παραλάβουμε.