28 Νοε 2010

"Τα επίμαχα και τραυματικά θέματα στη διδασκαλία της Ιστορίας"(3)

Γ.Κόκκινος,Ν.Κιζίλγιουρεκ,Π.Παύλου,Δ.Μαυροσκούφης,Χ.Μακρυγιάννη
Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το συμπόσιο με θέμα "Τα επίμαχα και τραυματικά θέματα στη διδασκαλία της Ιστορίας" που διοργάνωσε ο ΟΙΔΕ χθες(27/11/10) στη Λευκωσία.Για το συμπόσιο δείτε προηγούμενες αναρτήσεις εδώ και εδώ.
Η αίθουσα του Chateau Status ήταν κατάμεστη,οι εισηγήσεις που κατατέθηκαν ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και η συζήτηση που ακολούθησε έδειξε ότι το επίμαχο αυτό θέμα απασχολεί και προβληματίζει.
Το Πρώτο μέρος "Τα συγκρουσιακά θέματα στη διδασκαλία της Ιστορίας" με αφορμή το ομώνυμο βιβλίο των Κόκκινου,Μαυροσκούφη,Γατσωτή και Λεμονίδου περιλάμβανε χαιρετισμό της Προέδρου του ΟΙΔΕ Χαράς Μακρυγιάννη,παρέμβαση από τον Παύλο Παύλου και τρεις εισηγήσεις από τους Ν.Γιζίλγιουρεκ,Δ.Μαυροσκούφη και Γ.Κόκκινο.
Το Δεύτερο μέρος περιλάμβανε παρέμβαση από την Μελτέμ Ουνουκράν και Πορίσματα ερευνών για τη διδασκαλία των επίμαχων ιστορικών γεγονότων από τους:Μιχαλίνο Ζεμπύλα,Χάρη ψάλτη και Ρένα Χόπλαρου.
Συγχαρητήρια στους διοργανωτές και ελπίζουμε ότι θα ακολουθήσουν και άλλα συνέδρια με παρόμοια θέματα!
Εμείς θα επανέλθουμε,σύντομα, με αποσπάσματα και περιλήψεις των εισηγήσεων.

Από το Πρώτο μέρος του συμποσίου.Διακρίνονται:Γ.Κόκκινος,Ν.Κιζίλγιουρεκ,Π.Παύλου,Δ.Μαυροσκούφης
 
Στη φωτογραφία και η Πρόεδρος του ΟΙΔΕ Χαρά Μακρυγιάννη      


Από την κατάμεστη αίθουσα
Και εδώ...
Π.Παύλου και Γ.Κόκκινος
Από το Δεύτερο μέρος του συνεδρίου.Χ.Ψάλτης,Μ.Ονουκράν.Ρ.Χόπλαρου,Μ.Ζεμπύλας

25 Νοε 2010

Συνέδριο προς τιμήν της Άννας Φραγκουδάκη


Πολλές φορές σ΄αυτό το ιστολόγιο μιλήσαμε για την πολύ ξεχωριστή φίλη,την Άννα Φραγκουδάκη.Με αφορμή τα βιβλία της,τη συμμετοχή της σε συνέδρια στην Κύπρο,το sms της κάθε Σάββατο στο Βιβλιοδρόμιο των  Νέων.Αυτή τη φορά, η αναφορά μας γίνεται,γιατί προς τιμήν της διοργανώνεται ένα συνέδριο.Και την άξιζε αυτή την τιμή η Άννα Φραγκουδάκη!
"Κοινωνικές επιστήμες,εκπαιδευτική δράση και πολιτική παρέμβαση
Συνέδριο προς τιμήν της Άννας Φραγκουδάκη".
Διοργανώνεται από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών,Τμήμα Εκπ/σης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία,Διδασκαλείο Νηπιαγωγών Αθηνών.
Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010, ώρα: 9.30 -20.00
Κεντρικό κτίριο Πανεπιστημίου Αθηνών,Πανεπιστημίου 30

23 Νοε 2010

"Ιστορικές και πολιτισμικές διαστάσεις στην προσέγγιση του τραυματικού και επίμαχου παρελθόντος..."Γ.Κόκκινος

Σαν συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης οι "Επισημάνσεις" δημοσιεύουν σήμερα ένα απόσπασμα από την εισήγηση που θα καταθέσει στο συμπόσιο ο κ.Γιώργος Κόκκινος.Τον ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση.


"Ιστορικές και πολιτισμικές διαστάσεις στην προσέγγιση του τραυματικού και επίμαχου παρελθόντος. Η συμβολή του Μισέλ ντε Σερτώ, της ιστορίας του παρόντος χρόνου και της δημόσιας ιστορίας"

  Δεν είμαι από αυτούς που μιλούν με «αλληγορίες και παραβολές», όπως θα έλεγε ο Γιώργος Σεφέρης. Παραδόξως όμως επέλεξα να ολοκληρώσω την προσέγγισή μου κάνοντας χρήση αυτών ακριβώς των ρητορικών τεχνικών.
    Ο κοινωνικός ανθρωπολόγος Μarcel Detienne στο βιβλίο του Συγκρίνοντας τα μη συγκρίσιμα (1) μας δίνει ένα εύστοχο παράδειγμα διπλής / συνδυαστικής προσέγγισης, χρήσιμης, κατά τη γνώμη μου, όταν πρόκειται για την αντιμετώπιση τραυματικών και επίμαχων ιστορικών γεγονότων.
    Με αφορμή τη λατρεία του Ποσειδώνα και της Αθηνάς, οι οποίοι, ως γνωστόν, προσαγορεύονταν από τους Αθηναίους Ίππιος και Ιππία αντίστοιχα, ο Detienne επισημαίνει ότι ο συνδετικός νοηματικός κρίκος στις δυο αυτές συσχετικές αλλά ταυτόχρονα και αντίπαλες λατρείες ήταν το γεγονός ότι το άλογο παραπέμπει τόσο στην τυφλή και ανεξέλεγκτη ζωώδη δύναμη, οπότε αντιστοιχεί στην ισχύ, την τραχύτητα, το πάθος και την εκρηκτικότητα του θεού της θάλασσας, όσο και στην υποταγή της φύσης, την ήρεμη δύναμη, την εκπαίδευση και την εργασία, οπότε αντιστοιχεί στον κόσμο της πολυμήτιος/ιδος Αθηνάς. Αρκεί να μη λησμονούμε βεβαίως ότι ακόμα και τα οικόσιτα ζώα ποτέ δεν απεμπολούν την συγκαλυμμένη άγρια φύση τους.
  Εάν μεταφέρουμε το δυιστικό αλλά και συμπλεκτικό αυτό σχήμα στον δικό μας κώδικα, στην πρώτη περίπτωση θα μιλούσαμε για τον κατακλυσμό της μνήμης από τη διχοστασία και το τραύμα ή για το καθήκον της μνήμης, την καθήλωση δηλαδή σε ένα παρελθόν που είναι αιώνια παρόν, ενώ στη δεύτερη περίπτωση θα μιλούσαμε για την επώδυνη, αλλά και εν μέρει τουλάχιστον λυτρωτική επεξεργασία της μνήμης, η οποία, ωστόσο, δεν μπορεί να εξαλείψει, αλλά μόνο να καταπραϋνει και ίσως να επουλώσει επιφανειακά και με τον καιρό το τραύμα. Όπως λοιπόν δεν επιτρέπεται να αφήσουμε την τυφλή μνήμη και τις αντιθετικές φορτίσεις για το παρελθόν να κατακλύσουν το συλλογικό φαντασιακό και τον δημόσιο λόγο, πράγμα που θα σήμαινε στις ακρότατες συνέπειές του ρήξη των συνεκτικών δεσμών μιας κοινωνίας, εξίσου δεν επιτρέπεται να φαντασιωνόμαστε –σε πείσμα μάλιστα των λεπτών χειρισμών που επιβάλλεται να κάνουμε όταν προσεγγίζουμε συλλογικά τραύματα, ταμπού ή διχαστικά βιώματα- ότι θα γίνει ποτέ δυνατή η πλήρης αποδέσμευση από το άγος και το άχθος της Ιστορίας. 
Αυτό που χρειάζεται να ανασύρουμε από τα σκότη της συλλογικής ψυχής μετατρέποντάς το σε πεδίο συλλογικής παρατήρησης και αυτογνωσίας, δεν θα γίνει ποτέ –όσο και να το θέλουμε- καλόβολο αντικείμενο στις προθήκες των μουσείων. Θα διατηρήσει την «άγρια φύση» του που όμως εμείς οφείλουμε και μπορούμε να ελέγξουμε, να υποτάξουμε.
  Είναι προφανές ότι διαφωνώ με όσους θεωρούν ότι η δημόσια διαβούλευση για το επίδικο παρελθόν και προπαντός η πολιτική βούληση τόσο σε ενδοκρατικό όσο και σε διακρατικό ή υπερεθνικό επίπεδο μπορούν αφ’ εαυτών να αφοπλίσουν το εκρηκτικό φορτίο του τραύματος ή της σύγκρουσης.
  Μιλώντας πάλι αλληγορικά, με τα λόγια όμως του Ζυλ Μισλέ αυτή τη φορά, όπως τα μεταφέρει ο τόσο ιδιότυπος και τόσο αγαπημένος μου Μισέλ Σερτώ, θα πω ότι «όταν στα τέλη της Αρχαιότητας κατέρρευσε η αριστοκρατία των μεγάλων θεών του Ολύμπου, δεν παρέσυρε καθόλου στην πτώση της το πλήθος των αυτόχθονων θεών, την πλέμπα των θεών που εξακολουθούσαν να έχουν στην κατοχή τους την απεραντοσύνη της εξοχής και των δασών, των βουνών και των πηγών, και συγχέονταν ενδόμυχα με τη ζωή του τόπου. Οι θεοί αυτοί κατοικούσαν στην καρδιά μιας βελανιδιάς, στα φευγαλέα, βαθιά νερά, και δεν γινόταν να εκδιωχθούν... Πού βρίσκονται; […] κυρίως στο σπίτι. 
Διατηρούνται στα μύχια των οικιακών συνηθειών».(2) Με άλλα λόγια, η βία και οι εφιάλτες της Ιστορίας αρέσκονται να κρύβονται στη βιωμένη εμπειρία και στη στοιχειωμένη μνήμη του αίματος, στον περίκλειστο κόσμο των στοιχειωδών κοινωνικών κυττάρων, ιδίως όταν κηρύσσονται αποσυνάγωγοι από τους θεσμούς και τις μακροδομές. Τα μάγια λύνονται μόνο όταν σπάσουν οι περισσότεροι κρίκοι αυτής της αρνητικής κληρονομιάς που διαχέεται στις καθημερινές πρακτικές, όταν το μίσος πάψει να κυκλοφορεί στην ίδια την ανάσα των ανθρώπων, όταν οι επιζώντες της καταστροφής εκλείψουν βιολογικά και ταυτόχρονα οι κληρονόμοι τους δεν έχουν προλάβει να βιώσουν την ιστορία των γεννητόρων τους ως δευτερογενές τραύμα αρθρώνοντας πολιτικές ταυτότητας που ζητούν δικαίωση ή εκδίκηση.
Επομένως, στους φωτισμένους ιστορικούς, κοινωνικούς επιστήμονες, εκπαιδευτικούς, καλλιτέχνες και –ας ελπίσουμε- πολιτικούς αρμόζει μόνο η προετοιμασία των όρων για την αναπόφευκτη διαδοχή στη σκυταλοδρομία της μνήμης, όπως επίσης η πρωτοβουλία και η ευθύνη για τη δημιουργία των νέων συνεκτικών δεσμών, του συγκολλητικού ιστού που θα αντικαταστήσει τη σαπισμένη ψίχα του παλιού συλλογικού εαυτού μας.     
.................
 1. Marcel Detienne, Συγκρίνοντας τα μη συγκρίσιμα, μετάφραση Πελαγία Μαρκέτου, Μεταίχμιο, Αθήνα 2003, 98-99.
2. Μισέλ ντε Σερτώ, Επινοώντας την καθημερινή πρακτική. Η πολύτροπη τέχνη του πράττειν, πρόλογος Λυς Ζιάρ, μετάφραση Κική Καψαμπέλη, Σμίλη, Αθήνα 2010, 307-308.
 
Σύντομο βιογραφικό:

Ο Γιώργος Κόκκινος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Έχει εκδώσει μεταξύ άλλων τα βιβλία: Η φασίζουσα ιδεολογία στην Ελλάδα (Παπαζήσης 1989), Ο πολιτικός ανορθολογισμός στην Ελλάδα (Τροχαλία 1996), Από την Ιστορία στις ιστορίες (Ελληνικά Γράμματα 1998), Αναζητώντας την Ευρώπη (Μεταίχμιο 2000), Διδακτικές προσεγγίσεις στο μάθημα της Ιστορίας (Μεταίχμιο 2000, 2η έκδοση), Επιστήμη, Ιδεολογία, Ταυτότητα (Μεταίχμιο 2003). Είχε επίσης την επιμέλεια των βιβλίων Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη Μουσειακή Αγωγή (Μεταίχμιο 2002, σε συνεργασία με την Ευγενία Αλεξάκη) και Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας. Ανθολόγιο (Βουλή των Ελλήνων 2002, σε συνεργασία με την Ελένη Κορομηλά). Άρθρα και βιβλιοκρισίες του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά Μνήμων, Σύγχρονα Θέματα, θεωρία και Κοινωνία, Φιλολογική κ.ά. Η επιστημονική του δραστηριότητα αφορά την ιστορία των πολιτικών ιδεών τον 19ο και τον 20ό αιώνα, τη διδακτική της ιστορίας, την ιστορία των αντιλήψεων για το σώμα και τη σωματική αγωγή και την ιστορία της εκπαίδευσης.
........................

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νοόγραμμα το βιβλίο:
Τα συγκρουσιακά θέματα στη διδασκαλία της Ιστορίας,του οποίου είναι ένας από τους συγγραφείς.
Συγγραφείς:   Γιώργος Κόκκινος -  Παναγιώτης Γατσωτής -  Δημήτρης Μαυροσκούφης -  Έλλη Λεμονίδου
Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε:
Με το βιβλίο αυτό επιχειρούμε να εξετάσουμε ορισμένα από τα καίρια θέματα του ιστορικού γραμματισμού, με εστίαση στο θεωρητικό υπόβαθρο και τις στρατηγικές διδασκαλίας επίμαχων και συγκρουσιακών θεμάτων, καθώς και στη μάθηση που βασίζεται στην επίλυση προβλημάτων. Άλλωστε, η ίδια η φύση της ιστορίας είναι συγκρουσιακή, το ιστορικό παρελθόν συχνά αμφισβητούμενο, οι ιστορικές ερμηνείες αμφιλεγόμενες, ενώ πολλά από τα σύγχρονα προβλήματα έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν.

20 Νοε 2010

"Τα επίμαχα και τραυματικά θέματα στη διδασκαλία της Ιστορίας"


"Τα επίμαχα και τραυματικά θέματα στη διδασκαλία της Ιστορίας".
Αυτός είναι ο τίτλος του συμποσίου που διοργανώνει ο Όμιλος Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας το ερχόμενο Σάββατο(27-11-2010) στο Chateau Status(απέναντι από το Λήδρα Πάλας),στη Λευκωσία.
Εισηγήσεις θα κάνουν οι:Νιαζί Κιζιλγιουρέκ,Δημήτρης Μαυροσκούφης,Γιώργος Κόκκινος,Mιχαλίνος Ζεμπύλας,Χάρης Ψάλτης και Ρένα Χόπλαρου.
Χαιρετισμό θα απευθύνει η Πρόεδρος του ΟΙΔΕ Χαρά Μακρυγιάννη.
Εισαγωγή και συντονισμό θα κάνουν οι Παύλος Παύλου και Δρ Μελτέμ Ονουκράν Σαμανί.
Χρόνος πραγματοποίησης του συμποσίου:9.00-13.30.
" Επίμαχο"και εξαιρετικά ενδιαφέρον το θέμα του συμποσίου.Ήδη αρκετές είναι οι δηλώσεις συμμετοχής.
Θα το παρακολουθήσουμε και θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε τα βασικά σημεία των εισηγήσεων.

14 Νοε 2010

Ημέρα καταδίκης του Ψευδοκράτους(15 Νοεμβρίου)

(Η φωτογραφία από περσινή αντικατοχική εκδήλωση,πηγή:Η Σημερινή)

Συμπληρώνονται αύριο 27 χρόνια  από την ανακήρυξη του ψευδοκράτους.Για άλλη μια  χρονιά καταδικάζουμε και καταγγέλλουμε την παράνομη και αποσχιστική αυτή ενέργεια της τότε τουρκοκυπριακής ηγεσίας και της Άγκυρας.
Στο μεταξύ οι συνομιλίες για την επίλυση του κυπριακού συνεχίζονται(χωρίς την αισιοδοξία που υπήρχε πέρυσι,λόγω της αδιαλλαξίας του νέου ηγέτη των τουρκοκυπρίων Ντερβίς Έρογλου).Την ερχόμενη Πέμπτη πραγματοποιείται στη Νέα Υόρκη συνάντηση Χριστόφια-Έρογλου με τον ΓΓ του ΟΗΕ Μπαν Γκι-μουν.Μια συνάντηση που έχει ιδιαίτερη σημασία για την τύχη των διαπραγματεύσεων.
******
Σχετική με την ημέρα καταδίκης του ψευδοκράτους και η περσινή μας ανάρτηση εδώ
Πιο κάτω παρατίθεται το μήνυμα του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού κ.Ανδρέα Δημητρίου.
Επίσης,με ανακοίνωσή του προς τα σχολεία το Υπουργείο Παιδείας καλεί τους εκπαιδευτικούς να συνεργαστούν με τα Μαθητικά Συμβούλια, ώστε οι προγραμματιζόμενες από τους μαθητές εκδηλώσεις για τις 15 και 17 Νοεμβρίου του 2010 να πραγματοποιηθούν μέσα στα πλαίσια της μαθητικής ευπρέπειας και κοσμιότητας και σύμφωνα με τις πρόνοιες των Κανονισμών Λειτουργίας των Δημόσιων Σχολείων.
Ας ελπίσουμε ότι οι αυριανές αντικατοχικές εκδηλώσεις των μαθητών θα πραγματοποιηθούν μέσα σ΄αυτό το πνεύμα!
********
Μήνυμα του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Ανδρέα Δημητρίου για την ημέρα καταδίκης του ψευδοκράτους (15 Νοεμβρίου)

Αγαπητοί εκπαιδευτικοί, μαθητές και μαθήτριες, σπουδαστές και σπουδάστριες
Στις 15 Νοεμβρίου 1983, εννιά χρόνια μετά την τουρκική εισβολή του 1974, η Άγκυρα μαζί με την τουρκοκυπριακή ηγεσία υπό τον κ. Ντενκτάς προχώρησε στην ανακήρυξη του ψευδοκράτους στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο κατέχεται από τα τουρκικά στρατεύματα, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει στο νησί μας νέα τετελεσμένα. Η παράνομη αυτή ενέργεια της Τουρκίας και του κατοχικού στρατού καταδικάστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη και από όλους τους διεθνείς οργανισμούς. 
Με τα ψηφίσματα 541 και 550, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών «καταδικάζει την απόπειρα απόσχισης τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, θωρεί την ενέργεια αυτή νομικά άκυρη και ζητά την ανάκλησή της. Ταυτόχρονα, καλεί όλα τα κράτη να μην την αναγνωρίσουν και να σέβονται την ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα και την ενότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας». Τα ψηφίσματα αυτά, αποτελούν ένα ισχυρό όπλο για την Κύπρο και το λαό της και έχουν ως αποτέλεσμα το ψευδοκράτος να μην αναγνωρίζεται μέχρι σήμερα από καμιά άλλη χώρα εκτός από την Τουρκία.
Συμπληρώνουμε φέτος 27 χρόνια κατά τα οποία το ψευδοκράτος συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην επίλυση του Κυπριακού. Καταδικάζοντας σήμερα την ανακήρυξη του ψευδοκράτους καταδικάζουμε ταυτόχρονα την εισβολή, την κατοχή και όλα τα δεινά που επέφεραν στην πατρίδα μας. 
Μέσα από τις αντικατοχικές εκδηλώσεις της φοιτητιώσας και μαθητιώσας νεολαίας ολόκληρος ο κυπριακός λαός υψώνει φωνή καταδίκης του φασιστικού πραξικοπήματος, της τουρκικής εισβολής και κατοχής, του εθνικού ξεκαθαρίσματος, του εποικισμού, της καταστροφής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, του σφετερισμού των περιουσιών των προσφύγων, της διαιώνισης του δράματος των αγνοουμένων και της στέρησης βασικών δικαιωμάτων των εγκλωβισμένων μας και καλεί τη διεθνή κοινότητα να συμβάλει ουσιαστικά στις προσπάθειες που γίνονται για να φτάσουμε σε συμφωνημένη λύση.
Λύση που να απαλλάσσει την Κύπρο από την κατοχή και να επανενώνει την πατρίδα μας σε συνθήκες ειρήνης, ελευθερίας και δημοκρατίας. Λύση στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου και των συμφωνιών υψηλού επιπέδου. Λύση που να αποκαθιστά την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς εξαρτήσεις από ξένες χώρες. Να αποκαθιστά και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων. Λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας συστατικό στοιχείο της οποίας θα είναι και η πολιτική ισότητα των δυο κοινοτήτων όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Αγαπητές συμπατριώτισσες και αγαπητοί συμπατριώτες,
Θεωρούμε δεδομένο πως η πραγματική επιθυμία και στόχος όλων μας είναι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για αρμονική συνύπαρξη όλων των κατοίκων του νησιού μας, μέσα σε συνθήκες ασφάλειας, ειρήνης, ελευθερίας και δικαιοσύνης, ώστε να ζήσουμε ξανά μαζί σε μια Κύπρο επανενωμένη, ελεύθερη, δημοκρατική και ομοσπονδιακή. Σε μια Κύπρο όπου η διασφάλιση των δικαιωμάτων της μιας κοινότητας δεν θα αποβαίνει σε βάρος των δικαιωμάτων της άλλης.
Σε μια Κύπρο ειρηνική και ευημερούσα όπου θα μετρά ο άνθρωπος ανεξάρτητα από την γλώσσα και την καταγωγή του. Επιθυμία και στόχος που μπορεί και πρέπει να γίνει ζωή και πράξη. Και θα γίνει ζωή και πράξη ως αποτέλεσμα του κοινού αγώνα του λαού μας.
 
Ανδρέας Δημητρίου Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού
15 Νοεμβρίου 2010

7 Νοε 2010

"Σεβασμός-Ευθύνη-Αλληλεγγύη"

 
Η Στέλλα Πρωτονοτάριου,η δασκάλα που αγωνίστηκε για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας στα σχολεία.

Οι  Στόχοι της σχολικής χρονιάς 2010– 2011, όπως έχουν καθοριστεί από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού είναι οι ακόλουθοι τρεις:
1ος Στόχος: "Η γνωριμία και εξοικείωση με τις βασικές αρχές, τους στόχους και το περιεχόμενο των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων"
2ος Στόχος:"Σεβασμός-Ευθύνη-Αλληλεγγύη"
3ος Στόχος: "Καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης, αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων με στόχο την απαλλαγή από την κατοχή και την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας".(Ο στόχος παραμένει για 3η συνεχή χρονιά).
Παρατίθενται στη συνέχεια το σκεπτικό και οι οδηγίες του Υ.Π. σχετικά με την υλοποίηση του 2ου στόχου.Η συγκεκριμένη επιλογή γίνεται με αφορμή και τα πρόσφατα γεγονότα(5/11/10) στις Φοινικούδες της Λάρνακας.(Σημ.Για τα γεγονότα και την επίθεση που δέχτηκαν μετανάστες στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ που διοργανώθηκε από την ΚΙΣΑ στη Λάρνακα υπάρχουν εκτενείς αναφορές στον τύπο, καθώς και σε κυπριακά ιστολόγια).
*******
2ος Στόχος: «Σεβασμός-Ευθύνη-Αλληλεγγύη»
Συχνά σήμερα οι νέοι εγκαλούνται ότι χαρακτηρίζονται από έλλειψη σεβασμού προς τους άλλους, ότι ενεργούν χωρίς ευθύνη και ότι η προτεραιότητά τους είναι η ικανοποίηση των δικών τους επιθυμιών και όχι το καλό του άλλου ή του κοινωνικού συνόλου. Μάλιστα τα φαινόμενα αντικοινωνικής συμπεριφοράς που εκδηλώνονται από νέους σχετίζονται από πολλούς με αυτή την αλλαγή στάσεων και προσανατολισμών στους νέους μας.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισε την ανακήρυξη του Έτους 2011 σε «Ευρωπαϊκό έτος εθελοντικών δραστηριοτήτων που προωθούν την ενεργό συμμετοχή του πολίτη» το Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, σε μια προσπάθεια προώθησης της ενεργού συμμετοχής μέσω εθελοντικών δραστηριοτήτων, αποφάσισε να θέσει ως υπό έμφαση στόχο, για τη σχολική χρονιά 2010-2011, το στόχο «Σεβασμός-Ευθύνη-Αλληλεγγύη».
Με το στόχο αυτό επιθυμούμε να δώσουμε τη δυνατότητα στους νέους μας, μέσα από τον εθελοντισμό και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά, να σκεφτούν και να προβληματιστούν πάνω στις τρεις μεγάλες αξίες που διαχρονικά στηρίζουν την κοινωνική συνοχή, τη δυνατότητα μιας κοινωνίας να λύσει με αποτελεσματικότητα τα προβλήματά της και τελικά να προσφέρειευτυχία στους πολίτες της.
Ο γενικός σκοπός του ευρωπαϊκού έτους είναι η ενθάρρυνση και η υποστήριξη των προσπαθειών που καταβάλλουν η Κοινότητα, τα κράτη μέλη, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές για τη δημιουργία συνθηκών στην κοινωνία των πολιτών που ευνοούν τον εθελοντισμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) καθώς και η ενίσχυση της προβολής των εθελοντικών δραστηριοτήτων στην Ε.Ε.

Οι ειδικοί στόχοι του ευρωπαϊκού έτους είναι οι ακόλουθοι:
    1.     Δημιουργία περιβάλλοντος κατάλληλου για τον εθελοντισμό στην Ε.Ε.
    2.     Ενίσχυση των διοργανωτών εθελοντικών δραστηριοτήτων για βελτίωση της ποιότητας των εθελοντικών δραστηριοτήτων.
    3.     Αναγνώριση των εθελοντικών δραστηριοτήτων.
    4.     Ευαισθητοποίηση όσον αφορά την αξία και τη σημασία του εθελοντισμού.

Προτεινόμενες ενέργειες και δραστηριότητες για τα σχολεία:
Οι ενέργειες και οι δραστηριότητες που μπορούν να αναπτύξουν τα σχολεία για την προώθηση του συγκεκριμένου στόχου μπορούν να ενταχθούν στα πλαίσια της πολιτικής/στρατηγικής που ήδη αναπτύσσεται στις σχολικές μονάδες για την πρόληψη της παραβατικότητας. Αξιοποιώντας την Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας, το κάθε σχολείο, μπορεί να εντάξει τις δράσεις που θα αναπτύξει, σχετικά με τον προτεινόμενο στόχο, στα πλαίσια του σχεδίου δράσης Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας που θα ετοιμάσει και θα εφαρμόσει (σχετικές είναι οι εγκύκλιοι με Αρ. 1922 για τη Δημοτική, Αρ. 4124 για τη Μέση και Αρ. 286 για τη Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση).
Με βάση τα πιο πάνω οι σχολικές μονάδες μπορούν:
·    Να αξιοποιήσουν τα παραδείγματα καλής πρακτικής Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας που αναφέρονται στις σχετικές εγκυκλίους.
·    Να αξιοποιήσουν υλικό που θα αποσταλεί από το Υ.Π.Π. και το υλικό που αφορά στην Αγωγή Υγείας.
·    Να οργανώσουν έρευνες και διαθεματικές εργασίες με θέματα που αφορούν στον εθελοντισμό.
·    Να προωθήσουν τη γνωριμία ή/και τη συνεργασία με εθελοντικές οργανώσεις για
προβλήματα που εντοπίζουν οι ίδιοι οι μαθητές και αφορούν το σχολείο ή την
κοινότητά τους.
·    Να οργανώσουν εθελοντικές δραστηριότητες στις σχολικές μονάδες ή στην κοινότητα με την ενεργό εμπλοκή και συνεργασία γονιών/κηδεμόνων, μαθητών ή «άλλων» από την κοινότητα.
·    Να προωθήσουν την ενεργό εμπλοκή των μαθητών στη λήψη και την υλοποίηση αποφάσεων σχετικά με τη δημιουργία κλίματος «Σεβασμού-Ευθύνης-Αλληλεγγύης» εντός του σχολείου.
·    Να οργανώσουν τη διεξαγωγή μελετών σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά το κλίμα του σχολείου και να ενθαρρύνουν τους μαθητές να εισηγηθούν λύσεις τις οποίες θα εφαρμόσουν.
·    Να ενθαρρύνουν τους μαθητές να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς που θα προκηρυχθούν στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Έτους.
*******
Και ένα σχετικό άρθρο του Αντώνη Λιάκου από το Βήμα
Το θέμα μπορεί να αφορά την Ελλάδα,ωστόσο οι θέσεις που διατυπώνονται σ΄αυτό μπορούν να αποτελέσουν αφόρμηση για προβληματισμό.
Μετανάστευση και εκπαίδευση  
Παρακολουθώντας τη συζήτηση για τη μετανάστευση στη Βουλή, αλλά και στα Μέσα, σκεπτόμουν ότι οι φοιτητές της Ιστορίας, στο μέλλον, θα έχουν πλούσιο υλικό για να σκιαγραφήσουν ιδεολογίες και πολιτισμικές συμπεριφορές της ελληνικής κοινωνίας στις αρχές του 21ου αιώνα. Φοβάμαι όμως ότι οι μεταγενέστεροι θα ντρέπονται για όσα ακούγονται τώρα. Θαρρείς μάλιστα πως η ελληνική ιστορία έχει μπει σ΄ ένα shaker, όπου όροι, φράσεις, ιδέες, γεγονότα, ξεκομμένα από τα συμφραζόμενά τους, χτυπιούνται παράγοντας έναν αφρό από πομφόλυγες που ξεχειλίζει και κατακλύζει τα πάντα και κυρίως τις συνειδήσεις.

Ας δούμε τα πράγματα ψύχραιμα και με απόσταση. Η μετανάστευση είναι ένα φαινόμενο ισόχρονο της Ιστορίας. Η θέση και η φυσιογνωμία λαών, γλωσσικών ομάδων και πολιτισμών, από τα προϊστορικά χρόνια έως σήμερα, καθορίστηκε από αλλεπάλληλα μεταναστευτικά ρεύματα, μείξεις και αλληλεπιδράσεις γλωσσών και τρόπων βίου. Μόνο σε απομονωμένες ορεινές κοιλάδες και σε απόμακρα νησιά έβρισκε κανείς, ως πριν από λίγα χρόνια, πληθυσμιακές ομάδες απρόσβλητες από πληθυσμιακές μεταναστεύσεις. Τώρα πουθενά. Βέβαια, κάθε μεταναστευτικό κύμα έχει τη δική του φυσιογνωμία, θέτει τα δικά του προβλήματα και ζητάει καινούργιες απαντήσεις.

Αλλά θα πρέπει να έχουμε στον νου μας ότι τα προβλήματα αυτά δεν τα θέτουν μόνο οι νεοεισερχόμενοι, αλλά και οι κοινωνίες που τους υποδέχονται. Γιατί η λύση των προβλημάτων σημαίνει πως και τα δύο μέρη αλλάζουν. Προσαρμόζονται αμφότεροι προς νέες καταστάσεις. Η προσαρμογή αυτή, βραχυπροθέσμως βιώνεται ως απώλεια, αλλά μακροπροθέσμως ως δημιουργικότητα. Απώλεια και δημιουργικότητα αποτελούν εναλλακτικούς τρόπους που επηρεάζουν την ίδια στιγμή τις στάσεις και τις πολιτικές απέναντι στους μετανάστες. Ο λόγος της απώλειας, ως «απώλεια της ελληνικότητας» ή «νόθευση του προσώπου μας», ακούγεται κατά κόρον στην Ελλάδα. Ορισμένοι τη στηρίζουν και θεωρητικά. Η Ελλάδα δεν είναι σαν τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία, μοιάζει περισσότερο με αποκλειστικές εθνικές ταυτότητες, όπως της Ιρλανδίας ή της Πολωνίας. 'Αρα, οι νέες προσαρμογές θα βιωθούν ως απώλεια. Η άποψη αυτή έχει ως υπόβαθρο την αντίληψη ότι η φυσιογνωμία ενός έθνους, η εθνική ταυτότητα σχηματίζεται άπαξ διά παντός. Μέγα λάθος. Οι ταυτότητες των ανθρώπων ζουν, παράγονται και αλλάζουν μαζί τους. Κρατούν κάποια νήματα από το παρελθόν, αλλάζουν άλλα. Συνυφαίνουν νέα με παλαιά νήματα. Πολλοί από τους ήρωες του ΄21, αν μοιράζονταν το τραπέζι μας, θα μας φαίνονταν πιο ξένοι από τους πιο ξένους που κάθονται στα διπλανά τραπέζια σήμερα.

Λιγότερο γνωστή όμως είναι η άλλη πλευρά. Η προσαρμογή ως δημιουργικότητα. Οι πρώτοι που αντιμετώπισαν τη μετανάστευση στις πολιτισμικές της διαστάσεις ήταν οι εκπαιδευτικοί. Δάσκαλοι και καθηγητές, σε όλη τη χώρα, βρέθηκαν σε πολύγλωσσες τάξεις με μαθητές που προέρχονταν από ποικίλες πολιτισμικές παραδόσεις. Είχαν να κάνουν με παιδιά που είχαν αποτυπωμένα πάνω στο πρόσωπό τους τον φόβο από όσα άφησαν πίσω τους, από το πέρασμά τους στον τόπο μας, από τις αντιδράσεις- πολλές φορές ακραίες- των συμπολιτών μας. Η πλούσια εμπειρία των εκπαιδευτικών, ο τρόπος που προσπάθησαν να λύσουν δύσκολα προβλήματα, η γνώση από τα μέσα της υποκειμενικότητας των παιδιών του νέου πληθυσμού, αποτελεί αυτή καθεαυτή μια ιστορική παρακαταθήκη για την Ελλάδα. Πολύ λίγο την γνωρίζουμε, αλλά πρέπει να την μάθουμε και ταυτόχρονα να την κάνουμε κοινό κτήμα στον δημόσιο διάλογο γύρω από το μεταναστευτικό.

Ταυτόχρονα, εδώ και 20 χρόνια, από τότε που άρχισε το νέο μεταναστευτικό ρεύμα στην Ελλάδα, ομάδες κοινωνικών ανθρωπολόγων, νομικών, ιστορικών, κοινωνιολόγων, γλωσσολόγων, παιδαγωγών κ.ά. άρχισαν να μελετούν το φαινόμενο στις πολλές διαστάσεις του. Τι γνωρίζουμε για όλες αυτές τις μελέτες; Πώς πέρασαν τα πορίσματά τους στην ευρύτερη γνώση; Και όμως τις κοινωνικές επιστήμες μια κοινωνία τις καλλιεργεί για να έχει μια καλύτερη γνώση των προβλημάτων της και καλύτερες μεθόδους να τα επιλύσει.

Εάν η εθνική συνείδηση αναπλάθεται συνεχώς, τότε ό,τι λέμε και ό,τι κάνουμε έχει τη δική του συμβολή στον τρόπο που διαμορφώνεται. Επομένως η αντιμετώπιση ενός τόσο σπουδαίου φαινομένου όπως το μεταναστευτικό, δεν ακυρώνει ούτε επικυρώνει την εθνική συνείδηση. Είναι αυτή η ίδια η αντιμετώπιση, ο τρόπος της, οι λύσεις που δίνει, που διαμορφώνει το «εμείς». Επομένως το τωρινό διακύβευμα δεν είναι αν θα χάσουμε ή αν θα διασώσουμε την εθνική ταυτότητα, αλλά τι είδους ταυτότητα θα έχουμε. Θα είμαστε ένας λαός ξενόφοβος, μισαλλόδοξος και με εσωτερικά αδιάβατα σύνορα  ή μια κοινωνία δημοκρατική, δημιουργική και κινητική; Το περιεχόμενο της εθνική ταυτότητας θα είναι η απώλεια ή η δημιουργική σύνθεση; 
Βήμα,14/2/2010
Ο κ. Αντώνης Λιάκος είναι καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

2 Νοε 2010

"Δύο του Νοεμβρίου ξημερώματα",Οδυσσέας Ελύτης

(Προσθήκη)
Και πάλι Οδυσσέας Ελύτης....Με αφορμή την επέτειο γέννησής του αυτή τη φορά.
Σαν σήμερα, λοιπόν,στις 2 Νοεμβρίου του 1911 γεννήθηκε ο μεγάλος μας- και παγκόσμια καταξιωμένος- ποιητής. Ο ποιητής της "υψηλής ποίησης", που δεν αρκέστηκε στο "νυν έχον" αλλά επεκτάθηκε στο "δυνατόν γενέσθαι".
Αυτή τη φορά με μια απλή υπόμνηση "σαν τιμή και σαν χρέος".
Αφιερώματα στον ποιητή δείτε  εδώ στις Επισημάνσεις και εδώ .
 ****                            
Ο καθείς και τα όπλα του,είπε
και αυτός αλήθεια που ήμουνα Ο πολλούς αιώνες πριν
Ο ακόμη χλωρός μες στη φωτιά Ο άκοπος απ΄τον ουρανό
                                                       Πέρασε μέσα μου Έγινε
                                                       αυτός που είμαι
Η ώρα τρεις της νύχτας
  λάλησε μακριά πάνω απ΄τα παραπήγματα
                                                 ο πρώτος πετεινός
Είδα για μια στιγμή τους Όρθιους Κίονες τη Μετόπη με Ζώα Δυνατά
   και Ανθρώπους φέρνοντας Θεογνωσία
Πήρε όψη ο Ήλιος Ο Αρχάγγελος ο αεί δεξιά μου
                                                  Αυτός εγώ λοιπόν
                                                  και ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!
                                 Άξιον Εστί,Η ΓΕΝΕΣΙΣ

****


****
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ

Πρώτη φορά σ' ενός νησιού τα χώματα
δύο του Νοεμβρίου ξημερώματα
βγήκα να δω τον κόσμο και μετάνιωσα
τα «ζόρικα» που λεν αμέσως τα 'νιωσα.

Μήνες εννέα πριν την πρώτη μέρα μου
δούλευα για το σπέρμα του πατέρα μου
και πεντακόσιους τρεις κατά συνέχεια
μετά - για την ψευτιά και την ανέχεια.

Δύσκολο δύσκολο της γης το πέρασμα
και να μη βγαίνει καν ένα συμπέρασμα.

Μέσα στον εαυτό μου τόσο κρύφθηκα
που μήτε ο ίδιος δεν τον αντελήφθηκα.
Ώσπου μια μέρα το 'φερε η περίσταση
κι αγάπησα χωρίς καμιάν αντίσταση

αλλά και στην προσπάθεια την ελάσσονα
πάντοτε βρε παιδιά μου τα θαλάσσωνα
πρώτον διότι κυνηγούσα το Άπιαστο
και δεύτερον γιατ' ήμουν είδος Άμοιαστο.

Εφ' ω και αφού την τύχη μου σιχτίρισα
πίσω στον εαυτό μου ξαναγύρισα.

 Το τραγούδι του ποιητή,Μαρία Νεφέλη 
 ****


****