17 Σεπ 2009

"Στον Μάνο Λοΐζο που έφυγε νωρίς..."



"Αν δεν καώ εγώ
αν δεν καείς εσύ
αν δεν καούμε εμείς
πώς θα γενούνε
τα σκοτάδια λάμψη"
Μάνος Λοΐζος
"Όπως ο Κερέμ"

Ποίηση:Ναζίμ Χικμέτ,Μετάφραση- απόδοση:Γιάννης Ρίτσος
Δίσκος:"Γράμματα στην αγαπημένη",1983
****
"Η πιο όμορφη θάλασσα"



****
Ο Μάνος Λοΐζος γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου του 1937 και "έφυγε" στις 17 Σεπτεμβρίου του 1982.Ένας μεγάλος συνθέτης και ερμηνευτής που αγαπήθηκε κι αγκαλιάστηκε τόσο πολύ.Γιατί ήταν αληθινός, αυθεντικός και τόσο μα τόσο ευαίσθητος.Τραγούδησε τον έρωτα, την ομορφιά, τις πίκρες και τους καημούς, τον άνθρωπο, τη δικαιοσύνη, την ειρήνη, τους αγώνες για ένα καλύτερο κόσμο.
Ο Μάνος που αγαπήσαμε και που πάντα θα΄ναι κοντά μας μέσα από τα τραγούδια του...

Για τον Μάνο Λοΐζο:
(ενδεικτικά μόνο)
- MusicHeaven
- Αναμνήσεις από τον Μάνο Λοϊζο
(Από το περιοδικό "Δίφωνο", τ.24,Σεπτ. 1997)
- Βικιπαίδεια


****
"Μονάκριβή μου"



****
"Κι αν τα μάτια σου"


12 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Το Γράμματα στην Αγαπημένη είναι ίσως ο πιο υποτιμημένος δίσκος της ελληνικής δισκογραφίας.
Είναι ένα συγκλονιστικό και ταυτόχρονα μινιμαλιστικό δημιούργημα.

Νάσια είπε...

Δε με συγκινεί τίποτε περισσότερο απ' το Μάνο να τραγουδά: "κι αν τα μάτια σου δεν κλαίνε έχουν τρόπο και μου λένε για τον πόνο που πονούν..."
Καλη του ώρα εκεί που είναι.

Ανώνυμος είπε...

Η αγάπη του Μάνου Λοϊζου βοήθησε τη φωνή του Ναζίμ Χικμέτ να φτάσει μέχρι το 2009! Στην Προύσα το καλοκαιράκι σε καλούν να δεις το δήθεν "άγαλμα του Karagioz", να ψωνίσεις από καταστήματα βουερά, να χαζέψεις γυναίκες με ή χωρίς μαντήλες, νεαρούς και νεαρές με αστραφτερά χαμόγελα. Αλλά ούτε ένας στίχος, ούτε μια λέξη, ούτε μια υπόμνηση για τον Ναζίμ Χικμέτ στην πόλη-φυλακή του!!! [σημ. =
"Μηνύεται επειδή έκανε δήθεν, προπαγάνδα στους σπουδαστές της Στρατιωτικής Ακαδημίας. Δικάζεται "κεκλεισμένων των θυρών", χωρίς συνήγορο και καταδικάζεται συνολικά, σε 35ετή φυλάκιση, μα κατορθώνει να τη μειώσει στα 28 χρόνια και 4 μήνες σύμφωνα με τα άρθρα 68 κι 77 του τουρκικού ποινικού κώδικα (1938). Μπαίνει στα φοβερά μπουντρούμια της φυλακής στην Προύσα."

Άλλωστε την περσινή χρονιά το τουρκικό κράτος απέρριψε αίτηση επιφανών τούρκων διανοουμένων για απόδοση της τουρκικής ιθαγένειας και πάλι στον εδώ και σαραντα έξη χρόνια θανόντα ποιητή και διανοούμενο...
Γ.

Θερσίτης είπε...

Τα Γράμματα στην αγαπημένη ευτυχώς δεν πρόλαβε να τα επεξεργαστεί. Και τα έχουμε με τη φωνή του και μια κιθάρα. Ο καλύτερος Μάνος.

Eva Neocleous είπε...

strovoliotis,
καλωσόρισες.
Μπορεί να μην είναι τόσο γνωστά τα τραγούδια του δίσκου, όμως είναι συγκλονιστικά.Ο Μάνος, με τη μουσική του ευαισθησία, "ερμήνευσε" τον πόνο, τη ζεστασιά και την αμεσότητα που βγαίνει μέσα από τους στίχους του Χικμέτ.Με τρόπο μοναδικό.Και βέβαια, έβαλε το λιθαράκι του κι ο Ρίτσος.

Νάσια,
"όλα τον θυμίζουν"
κι ας ζούμε σε εποχές αντιποιητικές, σε καιρούς που τα προϊόντα υποκουλτούρας έχουν εκτοπίσει την ποιότητα...

Eva Neocleous είπε...

Γ.
Ο Μάνος ανέδειξε την ποίηση του Χικμέτ κι εμείς ακούμε ακόμα τα τραγούδια του.
Άλλος ένας ποιητής που πλήρωσε για τις ιδέες του.
"Κοιτάξτε!Μπήκε στη φωτιά!"
Πόσοι καιόμενοι ακόμα για να "γενούνε τα σκοτάδια λάμψη"...

Θερσίτη,
συμφωνώ και δεν είναι τυχαία η επιλογή του τραγουδιού στην ανάρτηση.
Και ποιο να αφήσει κανείς έξω από τούτο το δίσκο;Το "Λίγα γαρούφαλα", το "Μονάκριβή μου";

thalassamov είπε...

Έχω την εντύπωση ότι το Γράμματα στην Αγαπημένη, έχει αγαπηθεί πολύ...
Όποιος έχει σιγομουρμουρήσει έστω ένα τραγουδάκι του Λοϊζου, όποιος έχει δακρύσει με ένα στιχάκι του Χικμέτ, δεν μπορεί...σίγουρα θα πέτυχε και τον δίσκο...κάτι μου λέει ότι πρόκειται για πολύ κόσμο.
:'))))))

gyristroula2 είπε...

Τον είχα γνωρίσει προσωπικά, Εύα. Ένα πάσχα στο νησί μου, μια φοιτητική συντροφιά, ο Μάνος με την κιθάρα να μας τραγουδάει, να πίνει το κρασί μου, να τρώει το λαμπριάτη μου. Μαγικές στιγμές, μαγευτικός άνθρωπος.
Ναι, έφυγε πολύ νωρίς...

Eva Neocleous είπε...

thalassamov,
κάτι μου λέει κι εμένα πως τα τραγούδια του Μάνου είναι τόσο ζωντανά κι έτσι θα΄ναι πάντα!
Πόσο δίκιο έχει η Δήμητρα Γαλάνη όταν λέει:"Από την πρώτη στιγμή της γνωριμίας μας, ο Μάνος, μια συγκλονιστική περίπτωση ήθους και αγωγής, ένα πλάσμα με ελαφρύ περπάτημα, ένας άνθρωπος δηλαδή που δεν αισθανόσουν ποτέ το βάρος της παρουσίας του, αν και πάντα είχες συνείδηση του βάρους της προσωπικότητάς του, ήταν για μένα φορέας αυτής της μοναδικής αίσθησης ανάλαφρης δροσιάς μέσα στον μεγάλο καύσωνα.... Μιλάω σαν να ήταν ακόμα στη ζωή.
Αν ήταν ακόμα στη ζωή θα είχε δώσει, ως συνθέτης, φοβερά πράγματα. Έχω ένα παράπονο και θα το έχω ώσπου να να κλείσω τα μάτια μου: έχω την αίσθηση πως ο Μάνος έφυγε την πιο δημιουργική φάση της ζωής του. Ήδη το έργο του είναι σταθμός. Ο Μάνος είναι το σημείο που χαρακτηρίζει την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, το πέρασμα από από τον αμιγώς συνθέτη στον τροβαδούρο. Είναι η αρχή για ό,τι ακολούθησε. Ήταν παιδί της γενιάς του Χατζιδάκι και του Θεοδωράκη. Άξιος συνεχιστής των μεγάλων, αλλά την ίδια στιγμή και το μοντέλο για τους επόμενους. Είναι ό,τι ήταν ο Τσιτσάνης στη σύνδεση του ρεμπέτικου με το λαϊκό. Είναι ο άνθρωπος που διέλυσε την ήδη υπάρχουσα φόρμα και έφερε την καινούργια. Γι’ αυτό και τα τραγούδια του έχεις πάντα την αίσθηση ότι γράφτηκαν χθες."

Υ.Γ.Καλώς ήλθες.Εξαιρετικό το ιστολόγιό σου!

Phivos Nicolaides είπε...

Όμορφο κι ενδιαφέο αφιέρωμα στο Μάνο μας!

Eva Neocleous είπε...

Γυριστρούλα μου,
είσαι τυχερή που τον γνώρισες, σε ζηλεύω...

Φοίβο,
ο δικός μας Μάνος ναι, αφού κι ο πατέρας του ήταν Κύπριος κι ο ίδιος αγάπησε τόσο πολύ το νησί μας.

Eva Neocleous είπε...

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος θυμάται τον Μάνο Λοϊζο.
Από τις "Ματιές" της εφημ. "Τα Νέα"(23-9-2009):

ΜΑΤΙΕΣ Μετά 27 έτη
Του Λευτέρη Π. Παπαδόπoυλου

23 Σεπτεμβρίου 2009
Συμπληρώθηκαν 27 χρόνια από τον θάνατο του Μάνου Λοΐζου. Όχι σήμερα. Στις 17 Σεπτεμβρίου. Δεν μπορούσα, όμως, να μη θυμηθώ στις «Ματιές», όπως κάνω πάντοτε, από το ΄83 και δώθε, έστω και με καθυστέρηση λίγων ημερών, τον σπουδαίο συνθέτη και αδελφικό φίλο μου, που έφυγε τόσο νέος. Αυτόν τον άνθρωπο, που ήταν τόσο άπληστος για ζωή!

«Άπληστος για ζωή». Έτσι ήταν ο Μάνος. Δεν χόρταινε τη ζωή. Ήθελε να περάσει από παντού, να μην αφήσει τίποτα να πάει χαμένο. Να πιει, να μεθύσει, να καπνίσει, να ερωτευθεί, να ταξιδέψει, να ονειρευτεί. Να πάρει την κιθάρα του και να φύγει από το σπίτι του, λέγοντας στη γυναίκα του «πάω ν΄ αγοράσω λουκάνικα». Και να μη γυρίσει ποτέ πίσω! Μου έλεγε, μερικές φορές, όταν μ΄ έβλεπε μπαρουτιασμένο: «Πάμε για λουκάνικα; Θα βρεθούμε στη Χαβάη, θα γράφουμε τραγούδια, θα ΄χουμε υπέροχα κορίτσια ολόγυρά μας...».

Έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του, ήμασταν διακοπές στον Αυλέμονα στα Κύθηρα. Μεγάλη παρέα, με εξαίσιες γυναίκες-συντρόφους: ο Δημαράς, ο Ρεσβάνης, ο Χαρδαβέλλας, ο γιος μου. Τον Αυλέμονα, δεν τον είχε ανακαλύψει ακόμα η ΔΕΗ.

Τα βράδια, με το «φεγγάρι πάνωθέ μας ασημένιο τάλιρο», ανάβαμε μια μεγάλη φωτιά στην παραλία, έπιανε ο Μάνος την κιθάρα, τραγουδούσαμε κι όλο το χωριό τρελαινόταν, χόρευε, μεθούσε...

Πόσο αγαπήθηκε ο Λοΐζος από τον κόσμο! Στις 7 Σεπτεμβρίου, στο ΟΑΚΑ, στην εκδήλωση για μένα, μόλις βγήκε ο Νταλάρας, για να ερμηνεύσει το «Αχ χελιδόνι μου» και στις οθόνες του Σταδίου φάνηκε ο Λοΐζος, ένα τεράστιο πλήθος άρχισε να χειροκροτεί, με ολοφάνερη συγκίνηση, άναβαν αναπτήρες, πολλοί σιγοτραγουδούσαν... «Και να μετρώ και να ΄ναι ο Τάκης Πλούμας τριάντα τρία χρόνια μες στη γη», έγραφε ο Μαλακάσης. Τριάντα τρία χρόνια πλησιάζουν, από το ΄82. Και ο Λοΐζος δεν ξεχνιέται.

Πρόπερσι, στην Καλλονή της Λέσβου, ένα ολόκληρο γήπεδο παραληρούσε, καθώς η Χαρούλα τραγουδούσε το «Όλα σε θυμίζουν», του Μανώλη Ρασούλη. Το ίδιο συνέβη και στο Ηρώδειο, τελευταία. Ναι, ο Μάνος δεν ξεχνιέται. Όχι μόνο γιατί έγραφε εξαιρετικά τραγούδια, αλλά και διότι ήταν απλός, ξεχωριστός μέσα σ΄ αυτήν την απλότητα, ονειροπόλος, ανατολίτης, γενναιόδωρος.

Και όλ΄ αυτά, τα «προσωπικά», το κοινό τα καταλαβαίνει. Οι κεραίες του τα πιάνουν. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι νεαρά αγόρια και κορίτσια, 15-16 χρόνων, που δεν έχουν ιδέα από γερμανική Κατοχή, δακρύζουν όταν ακούνε το «Ακορντεόν» του Νεγρεπόντη.

Πέρασαν κι έφυγαν, εκατοντάδες συνθέτες, στιχουργοί και τραγουδιστές. Ελάχιστοι ζουν και μια δεύτερη ζωή, κοντά μας. Ο Χατζιδάκις, ο Τσιτσάνης, ο Μάρκος, ο Καζαντζίδης, ο Μπιθικώτσης, η Βέμπο. Δέκα-δεκαπέντε, το πολύ. Ανάμεσά σ΄ αυτούς, είναι και ο Λοΐζος.