17 Αυγ 2009

"sms"

Άννα Η Άννα Φραγκουδάκη δε χρειάζεται συστάσεις. Γνωστή στους περισσότερους για το επιστημονικό, εκπαιδευτικό και συγγραφικό της έργο. Πολυγραφότατη, εξέχουσα γυναικεία φυσιογνωμία στο χώρο της εκπαίδευσης, ένας πνευματικός άνθρωπος που έχει ακόμα πολλά να προσφέρει.
Σύντομο βιογραφικό:
Kοινωνιολόγος της Eκπαίδευσης
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου René Descartes - Paris V (1975) και Yφηγήτρια του Πανεπιστημίου Iωαννίνων (1978). Kαθηγήτρια στο Tμήμα Eκπαίδευσης και Aγωγής στην Προσχολική Hλικία του Πανεπιστημίου Aθηνών.
Έχει διευθύνει έρευνες για τη διαρροή από το σχολείο, τα περιεχόμενα των σχολικών εγχειριδίων, τις αναπαραστάσεις των εκπαιδευτικών, τον εθνοκεντρισμό του εκπαιδευτικού συστήματος, καθώς και προγράμματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών και παραγωγής εκπαιδευτικού υλικού για αλλόγλωσσους και αλλόθρησκους μαθητές.
2
(Από το πρόγραμμα εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων)
Tα κυριότερα δημοσιεύματά της αφορούν την εκπαιδευτική κοινωνιολογία, την κοινωνική ανισότητα στο σχολείο, την ιστορία των εκπαιδευτικών ιδεών, το ιστορικό γλωσσικό ζήτημα, τον εθνοκεντρισμό στα περιεχόμενα των σχολικών γνώσεων.
Αναφέρω ενδεικτικά μερικά μόνο από τα βιβλία της:
1. Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης,1985
3
2. Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και φιλελεύθεροι διανοούμενοι. Άγονοι αγώνες και ιδεολογικά αδιέξοδα στο μεσοπόλεμο,1992
3. Γλώσσα και ιδεολογία. Κοινωνιολογική προσέγγιση της ελληνικής γλώσσας,1993
4
4. Η γλώσσα και το έθνος 1880-1980.Εκατό χρόνια αγώνες για την αυθεντική ελληνική γλώσσα,2001.
5
Αφορμή για το σύντομο αυτό αφιέρωμα μου έδωσε η εβδομαδιαία στήλη sms της Άννας Φραγκουδάκη που πρόσφατα καθιέρωσαν «ΤΑ ΝΕΑ».Το sms δημοσιεύεται κάθε Σάββατο στο Βιβλιοδρόμιο της εφημερίδας.
Αλλά και το ότι η Άννα είναι μια πολύ καλή και ξεχωριστή φίλη.
Η φιλία της με τιμά και την ευχαριστώ γι΄αυτό.
Το πιο πρόσφατο «sms» είχε τον τίτλο: Το «ισχυρό» φύλο.
Καλή επιτυχία στα "sms" σου Άννα και καλή συνέχεια!
6
Από εκδήλωση της Συνεργασίας Καθηγητών στη Λεμεσό, τον Απρίλιο του 2005,
με εισηγήτρια την Άννα Φραγκουδάκη
Το «ισχυρό» φύλο
Παρασκευή 14 Αυγούστου 2009
Αύριο που ο ελληνικός λαός γιορτάζει την Παναγία, το θεϊκό πρόσωπο μιας γυναίκας, επίκαιρο είναι να δούμε ότι τα παραδοσιακά στερεότυπα του ανδρισμού και της θηλυκότητας δεν είναι ζήτημα που αφορά μόνο τις γυναίκες, αφορά όλους τους ανθρώπους.
7 Οι συνέπειες δεν είναι μόνο ότι η κοινωνική ομάδα των ανδρών καταπιέζει, εκμεταλλεύεται, στερεί από προνόμια, υποτιμάει, εμποδίζει τη συμμετοχή στις αποφάσεις για τα κοινά και την κοινωνική ομάδα των γυναικών.
Έχει και αντίστοιχες συνέπειες. Είναι ασήκωτο για το μικρό αγόρι το παραδοσιακό στερεότυπο του ανδρισμού. Οφείλει να μην «κλαίει» (σαν να μην έχει συναισθήματα), να μη φοβάται (σαν να μην έχει ευαισθησίες), να μην παίζει με κούκλες (σαν να μην πρόκειται αυτός ν΄ αποκτήσει παιδιά)
και να είναι πιο ψηλός, πιο σκληρός, πιο δυνατός, να είναι «άντρας».
Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων με παραβατικές συμπεριφορές έως την ανθρωποκτονία σε όλο τον κόσμο είναι άντρες. Τη συντριπτική πλειονότητα θανατηφόρων ατυχημάτων στους δρόμους σε όλο τον κόσμο την κάνουν άντρες. Τους πολέμους τους κάνουν άντρες. Όλα τα αποτρόπαια που συμβαίνουν στους πολέμους τα κάνουν άντρες.
Βεβαίωςσκοτώνουν και οι γυναίκες, αν και οι αριθμοί είναι ασύγκριτα μικρότεροι. Όμως συνήθως σκοτώνουν κάποιο δικό τους. Δεν υπάρχει γυναίκα που βγήκε ποτέ στον δρόμο να σκοτώσει έναν άγνωστο, να βιάσει έναν περαστικό, να σπείρει γύρω πτώματα. Γιατί άραγε; Και αφού με τις εξελίξεις έστω λίγες γυναίκες στις κοινωνίες μας γίνονται πια στελέχη ηγετικά σε διάφορα πεδία, γιατί δεν υπάρχουν πουθενά στον κόσμο καθόλου γυναίκες έμποροι ναρκωτικών, αρχηγοί μαφίας, μεγαλέμποροι όπλων, λαθρέμποροι μεταναστών, ούτε καν τραμπούκοι;
Η εκπαίδευση σχετικά με τα φύλα σημαίνει αποδόμηση των ανυπόφορων στερεοτύπων των φύλων.
Άρα πρέπει να ασχοληθεί και με τον ανδρισμό. Θα πρέπει να καταπολεμήσει τη δήθεν φυσική ροπή των ανδρών προς τη βία, ώστε να κοινωνικοποιήσει και τα δύο φύλα στην ανθρώπινη υπόσταση, που έχει νου και λογική, άρα σκέπτεται προτού πράξει, κι ακόμα έχει την τάση να αποφεύγει τον πόνο, τον τραυματισμό, το αίμα, τη φρίκη.

14 σχόλια:

AATON είπε...

Γράφεις αγαπητή Εύα
"Οι συνέπειες δεν είναι μόνο ότι η κοινωνική ομάδα των ανδρών καταπιέζει, εκμεταλλεύεται, στερεί από προνόμια, υποτιμάει, εμποδίζει τη συμμετοχή στις αποφάσεις για τα κοινά και την κοινωνική ομάδα των γυναικών."

Εδώ βλέπω κάτι που δεν συμβαδίζει πουθενά με τα σημερινά κοινωνικά πρότυπα. Εγώ βλέπω μια γυναίκα πανίσχυρη, και έναν ευνουχισμένο καθ' όλα άντρα. Εκτός κι αν μιλάμε για κράτη τριτοκοσμικά, η μουσουλμανικά. Απλά για να ξέρουμε τι λέμε. Δεν ξέρω αν αυτή είναι γνώμη δική σου ή μεταφέρεις την γνώμη της Άννας Φραγκουδάκη. Πάντως διαφωνώ κάθετα.

Επίσης στο επόμενο:
Είναι ασήκωτο για το μικρό αγόρι το παραδοσιακό στερεότυπο του ανδρισμού. Οφείλει να μην «κλαίει» (σαν να μην έχει συναισθήματα), να μη φοβάται (σαν να μην έχει ευαισθησίες), να μην παίζει με κούκλες (σαν να μην πρόκειται αυτός ν΄ αποκτήσει παιδιά)
και να είναι πιο ψηλός, πιο σκληρός, πιο δυνατός, να είναι «άντρας».

Ποιος σας είπε εσάς τις γυναίκες ότι για μάς τους άντρες είναι ασήκωτο το παραδοσιακό στερεότυπο του ανδρισμού; Πώς το ξέρετε; Εμάς μας ρωτήσατε;
Και ποιος είναι εκείνος που θέλει να μάθει στα σημερινά αγοράκια, πως είναι πολύ θετικό στη διαμόρφωση του ανδρισμού τους, να παίζουν με κούκλες; Μήπως γι΄ αυτό γέμισε η πλάση από ομοφυλοφυλικά ζευγάρια και των δύο φύλων; Και ποιος σας είπε, πως το παραδοσιακό πρότυπο μας απαγορεύει να κλαίμε; Λάθος! Να μυξοκλαίμε δίχως σοβαρό λόγο και αιτία δεν μας επιτρέπει. Γι αυτό και γράφτηκαν επ' αυτού και κάποια τραγούδια, που λένε περισσότερες αλήθειες σε δυο γραμμές, από ολόκληρα βιβλία.

"Για να κλαίει ένας άντρας
θα 'χει αιτία σοβαρή
μια χαμένη αγάπη κλαίει
ή κλαίει μια καταστροφή"

Οι γυναίκες αντιθέτως, κλαίνε για να κλαίνε, τίποτε σπουδαίο στην ουσία. Ίσως γίνομαι κάπως κυνικός τώρα με αυτό που έγραψα, μα πίστεψέ με, αυτό πιστεύουμε οι οχτώ στους δέκα κατά βάθος.

Φιλιά και καλή σου μέρα :)

Αμαδρυάς είπε...

Η Άννα Φραγκουδάκη έχει συμβάλει σοβαρά στην προώθηση των σύγχρονων ,προοδευτικών αντιλήψεων στον τομέα της παιδαγωγικής,της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης και του ιδεολογικού ρόλου της γλώσσας, όπως το μαρτυρούν και τα βιβλία της.


Ειδικά η "Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης" και το "Γλώσσα και Ιδεολογία", είναι και τα δυο απαραίτητα εφόδια για κάθε σύγχρονο εκαπαιδευτικό, για την επιμόρφωσή του.

Και αφού βρισκόμαστε σε φάση γενικής μεταρρύθμισης, ιδού μια καλή ευκαιρία αυτομόρφωσης, για όσους εκαιδευτικούς δεν έχουν μελετήσει, αλλά διατείνονται ότι έχουν άποψη για...όλα.

Για τα στερεότυπα, στα οπία αναφέρεται η Φραγκουδάκη στο "sms"
ποιος μπορεί να διαφωνήσει ότι αυτά ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για το κυνήγι του χρήματος και της εξουσίας στο οποίο επιδίδονται οι άντρες ; Για τον ανταγωνισμό στον οποίο επιδίδεται το ανδρικό φύλο και που παίρνει τη μορφή της ισχύος στο δημόσιο και ιδιωτικό βίο;

Αγαπητέ ΑΑτόν, διαφωνώ ότι αυτά αφορούν τριτοκοσμικά ή μουσουλμανικά κράτη. Στο Δυτικό κόσμο τα στερεότυπα δεν απαιτούν μπούρκα και τσαντόρ, ούτε π.χ δολοφονείται η γυναίκα που συνάπτει σχέσεις.

Αλλά πώς συμβαίνει στον κοινωνικό και πολιτικό βίο να πρωταγωνιστούν άντρες και να μετατρέπουν τα πάντα σε άκρατο ανταγωνισμό;

AATON είπε...

Αγαπητή Αμαδρυάς, εσυ το βλέπεις έτσι, εγώ το βλέπω απο άλλη οπτική γωνία.
Θα ήθελα να σου προτείνω ένα παλιό μου κείμενο, ίσως για να καταλάβεις πως σίγουρα δεν είμαι ούτε μισογύνης, μα ούτε και θα δεχτώ ποτέ να ευνουχιστώ γιατί έτσι το θέλει η νέα εποχή και τάξη πραγμάτων.

Προσωπικά βλέπω την γυναίκα να έχει μπεί σε όλους τους κλάδους της κοινωνικής και δημόσιας ζωής, και καλά έκανε.
Το κάνει όμως λάθος. με λάθος τρόπο, λάθος τακτική και έθεσε επίσης παντελώς λάθος στόχους.

Μιλούσε για μια ισότητα κάποτε. Την βλέπεις πουθενά; Εγώ βλέπω πλέον μια τεράστια ανισσότητα, και είναι γυναικείο επίτευγμα.

Δεν είναι εχθρός σας ο άντρας, καταλάβετέ το. Σύμμαχος είναι. Ο κρίκος που σας λείπει απο την αλυσίδα είναι, όπως το ίδιο είστε κι εσείς οι γυναίκες για μάς.

Αυτά τα κουτά και άκρως ρατσιστικά γκάλοπ, πως οι περισσότεροι φόνοι γίνονται απο άντρες, και όλες οι "καλές" θέσεις είναι πιασμένες απο άντρες, δεν θέλω να τις ακούω στα 47 μου. Σαν να ακούω να μιλάνε οκτάχρονα. Το ίδιο θα μπορούσε να ισχυριστεί ο καθ' ένας, πως οι πιο εγκληματικοί χαρακτήρες, είναι οι μαύροι, οι Αλβανοί, οι φανατικοί μουσουλμάνοι και δεν θα είχαμε τέλος με τις παιδιάστικες συγκρίσεις.

Και επειδή ζω στον Καναδά, πίστεψέ με (αν θέλεις φυσικά) πως εδω αυτός που ανταγωνίζεται ΣΤΑ ΠΑΝΤΑ τον άλλον, και αυτός που όλοι οι νόμοι είναι με το μέρος του τυφλά, είναι η γυναίκα, και όχι ο άντρας.

Ευχαριστώ για την απάντηση και την ευκαιρία ανταλλαγής απόψεων.
Καλή σας μέρα.

Ελπίδα είπε...

Γνώρισα την Φραγκουδάκη μέσα από το βιβλίο της "Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης".Διάβασα για το πρόγραμμα εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων, για το οποίο ήταν υπεύθυνη αλλά και για την πνευματική της δράση γενικότερα.
Πιστεύω ότι οι σύγχρονες, προοδευτικές παιδαγωγικές της αντιλήψεις έχουν επηρεάσει θετικά τα εκπαιδευτικά πράγματα στην Ελλάδα.
Για το περιεχόμενο του άρθρου συμφωνώ με την τοποθέτηση της Αμαδρυάδας.

Ανώνυμος είπε...

Εγώ θα έλεγα ότι ειδικά σήμερα χρειαζόμαστε αρκετά στοιχεία από το παλαιό "μητρικό" πρότυπο να περάσουν και στα 2 βιολογικά φύλα μέσω της εκπαίδευσης και της κοινωνικοποίησης..
Καλό είναι να αφήσουμε και τον φεμινισμό και τον αντιφεμινισμό και να περάσουμε στον μεταφεμινισμό..

AATON είπε...

Θα ήθελα να διαβάσω και γνώμες απο άλλους άντρες, οι γυναίκες ξέρουμε τι θα πείτε έτσι κι αλλιώς ;-)

AATON είπε...

Περιττό να πω ότι εγώ για παράδειγμα συμφωνώ με την γνώμη του: ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΟΥΜΜΟΥΝΙ

Eva Neocleous είπε...

ΑΑΤΟΝ,
πρόθεσή μου στη συγκεκριμένη ανάρτηση ήταν να παρουσιάσω αυτή τη στήλη(sms) της Άννας Φραγκουδάκη στην εφημερίδα "Τα Νέα".Το περιεχόμενο του συγκεκριμένου άρθρου, στο οποίο επικεντρώθηκε και η κριτική σου,έχει να κάνει με τα παραδοσιακά στερεότυπα των φύλων και τις επιπτώσεις τους.
Κατά τη γνώμη μου δεν τίθεται θέμα αντιπαλότητας ή διαιώνισης της διαμάχης, ανήκουν στο παρελθόν αυτά, αλλά για ισοτιμία και συμπόρευση ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες.Εκείνο, λοιπόν, που προέχει σήμερα είναι να προχωρήσουν μαζί, διαμορφώνοντας ένα κόσμο χωρίς πολέμους και βία, χωρίς ανισότητες και πάνω απ΄όλα ανθρώπινο.

Eva Neocleous είπε...

Αμαδρυάς,
συμφωνώ με τα όσα επισημαίνεις.
Θα ήταν καλό, αν μη τι άλλο, τα βιβλία που αναφέρεις να βρίσκονται στις σχολικές βιβλιοθήκες.
Παρεμπιπτόντως, αποσπάσματα από το "Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης" έχουν συμπεριληφθεί στο "Έκφραση-Έκθεση" της Γ΄Λυκείου.

Καπιταλιστικό Κουμμούνι,
αυτά περίπου είπα πιο πάνω στον ΑΑΤΟΝ.
Οι συζητήσεις περί φεμινισμού και αντιφεμινισμού είναι ξεπερασμένες πια.Σήμερα, οφείλουμε να συμπορευτούμε, αν θέλουμε να ζήσουμε σ΄ένα κόσμο ανθρώπινο.

καλωσόρισες...

Eva Neocleous είπε...

Ελπίδα,
το πρόγραμμα αυτό είχε διακοπεί τα δύο τελευταία χρόνια και γίνονται προσπάθειες τώρα για επαναλειτουργία του.
σ΄ευχαριστώ για την επίσκεψη...

ΑΑΤΟΝ,
ξέρεις, Νικόλα μου, τι είπε κάποτε ο Ζορμπάς στο "Βίος και πολιτεία του Αλ. Ζορμπά" του Καζαντζάκη;
"Μα είναι η γυναίκα άνθρωπος αφεντικό;"
Πέρασαν ανεπιστρεπτί αυτές οι εποχές για το δυτικό κόσμο τουλάχιστον.
Ίσως οι γυναίκες στην προσπάθειά τους να αποδείξουν ότι είναι όντως άνθρωποι, κατέφυγαν και σε υπερβολές.Π.χ. απάρνηση της θηλυκότητάς τους κ.λπ.
Την καλησπέρα μου

Θερσίτης είπε...

Η Φραγκουδάκη αποτελεί ένα αγκωνάρι αλήθειας και ορθολογισμού στην Ελλάδα της ξενοφοβίας, της ελληλολατρίας, των αρχαίων ημών προγόνων και των τουρκοφάγων, αλβανοφάγων κτό. Πάντα λόγος-σπαθί.

Ανώνυμος είπε...

Το Κοινωνιολογεία της Εκπαίδευσης αποτέλεσε για την εποχή του πραγματική επάνασταση.Εχει φυσικά και διαχρονικά μηνυματα.Δείχνει το πως αναπαραγεται η κοινωνική ανισότητα στην Ελλάδα.Ενα βιβλίο αντάξιο της Αγωγής του καταπιεζόμενου του Πάουλο Φρέιρε.Δείτε την κοινωνική πλευρά του έργου της Κας Φραγκιουδάκη.Αξίζει.Είναι απο τις λίγες μεστές φωνές της Ελλάδας.

Eva Neocleous είπε...

θερσίτη,
κόντρα στο ρεύμα και πάνω από κοντόφθαλμες και αντιεπιστημονικές προσεγγίσεις...

sub92,
πράγματι το βιβλίο αποτέλεσε σταθμό στην Ελλάδα.
Σ΄αυτό παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι συγγραφείς, η μεθοδολογία, οι θεωρίες και τα κυριότερα συμπεράσματα του κλάδου "κοινωνιολογία της εκπαίδευσης".
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ερμηνείες της κοινωνικής ανισότητας στο σχολείο.
Συμφωνώ με τα σχόλιά σου.Αν θυμάμαι καλά, είχες κάνει κι εσύ κάποιο αφιέρωμα στην Φραγκουδάκη;

Ανώνυμος είπε...

Σωστά θυμάσαι Εύα.Αφορούσε το θέμα της εκπαίδευσης της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης.Αφορουσε τα Κέντρα Στήριξης του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων, τα αποκαλούμενα εν συντομία στον κοινωνικό χώρο ΚΕΣΠΕΜ,ήταν άρθρο του Παρατηρητή της Θράκης.
Αυτό είναι ένα απόσπασμα 'Εσείς έχετε το κουράγιο να το συνεχίσετε; Δηλ. και για 10 και για 20 ακόμη χρόνια;

Αν μας δώσει ο Θεός τόσα χρόνια. Ξέρετε άρχισα να γερνάω εγώ. Πάντως ναι, έχουμε, γιατί οι συνεργάτες μας πια θεωρούν ότι αυτή η δουλειά είναι το πιο σημαντικό κομμάτι που έκαναν στην επιστημονική τους ζωή, θεωρούν ότι επενδύσανε τόσο πολύ και δεν μπορούν να φύγουν από δω, είναι τόσο πολύ μπλεγμένοι συναισθηματικά. Παραδείγματος χάρη, χθες, από τα διάφορα χωριά της Ξάνθης, κατεβήκαν με λεωφορείο οι δάσκαλοι μαζί με τα παιδιά και τις μάνες για να πάρουν τα διπλώματα των ΚΕΣΠΕΜ και να παρακολουθήσουν εργασίες στα ελληνικά των παιδιών και οι μητέρες μας έφεραν κάτι δωράκια, μας έσφιγγαν το χέρι, μας ρωτάγανε σε πιο σχολείο νομίζουμε ότι πρέπει να στείλουν το παιδί τους στο γυμνάσιο, «την γνώμη σας» μας λέγανε με σπασμένα ελληνικά, οι μάνες με τις μαντίλες, οι μάνες με τα λυπημένα μάτια και γύριζαν γύρω - γύρω οι συνεργάτες μας κάπως σιωπηλοί με λαμπερά μάτια και όταν απομακρύνονταν κάποιος αμέσως έλεγε «τα καταφέραμε, τα καταφέραμε!».

Αλλά την Κα Φραγκουδάκη την παρακολουθώ εδω και 2 δεκαετίες και ειδικά το επαναλαμβάνω στο θέμα της άρσης της κοινωνικής ανισότητας , η της αμβλυνσης τους, όπως θέλει ο καθένας μπορεί να το ορίσει, μέσω της εκπαίδευσης ειναι η πιο μεστή φωνή στον Ελλαδικό χώρο.
Σε ευχαριστώ Ευα.