8 Φεβ 2009

"Οι κυπριακές περιπέτειες της Ιστορίας"

Μπορεί να τρέχουν οι εξελίξεις και να φανεί κάπως ξεπερασμένο το άρθρο, ωστόσο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα ανάλυση των όσων διαδραματίζονται τώρα στην Κύπρο "περί Ιστορίας".

"Οι κυπριακές περιπέτειες της Ιστορίας"
Tου Τάκη Καμπύλη
Λέγεται πως ενώ ο σημερινός μαθητής της Β΄ Λυκείου γνωρίζει πολλά περισσότερα για τη Φυσική από τον Νεύτωνα, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι σήμερα ένας καθηγητής Ιστορίας γνωρίζει για τον Κικέρωνα περισσότερα απ' όσα πιθανόν γνώριζε ο υπηρέτης του.
Τα προβλήματα με την αναζήτηση της «μίας, ανόθευτης και αντικειμενικής ιστορικής αλήθειας» δεν είναι ούτε καινούργια ούτε αθώα. Πολλές φορές οι διαφορές ανάμεσα στην «αλήθεια» και στην «πραγματικότητα» συγχέονται (και σκόπιμα), ιδίως επειδή στη δεύτερη παίζει κυρίαρχο ρόλο η μνήμη.
Ένα σχετικό παράδειγμα που αναφέρει ο ιστορικός Μαρκ Φερό αφορά τους Εβραίους της Αλσατίας και την περίεργη σιωπή τους μετά την ήττα του Άξονα. Με την κατάρρευση της Γαλλίας σχεδόν το σύνολο των Εβραίων της Αλσατίας μεταφέρθηκε στην «ελεύθερη» Γαλλία και ιδίως στη Μασσαλία και στην Τουλούζη. Ελάχιστοι ξαναγύρισαν στα σπίτια τους μετά τον πόλεμο.Το 1976, ένας ερευνητής επισκέπτεται τα χωριά της Αλσατίας και θέτει το ερώτημα στους κατοίκους αν «έπρεπε να επιστρέψουν οι Εβραίοι γείτονές τους». Η απάντηση ήταν αρνητική και συνοδευόταν από μια σειρά από αντισημιτικά σχόλια. Ο ίδιος ερευνητής αναζήτησε τη γνώμη των Εβραίων. «Μα και βέβαια θα θέλαμε να γυρίσουμε, ήταν ο τόπος μας, περνούσαμε καλά».
- Μα δεν σας αποκαλούσαν «βρωμο-Εβραίους»;
- Ναι, αλλά ήταν φιλικό και συνηθισμένο.
- Μα σας έκαψαν τη Συναγωγή.
- Τι λέτε; Ατύχημα ήταν.
«Αυτοί οι Εβραίοι, κατέληξε ο ερευνητής, δεν ήθελαν να ξαναθυμηθούν τον αντισημιτισμό που είχαν βιώσει. Το ταμπού είχε μετατραπεί σε σύμβολο εξορκισμού: εάν αναγνώριζαν την ύπαρξη του αντισημιτισμού, τότε το συγκεκριμένο φαινόμενο θα μπορούσε να αναβιώσει τόσο στη Μασσαλία όσο και αλλού. Αρνούμενοι την ύπαρξή του στο παρελθόν, επιδίωκαν να εξουδετερώσουν την πιθανότητα επανεμφάνισής του». Είναι προφανές το λάθος που θα έκανε όποιος κοινωνικός επιστήμονας βασιζόταν απλώς και μόνο στη μνήμη (μαρτυρίες) αυτών των ανθρώπων.
Πολλές φορές τα ίδια ζητήματα, αλλά σε διαφορετικές χρονικές στιγμές παγιδεύουν όσους προσπαθούν να αναζητήσουν μέσω της Ιστορίας τους «καλούς» και τους «κακούς». Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση Ντρέιφους, όπως την ανέλυσε ένας από τους πιο γνωστούς Γάλλους ιστορικούς, ο Henry Rousso. Παρατήρησε λοιπόν ότι στη Γαλλία του Βισύ δεν υπήρξε, όπως θα αναμενόταν, καμία σημαντική εκδοτική δραστηριότητα κατά του Ντρέιφους. Αιτία αυτής της στάσης ήταν ότι το 1914 οι αντίπαλοι του Ντρέιφους θεωρούσαν εαυτούς στο «αντι-γερμανικό στρατόπεδο». «Συνεπώς», συμπεραίνει ο Rousso, «θα ήταν αντιφατικό για τον Βισύ να επιδιώξει ταυτοχρόνως τη συνεργασία με τους Γερμανούς και παράλληλα να αποκαταστήσει τους παλαιούς «αντι-Γερμανούς»».

Τέτοια ιστορικά ταμπού ως «αντικειμενικές αλήθειες» φαίνεται πως απασχολούν έντονα τελευταίως την κοινή γνώμη στην Κύπρο.
Η αρχή έγινε με την (ήδη διακηρυγμένη) θέση του νέου προέδρου Δημήτρη Χριστόφια να αλλάξει τα σχολικά βιβλία Ιστορίας. Ουσιαστικά, αμέσως μετά την εκλογή του, ο νέος πρόεδρος και ο νέος υπουργός Παιδείας Ανδρέας Δημητρίου έθεσαν το ζήτημα της αλλαγής (ευρύτερα) των αναλυτικών προγραμμάτων και παράλληλα την άσκηση των μαθητών στην εξοικείωση με τον «άλλο» της πατρίδας τους και της ιστορίας τους. Με τους Τουρκοκύπριους.
Ο Ταλάτ και το κόμμα του έχουν ήδη -επίσης εν μέσω αντιδράσεων στην τουρκοκυπριακή πλευρά αλλά και στην Τουρκία- αλλάξει τα δικά τους βιβλία Ιστορίας. Αν και τονίζονται ακόμη οι «ελληνοκυπριακές ωμότητες» της περιόδου '63 - '64, ωστόσο γίνονται εκτενέστατες αναφορές στην κοινή δράση των δύο κοινοτήτων και στους κοινούς αγώνες τους (ιδίως στα εργατικά ζητήματα).
Το κλίμα στην Κύπρο οξύνθηκε στο πλαίσιο αυτό με το πρόσφατο μήνυμα (19 Ιανουαρίου) του υπουργού Παιδείας με αφορμή τη μνήμη του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Μια πρόταση στο μήνυμα ήταν αρκετή: «(...) Ταυτόχρονα (ο Μακάριος) πέρασε μέσα από αιματηρές περιπέτειες και διακοινοτικές συγκρούσεις, τις οποίες προκάλεσαν παράνομες και εξτρεμιστικές ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές οργανώσεις με αποτέλεσμα να φτάσουμε στην τραγωδία του '74, τις συνέπειες της οποίας βιώνουμε σήμερα».
Αυτό ήταν! «Δηλαδή για τα γεγονότα του '74 ευθύνεται και η ελληνοκυπριακή πλευρά»; Το «δίκιο» έπνιξε κυρίως τους υποστηρικτές του «Όχι στο σχέδιο Ανάν», οι οποίοι -υποστηρίζεται- πως ένιωσαν (και συμπεριφέρθηκαν) πανίσχυροι μετά το δημοψήφισμα.
Λίγους μήνες πριν, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄ είχε επίσης φροντίσει να ορίσει το πλαίσιο του διαλόγου: «Κάποιοι δικοί μας λένε ότι σκοτώσαμε Τουρκοκύπριους. Οι Τουρκοκύπριοι έφερναν όπλα, άρα οι δικοί μας τι να έκαμναν;»
Η Ρένα Χόπλαρου (εκπαιδευτικός) θα σχολιάσει σε άρθρο της πως ο «Αρχιεπίσκοπος παρέλειψε να αναφέρει ότι οι Τουρκοκύπριοι που βρέθηκαν σε ομαδικούς τάφους κατά δεκάδες δεν ήταν ένοπλοι στρατιώτες, αλλά άμαχοι πολίτες, άντρες γυναίκες και παιδιά. Όπως ακριβώς εν ψυχρώ δολοφονήθηκαν και πολλοί άμαχοι Ελληνοκύπριοι».
Έντονη υπήρξε η αντίδραση της ΟΕΛΜΕΚ (της κυπριακής ΟΛΜΕ), η οποία ζήτησε από τον υπουργό Παιδείας να αφαιρέσει τη συγκεκριμένη παράγραφο και να «στείλει διορθωτική ανακοίνωση»!
Μάλιστα, η ένωση των Κύπριων εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης φρόντισε να αποκαταστήσει την «ιστορική αλήθεια» αναφερόμενη μόνο στην τουρκοκυπριακή εξτρεμιστική ΤΜΤ ως αρχή των γεγονότων βίας, που οδήγησαν τελικά στο πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου. Ωστόσο, δεν γίνεται καμία αναφορά στην ανακοίνωσή της στις τουλάχιστον 10 ενεργές ελληνοκυπριακές εξτρεμιστικές οργανώσεις που έδρασαν (μερικές από αυτές ήδη) από το 1959.
«Οι διαμαρτυρόμενοι», σημειώνει η Μαρία Ρεπούση (αναπληρώτρια καθηγήτρια, ΑΠΘ) «ήθελαν την αυστηρή παραμονή του υπουργού στο πλαίσιο της επίσημης μέχρι σήμερα εκδοχής».
Αυτό που η Μαρία Ρεπούση αποκαλεί «δημόσια Ιστορία», αναφέρεται στην επικρατούσα άποψη ότι «ενόσω υφιστάμεθα τις συνέπειες της εισβολής δεν πρέπει να εξισώνουμε τις ευθύνες των δύο κοινοτήτων για την περίοδο 1963 - 1974. Πρόκειται για μια λογική ιδιότυπου συμψηφισμού, όπου το περίσσευμα στον ισολογισμό των βασάνων, του πόνου και της δυστυχίας επιβάλλεται τελικά ως η αποκλειστική αλήθεια».
Η «δημόσια Ιστορία» (ή αν προτιμάτε, η -κάθε εποχή- επίσημη εκδοχή της Ιστορίας) καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το νόημα και της Ιστορίας, αλλά και της διδασκαλίας της. Ιδίως στην εποχή μας. Όπως σημειώνει ο καθηγητής Αντώνης Λιάκος «η παρακμή των μεγάλων αφηγημάτων, δηλαδή των ολιστικών ιδεολογιών, οι οποίες άρδευαν με νοήματα την κοινωνία, οδήγησε στην καταφυγή σε ένα ακόμη πιο μεγάλο αφήγημα: Στη διεκδίκηση του παρελθόντος, στη διεκδίκηση της Ιστορίας. Αλλά από την άποψη της έρευνας, αυτές οι διαμάχες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ως ο αγώνας του καλού εναντίον του κακού, της ιστορικής αλήθειας εναντίον της ιστορικής φενάκης».
Ο διάσημος Γάλλος ιστορικός Ζακ Λε Γκοφ έχει εξηγήσει πως η συζήτηση για το τι είναι Ιστορία και πώς διαμορφώνεται η σχέση μας με το παρελθόν (σε σχέση με το παρόν) είναι παλαιά, σκληρή, ενδιαφέρουσα και θα είναι διαρκώς παρούσα!
Σε μαρτυρία του στον υπογράφοντα, ο Ανδρέας Αχιλλείδης, Κύπριος εκπαιδευτικός (δυστυχώς δεν ζει πλέον), μιλούσε παρουσία ενός Τουρκοκύπριου δικηγόρου, του Μποϊσάν Μποϊρά, πριν από μερικά χρόνια (σε αμερικανικό έδαφος) για τις ακρότητες. Και εκεί άκουσα τον μεν Ανδρέα να μιλάει για το ξεκλήρισμα τουρκοκυπριακής οικογένειας και τη λεηλασία του σπιτικού της, αλλά και τον Μποϊσάν να παραδέχεται πως ίσως το τουρκοκυπριακό Μουσείο των «ελληνικών αγριοτήτων» να ήταν μια υπερβολική κίνηση.
Ίσως το κλειδί της ιστορικής μεθόδου στην Κύπρο να το έχει αγγίξει ο Νιαζί Κιζιλγιουρέκ (καθηγητής στο -ελληνοκυπριακό- πανεπιστήμιο της Λευκωσίας) ο οποίος σημείωνε πριν από λίγο καιρό ότι «η ελληνοκυπριακή πλευρά οφείλει να δει την άλλη πλευρά όχι ως μια ιδιαίτερη πολιτιστική οντότητα, αλλά ως μια ισότιμη πολιτική οντότητα».
Διαφορετικά το κρυφτούλι με την Ιστορία θα διαιωνίζει το χειρότερο: την περήφανη εσωστρέφεια της θυματοποιημένης μας συνείδησης.
Ιnfo
- Αντώνη Λιάκου «Πώς το παρελθόν γίνεται Ιστορία;» Αθήνα 2007, εκδ. Πόλις
- Νιαζί Κιζιργιουρέκ «Κύπρος, το αδιέξοδο των εθνικισμών», Αθήνα 1999, εκδ. Μαύρη Λίστα
- Ζακ Λε Γκοφ «Ιστορία και Μνήμη», Αθήνα 1998, εκδ. Νεφέλη
- Μαρκ Φερό «Τα ταμπού της Ιστορίας», Αθήνα 2002, εκδ. Μεταίχμιο.- Gudmundrur Halfdanarson (επιμ.) «Φυλετικές διακρίσεις στην Ευρωπαϊκή Ιστορία», Θεσσαλονίκη 2006, εκδ. Επίκεντρο.

Πηγή:www.kathimerini.gr/

13 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Της Ιστορίας το ανάγνωσμα...

Μακάριος Δρουσιώτης

www.politis.com.cy/cgibin/hweb?-A=851145&-V=columns&-p

Δημήτρης Ταλιαδώρος

www.politis.com.cy/cgibin/hweb?-A=851149&-V=columns&-p

Εύα, είμαι περίεργη που θα καταλήξει αυτή η κακοφωνία. Αν μη τι άλλο ο δημόσιος διάλογος θα βάλει πολλούς σε σκέψεις και θα τους αναγκάσει να αναθεωρήσουν τις "κυπροκομματικές κοσμοθεωρίες" τους.

Meropi είπε...

Εύα μου καλημέρα.
Αν θέλουμε να πάμε μπροστά ως Κύπριοι, πρέπει να δούμε με αντικειμενικότητα τι μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση. Δεν οφελεί να τα ρίχνουμε όλα στον Αττίλα. Βέβαια ο Αττίλας επέφερε το πιο ισχυρό χτύπημα στην εύθραυστη μέχρι τότε συνοχή της Κύπρου, αλλά δεν ήταν η μοναδική αιτία. Αιτίες ήταν και πολλές άλλες, όπως (κυρίως θα έλεγα) η Βρετανική πολιτική του διαίρει και βασίλευε, η δική μας (μετά τη Ζυρίχη) αδιαλλαξία έναντι των Τουρκοκυπρίων, η εμμονή των τελευταίων να προσβλέπουν προς την Άγκυρα και άλλα μικρότερα.

Ανώνυμος είπε...

"Ιστορία μου,
αμαρτία μου,
λάθος μου μεγάλο,
είσαι αρρώστια μου
μές στα στήθια μου
και πώς να σε βγάλω;"
Μεσημεράκι Κυριακής άκουσα το άσμα ξανά και έσπευσα να σας το θυμίσω! Η υπερρεαλιστική πραγματικότητά μας το "σηκώνει".
Αλλά θα επανέλθω αναλυτικότερα. Μόνο μα σας θυμίσω ότι ΟΛΑ τα παιχνίδια έως το καλοκαίρι θα παίζονται ενόψει των εκλογών για Ευρωπαϊκό [!τρομάρα μας] Κοινοβούλιο. Τόμους θα γράψουν Ιστορίας και άλλους τόσους θα ξεγράψουν. Κι έχουν και το αλάθητο της πατριδοκαπηλείας, της "χριστιανικά" ευλογημένης μονοφωνίας, τελευταίως και της 'επιστημονικής' εγκυρότητας των λογής "Ιδρυμάτων" [Ελλάδος τε και Κύπρου].
Γιώργος

andreas f.stavrou είπε...

Γράφεις Εύα:
«(...) Ταυτόχρονα (ο Μακάριος) πέρασε μέσα από αιματηρές περιπέτειες και διακοινοτικές συγκρούσεις, τις οποίες προκάλεσαν παράνομες και εξτρεμιστικές ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές οργανώσεις με αποτέλεσμα να φτάσουμε στην τραγωδία του '74, τις συνέπειες της οποίας βιώνουμε σήμερα».
Το μήνυμα φυσικά δεν ήταν έτσι. Η παρένθεση είναι δική σου ερμηνεία. Και φυσικά στην παρένθεση αντί Μακάριος πρέπει να εννοήσεις άλλο υποκείμενο, την Κύπρο.
Φυσικά ο καθένας λέει τα δικά του και διάλογος δε γίνεται. Αλλά αυτή η νέα επίσημη εκδοχή, τι λέει; Γιατί την υποστηρίζετε; Το 1974 είναι αποτέλεσμα της δράσης των παράνομων και εξτρεμιστικών οργανώσεων; Δηλαδή σε τούτο τον τόπο μόνο παράνομοι υπήρχαν και εθνικιστές;
Από την άλλη Εύα, καταλήγεις και στην ουσία του προβλήματος που είναι η πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων. Ποιοι δεν την αναγνωρίζαν και ποιοι δεν την αναγνωρίζουν;
Εκτός από τη διακινούμενη εκσυγχρονιστική τάση της ιστορίας όλων αυτών που επικαλείσαι και την παραδοσιακή, έχουμε το δικαίωμα και μεις να σκεφτόμαστε. Δυστυχώς στην Κύπρο λειτουργεί η συνθηματολογία και ο καθένας προσπαθεί να προσαρμόσει την ιστορία στις ανάγκες του παρόντος, δηλαδή στην πολιτική σκοπιμότητα.

Ανώνυμος είπε...

Φίλε Ανδρέα, το κείμενο εντός εισαγωγικών, νομίζω ότι δεν είναι σχόλιο, αλλά της γνωστής εγκυκλίου.
Την "ΕΠΊΣΗΜΗ ΙΣΤΟΡΊΑ" δεν την βλέπω στην περίπτωση της σύγχρονης περιόδου της Κύπρου να βρίσκεται πολύ μακριά από την "δημόσια ιστορία" που [νομίζει ότι ] γνωρίζει κι αποδέχεται ο απλός διχασμένος κόσμος. Άρα πρέπει να δουν και όσοι επιχειρούν να γράψουν διαφορετικά, πιο επιστημονικά, λιγότερο ιδεολογικά και αυτό το πρόβλημα, που δεν είναι μόνο μεθοδολογικό.
Αλλά ας μιλήσουμε πιο καθαρα για να καταλαβαινόμαστε, διότι υπήρξε ο επεκτατισμός και ο εθνικισμός της Τουρκίας ως βασικός μοχλός ανατροπής και ως εισβολέας, αλλά πολλά προϋπήρξαν. Και κυρίως μια κουλτούρα απόρριψης, περιθωριοποίησης και μίσους.

Γιώργος Μύαρης

Υ.Γ. Τι άραγε μάς λέει ακόμη το ακόλουθο [πρώιμο, 1959] ποίημα του Τίτου Πατρίκιου:



NA MAΘAINEIΣ

Όταν φτάσεις κάποτε ν΄ ανακαλύψεις
πόσες ακόμα αυταπάτες συντηρούσες
όταν αναγκαστείς ν' αναγνωρίσεις
κι εκείνα που δεν ήθελες να παραδεχτείς
όταν πέσει και το τελευταίο είδωλο
που πάνω του στήριζες την πίστη σου
τότε μπορεί ν' αρχίσεις να μαθαίνεις
πόσο βαθιά πηγαίνουν, πόσο είναι σκοτεινές
οι ρίζες της καθεμιάς σου πράξης.

Eva Neocleous είπε...

Λεμέσια,
στον Πολίτη(8-02-2009) υπάρχουν κι άλλα σχετικά άρθρα:
" Κύπρος Ελληνων Χριστιανών" του Διον. Διονυσίου, "Κυνήγι μαγισσών για ένα θεατρικό έργο, Τελικά δεν χέστηκε κανείς" του Μ. Δρουσιώτη, "Μεθοδεύουν φάγωμα του Α. Δημητρίου" του Μ. Δρουσιώτη κ.λπ.
Διαφωνώ με το "κακοφωνία".Ίσως να μην κατάλαβα τι εννοείς.
Ναι,μακάρι να υπάρχει δημόσιος διάλογος και να ακούγονται διαφορετικές απόψεις, οι οποίες να είναι όμως τεκμηριωμένες.
Αφορισμοί και κηρύγματα δεν είναι ίδια δημοκρατικών χωρών.

Μερόπη μου,
καλά τα λες.Μαρτυρικό νησί με συνεχείς επεμβάσεις των ξένων και τόσα άλλα.Η Ιστορία οφείλει να καταγράφει και να ερμηνεύει τα ιστορικά γεγονότα χωρίς διαστρεβλώσεις και αποσιωπήσεις.

Eva Neocleous είπε...

Αντρέα,
προφανώς δεν πρόσεξες ότι ανάρτησα το άρθρο του Τ. Καμπύλη από την Καθημερινή(8-2-2009, καθώς και τη βιβλιογραφία του.Δεν έκανα κανένα δικό μου σχόλιο, όπως σε άλλες αναρτήσεις.Διαβάζοντάς το σήμερα το πρωί μου έκανε εντύπωση που ασχολήθηκαν και Ελληνικές εφημερίδες με το θέμα.
Τώρα, σε ό,τι αφορά τη χρήση β΄πληθυντικού(υποστηρίζετε).Ποιοι; Είναι μια ομαδοποίηση αυθαίρετη, κατά τη γνώμη μου.Δε θεωρώ ότι αυτό με εκφράζει.Υποστηρίζω τις απόψεις μου και αν σήμερα συμφωνώ με τον Υπουργό για το συγκεκριμένο θέμα(που συμφωνώ), δε σημαίνει ότι δε θα διαφωνήσω με ένα άλλο αύριο.Αυτό έγινε και στο παρελθόν(π.χ. βιβλίο της Ιστορίας Γ΄Λυκείου) και βέβαια βγήκα και το είπα.
Ποιος δεν έχει το δικαίωμα να σκέφτεται και να εκφράζεται ελεύθερα!Είπε κανείς το αντίθετο;

Ανώνυμος είπε...

Από δημοσιεύματα στον τύπο, φαίνεται ότι η επιστημονική επιτροπή για την Ιστορία τυγχάνει ευρύτερης αποδοχής.Μάλλον,γι΄αυτό κι ο Αναστασιάδης χαμήλωσε τους τόνους.
Αν και ήταν άλλοι από το χώρο του Δημ. Συναγερμού που αντιδρούσαν.

andreas f.stavrou είπε...

@Εύα
Απολογούμαι, δεν πρόσεξα ότι η ανάρτηση δεν είναι δικό σου κείμενο.

Ανώνυμος είπε...

Εύα μου,
άλλο ο δημόσιος διάλογος κι άλλο το ολοκληρωμένο επιστημονικό έργο. Όποιος θέλει ν' ασχοληθεί σοβαρά με την Ιστορία, μπορεί να ψάξει μόνος του τις διάφορες πηγές και μαρτυρίες. Έχω την εντύπωση, ότι προσπαθούν να μας επιβληθούν για να ηρωοποιήσουν ή να αθωώσουν την εκάστοτε πλευρά. Αυτό για μένα είναι κακοφωνία και εμπάθεια από κεκτημένη ταχύτητα αλλότριων κινήτρων. Και για κακή τους τύχη, τους φαίνεται πολύ, αλλοιώς δε θα έκαναν επίθεση με την πρώτη ευκαιρία, όποιον τολμήσει να εκφράσει μια διαφορετική γνώμη.

Eva Neocleous είπε...

Λεμέσιά μου,
συμφωνώ μαζί σου. Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξει η ευρύτερη συναίνεση, αφού από δημοσιεύματα στον τύπο, μαθαίνουμε ότι οι Πανεπιστημιακοί Ιστορικοί προέρχονται από διαφορετικούς ιδεολογικούς χώρους και εκφράζουν διάφορες σχολές και τάσεις.
Κι ακόμα, όπως λες, όσοι ενδιαφέρονται για την Ιστορία, να μελετήσουν και να αφήσουν τη μονομέρεια και τις προκαταλήψεις. Δεν μπορεί να γίνονται κάποιοι επιλεκτικά φιλίστορες.

gregoris είπε...

http://platformaenomenikipros.blogspot.com
eva afto ine to blog tis platformas an theleis na to prostheseis stous sindesmous sou

Eva Neocleous είπε...

Γρηγόρη,
ευχαριστώ για την πληροφορία.