Η πνευματική δημιουργία στη σύγχρονη Κύπρο είναι σημαντική.Αξιόλογες είναι οι εκδόσεις ποιητικών συλλογών,πεζογραφίας, μελετών, κριτικών αναλύσεων κ.ά.Τα βραβεία, μπορεί να απογοήτευσαν κάποιους που ίσως ανέμεναν τη συμπερίληψή τους σ΄αυτά, ωστόσο η επιτροπή έτσι έκρινε.Συγχαρητήρια στους βραβευθέντες! Ιδιαίτερα στο φιλόλογο- λογοτέχνη Λεύκιο Ζαφειρίου που με τη Θλίψη του Απογεύματός του, πήρε το βραβείο ποίησης.
Ακολουθεί ο κατάλογος των βραβείων και το σκεπτικό βράβευσης:
Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για το 2007
Τις εκδόσεις που ξεχώρισαν μέσα στο 2007 βράβευσαν οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου.
Στον τομέα της ποίησης, το βραβείο απονεμήθηκε ομόφωνα στον Λεύκιο Ζαφειρίου για το έργο "Η Θλίψη του Απογεύματος" (εκδόσεις Μεταίχμιο). Το έργο, βρίσκεται, σύμφωνα με το σκεπτικό βράβευσης, "σε ανοιχτό διάλογο με την ελληνική και την παγκόσμια λογοτεχνία, με το χώρο και το χρόνο, με την ιστορία και τα σύγχρονα προβλήματα, συναιρώντας το τοπικό και το οικουμενικό, την πολιτισμική ιδιαιτερότητα και την οικουμενική συνείδηση", ενώ ο Ζαφειρίου, "ορμώμενος από έναν πολιτισμό που έρχεται από μεγάλα βάθη, διακρίνεται από μια συνείδηση εντοπιότητας εσωτερικευμένη, απαλλαγμένη από ιστορικισμούς, η οποία δεν έχει ανάγκη να διαλαλεί την ταυτότητά της".
Τις εκδόσεις που ξεχώρισαν μέσα στο 2007 βράβευσαν οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου.
Στον τομέα της ποίησης, το βραβείο απονεμήθηκε ομόφωνα στον Λεύκιο Ζαφειρίου για το έργο "Η Θλίψη του Απογεύματος" (εκδόσεις Μεταίχμιο). Το έργο, βρίσκεται, σύμφωνα με το σκεπτικό βράβευσης, "σε ανοιχτό διάλογο με την ελληνική και την παγκόσμια λογοτεχνία, με το χώρο και το χρόνο, με την ιστορία και τα σύγχρονα προβλήματα, συναιρώντας το τοπικό και το οικουμενικό, την πολιτισμική ιδιαιτερότητα και την οικουμενική συνείδηση", ενώ ο Ζαφειρίου, "ορμώμενος από έναν πολιτισμό που έρχεται από μεγάλα βάθη, διακρίνεται από μια συνείδηση εντοπιότητας εσωτερικευμένη, απαλλαγμένη από ιστορικισμούς, η οποία δεν έχει ανάγκη να διαλαλεί την ταυτότητά της".
Το βραβείο Μυθιστορήματος μοιράστηκαν ο Μάριος Μιχαηλίδης, για το έργο "Ο Οστεοφύλαξ" (εκδόσεις Μεταίχμιο) και ο Αιμίλιος Σολωμού, για το έργο "Ένα τσεκούρι στα χέρια σου" (εκδόσεις Άνευ).
"Ο Οστεοφύλαξ", που σύμφωνα με την επιτροπή αποτελεί "συμβολή στη νεοελληνική λογοτεχνία", χαρακτηρίστηκε ως έργο που αξιοποιεί "τη γλώσσα της εξουσίας, παρωδώντας και κρίνοντας ταυτόχρονα τα κέντρα λήψης αποφάσεων και τις κατεστημένες ιδεοληψίες, την κενότητα ενός κόσμου που διεκδικεί πράγματα άνευ σημασίας, την εύπλαστη ανθρώπινη ηθική".
Αντίστοιχα, το έργο του Σολωμού "επιτυγχάνει την απόδοση του διχασμού του "εγώ" του σύγχρονου ανθρώπου και πραγματεύεται τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης", ενώ καταφέρνει να ξεφύγει "από τα όρια της κυπριακής λογοτεχνίας και διαλέγεται με την ευρωπαϊκή λογοτεχνική παράδοση".
Στον τομέα του διηγήματος, το βραβείο απέσπασε το έργο "Βήματα στο Θολό Τοπίο" του Πανίκου Παιονίδη, μια συλλογή διηγημάτων με θέμα τη μνήμη. "Ακριβολογία, σαφήνεια και αίσθηση του περιττού διαπερνούν τη γραφή και θετικά κατευθύνουν πέρα από συναισθηματισμούς το λυρισμό του συγγραφέα".
Το Βραβείο Μελέτης για τη Λογοτεχνία, την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Κύπρου από μη Κύπριο συγγραφέα δόθηκε στον Θεοδόση Πυλαρινό για το έργο "Μεθιστορία: Μύθος και ιστορία στην ποίηση του Κυριάκου Χαραλαμπίδη" (εκδόσεις Ηρόδοτος), που "με την επιστημονική εγκυρότητά της καθίσταται χρήσιμη για το μελετητή κι έτσι συμβάλλει στην ανάδειξη της κυπριακής λογοτεχνίας στο ευρύτερο ελληνικό κοινό".
Το έργο "Το Θέατρο στην Κύπρο (1960-1974)" (εκδόσεις Καστανιώτη) της Άντρης Χ. Κωνσταντίνου βραβεύτηκε στον τομέα μελέτης για τη Λογοτεχνία και τις Τέχνες ως μια "άρτια και συστηματική δουλειά, που έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό στη βιβλιογραφία, και που καταπιάνεται επιτυχώς και μέσα από το προσωπικό στίγμα, με μια περίοδο της κυπριακής θεατρικής καλλιτεχνικής δραστηριότητας, η οποία δεν έχει ερευνηθεί ως τώρα τόσο συστηματικά και ολοκληρωμένα."
Στις κατηγορίες Δοκίμιο για τη Λογοτεχνία και την Αισθητική, Χρονικό - Μαρτυρία, και Νέου Λογοτέχνη, ύστερα από κατά πλειοψηφία εισήγηση της Επιτροπής, δεν δόθηκε βραβείο.
Τη Συμβουλευτική Επιτροπή Γραμμάτων αποτέλεσαν οι: Ερατοσθένης Καψωμένος (Πρόεδρος), Γιάννης Ιωάννου, Μαρία Καρσερά, Γιώργος Φράγκος, Γιώργος Μύαρης.
Τη Συμβουλευτική Επιτροπή Γραμμάτων αποτέλεσαν οι: Ερατοσθένης Καψωμένος (Πρόεδρος), Γιάννης Ιωάννου, Μαρία Καρσερά, Γιώργος Φράγκος, Γιώργος Μύαρης.
Πηγή: Πολίτης,14-1-2009
3 σχόλια:
Καλημέρα σας!
Αν δεν κάνω λάθος, τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας της Κύπρου, κατέχουν μία απαράδεκτη πρωτοτυπία σε παγκόσμια κλίμακα. Εξαίρεση ίσως να αποτελούν κάποια τριτοκοσμικά αυταρχικά καθεστώτα σε άλλες περιοχές του πλανήτη και πάντως όχι στην Ευρώπη. Και η πρωτοτυπία αυτή έγκειται πως για να βραβευθεί κάποιος λογοτέχνης στον τόπο αυτό, θα πρέπει να υποβάλλει …ο ίδιος αίτηση για να περιληφθεί στους προς βράβευση δημιουργούς. Αντιλαμβάνεστε υποθέτω, την αδιαφάνεια και την διαπλοκή «κολλητών και φίλων» που παράγει αξιωματικά αυτή η διαδικασία.
Γνωρίζω τουλάχιστον 2-3 περιπτώσεις σημαντικότατων Κυπρίων Λογίων που ουδέποτε βραβεύτηκαν στον τόπο τους ακριβώς γιατί οι ίδιοι δεν καταδέχονται να μπουν σε αυτή την θλιβερότατη και υποτιμητική διαδικασία να πουν «βραβεύστε με, αξίζω».
Συζητούσαμε τις προάλλες αυτή την υπόθεση με φίλο Πανεπιστημιακό, Κύπριο με σοβαρότατο δημιουργικό έργο τόσο στην Ποίηση όσο και σχεδόν σε όλες τις εκφάνσεις του Λόγου, μαζί με Βρετανό συνάδελφό του, διακεκριμένο Μεταφραστή Ελληνικής Ποίησης και Αρχαιοελληνικής Γραμματείας και ο άνθρωπος (ο Βρετανός) έμεινε εμβρόντητος όταν άκουσε από τον Κύπριο Καθηγητή την ύπαρξη μιας τέτοιας διαδικασίας Προσωπικά, ανεξάρτητα με την όποια πιθανή αξία των Βραβευθέντων έργων, έχω την τάση να θέλω να τα αγνοώ ακριβώς επειδή γνωρίζω τι αξίες επειδή αρνούνται να μπουν στον «κύκλο»
Και εδώ, δεν μιλάμε για τον «κύκλο των χαμένων ποιητών» αλλά, για τον «κύκλο της χαμένης αξιοπρέπειας.»
Αγαπητέ κ. Πήττα,
στόχος της ανάρτησής μου ήταν η ενημέρωση για τα Κρατικά Βραβεία, όπως αυτά δημοσιεύτηκαν στον τύπο.Παράλληλα, έκανα ιδιαίτερη αναφορά-ως φιλόλογος- στον καταξιωμένο κύπριο φιλόλογο- λογοτέχνη, Λεύκιο Ζαφειρίου, ο οποίος, εκτός των άλλων, έχει βραβευτεί και το 2006 από την Ακαδημία Αθηνών.Δεν μπήκα στη διαδικασία κριτικής του αναχρονιστικού θεσμού(όπως λειτουργεί)στην Κύπρο.
Έχετε δίκιο ως προς αυτό.Πολλά πράγματα πρέπει ν΄αλλάξουν και απαιτείται εξυγίανση και εκσυγχρονισμός, αν θέλουμε να μην είμαστε πάντα στις "παρυφές" της πολιτιστικής δημιουργίας. Για τα κριτήρια απονομής και τη σύνθεση της επιτροπής γράφει και ο Βάκης Λοϊζίδης σήμερα στον "Φιλελεύθερο".
Καλεί μάλιστα τον Λεύκιο Ζαφειρίου και τον Μάριο Μιχαηλίδη να μην αποδεχτούν το βραβείο, με στόχο την πλήρη εξυγίανση του θεσμού.
Μακάρι οι αρμόδιοι του Υπουργείου να προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.Σίγουρα οι κύπριοι λογοτέχνες έχουν ανάγκη από προβολή και ανάδειξη.
"Ελάχιστοι μας διαβάζουν,
ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας,
μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι
σ΄αυτή τη μακρινή γωνιά".Που λέει κι ο Μόντης.
Αυτό, όμως, πρέπει να γίνεται μέσα από σύγχρονους θεσμούς,με διαφάνεια, με αντικειμενικά κριτήρια.
15-16.1.09, 1:14
Αγαπητοί φίλοι, οικο/blogδέσποινα Εύα Νεοκλέους και σχολιαστή Γιώργο Πήττα, αυτή τη φορά σας συναντώ με απόψεις που διαφέρουν. Μετείχα τα 3 τελευταία χρόνια στη συμβουλευτική επιτροπή για τα βραβεία λογοτεχνίας κι εδώ εκπροσωπώ μόνο τον εαυτό μου. Συμφώνησα και διαφώνησα σε πολλά με άλλα μέλη της επιτροπής, σε συνθήκες ελευθερίας και διαλόγου, με γνώμονα μόνο το ποιοτικό αποτέλεσμα, την ανάσχεση της παραλογοτεχνίας και την επιβράβευση των ουσιαστικών προσπαθειών. Είναι προφανές ότι το αλάθητο άλλου τύπου διαδικασίες το εξασφαλίζουν κι όχι μια επιτροπή σαν αυτή στην οποία αναφέρομαι. Αλλά δεν τοποθετήθηκα σε καμιά περίπτωση αβασάνιστα ή εξοντωτικά για λογοτέχνη δημιουργό ή συνεργάτη ή άλλο σχολιαστή των έργων και των αποφάσεων της επιτροπής. Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να εκφράσω μια πρώτη γνώμη μου όχι συνολικά για παρελθοντικά προβλήματα του θεσμού των κρατικών βραβείων και όχι για την παρουσίαση και τα σχόλια περί των προβλημάτων του θεσμού των βραβείων λογοτεχνίας στην Κύπρο. Αλλά για εκείνο το σημείο, που ο φίλος Γ.Π. γράφει για «κύκλο της χαμένης αξιοπρέπειας.». Σε σχέση με αυτή τη διαπίστωση, μήπως υπερτονίζονται μόνο τα αρνητικά φαινόμενα και παραδείγματα; Μόνο αυτά υπήρξαν; Μόνο λάθη έγιναν; Και μόνο κάποιοι "απροσκύνητοι" [κι "αντιεξουσιαστές" ή "αποκλεισμένοι"] που δεν υπέβαλαν τα έργα τους για βράβευση είναι πιθανόν οι "σωστοί";
Σ' αυτούς στηρίχθηκε η κυπριακή λογοτεχνική παραγωγή και μόνο σ’ αυτούς; Κι αν έστω δεν υπέβαλαν έργα για βράβευση, συγχρόνως απείχαν και από τη διεκδίκηση οικονομικής επιχορήγησης των εκδόσεών τους ή άλλων δραστηριοτήτων τους; Γνωρίζω κι εγώ κάποιους από τους απέχοντες από τη διαδικασία υποβολής, όπως γνωρίζω ότι συνήθως λαμβάνουν κι αυτοί ενίσχυση από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες για την έκδοση έργων τους.
*Δεκάδες από τα έργα που βραβεύτηκαν γιατί διαβάστηκαν στην Κύπρο, την Ελλάδα και στο εξωτερικό; Γιατί μεταφράστηκαν και διοχετεύτηκαν σε άλλες αγορές; Γιατί συμπεριλήφθηκαν σε ανθολογίες και ακόμη σε σχολικά βιβλία λογοτεχνίας; Μόνο διότι είχαν οι συγγραφείς τους "μπάρμπα στην Κορώνη", δηλαδή "μέσο"; Δεν είχαν/ έχουν ποιότητα; Δεν αντέχουν πια στην πίεση του χρόνου; Είναι μύθος η ποιότητα στη λογοτεχνική παραγωγή της Κύπρου;
*Είναι ένα ζήτημα η προβληματική διάρθρωση ενός θεσμού, η αναχρονιστική "υποβολή" των έργων για βράβευση, η γραφειοκρατική στελέχωση υπηρεσιών κλπ. Κι άλλο ζήτημα η ισοπεδωτική [και ίσως προσβλητική] στάση έναντι της προσπάθειας δεκάδων ανθρώπων που κατά καιρούς επιχείρησαν να σταθούν με κριτικό τρόπο και να προσφέρουν στη βελτίωση των πνευματικών πραγμάτων του τόπου, πιστεύοντας στη σημασία και στην αξία της κυπριακής λογοτεχνίας ως οργανικού και ευθαλλούς μέρους της πανελλήνιας [μέλη επιτροπών, μεταξύ των οποίων πρόχειρα αναφέρω από μνήμης: Αλέξης Ζήρας, Νάσος Βαγενάς, Γιώργος Κεχαγιόγλου, Λ. Ζαφειρίου, Χρ. Χατζήπαπας, Κ. Νικολαϊδης κ.ά]. Υπενθυμίζω ενδεικτικά επίσης ονόματα βραβευθέτων λογοτεχνών ή μελετητών: Κ. Μόντης,
Α. Παστελλάς,Μ. Πασιαρδής, Η. Μελεάγρου, Κυρ. Χαραλαμπίδης, Ντ. Κατσούρη, Ν. Ορφανίδης, Νίκη Μαραγκού, Χριστιάνα Αβρααμίδου, Βάκης Λοϊζίδης, Γ. Καλοζώης, Γ. Χριστοδουλίδης, Μ. Παπαδόπουλος, Φρ. Κολοσιάτου κ.ά.
*Για μένα το θέμα είναι πιο περίπλοκο από όσο παρουσιάζεται. Βρίσκεται σε συνάρτηση με το αντιφατικό πλέγμα θεσμών, νοοτροπιών, κοινωνικών και πολιτικών σχέσεων [η "μέγγενη της γραφειοκρατίας" γύρω από τους διανοούμενους, όπως το αποκαλώ] που συνοδεύει την εξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, με το βάθος και την ουσία της δημοκρατικότητας, με τη σύγκρουση "πολιτικής" και "κοινωνικής" λογικής!
Κλείνω το παρόν σχόλιο, για να αναμένω τον διάλογο:
" ΄Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή΄, η παραποίηση όμως;"
Με αυτό τον τίτλο [που οφείλει το ήμισυ σε στίχο του προσφάτως θανόντος εξαιρετικού ποιητή Γιώργη Παυλόπουλου] δημοσιεύτηκε στο κυπριακό περιοδικό ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ [Άνοιξη 2007, τχ. 292, 80-83] ένα σχόλιό μου. Σ' αυτό ίσως επανέλθω για τις ανάγκες του διαλόγου. Η αφορμή του σχολίου ήταν ορισμένα από τα κακώς κείμενα του θεσμού των κρατικών βραβείων στο 2006, ως συνέχεια σχετικών επιστολών και προτάσεών μου, όπως και μειοψηφικής στάσης μου σε ορισμένες προτάσεις βράβευσης. Αναλόγως έπραξαν και οι άλλοι συμμετέχοντες στις επιτροπές ως υπεύθυνοι πολίτες. Προτάσεις προηγούμενων μελών σε επιτροπές και τωρινών, οι μετατοπίσεις στις νοοτροπίες και στην πολιτική σκηνή, οι εξελίξεις στην ηλεκτρονική και ψηφιακή τεχνολογία έχουν βοηθήσει να ωριμάσουν τα πράγματα. Έχουν ωθήσει στη λήψη αποφάσεων εκσυγχρονισμού του θεσμού. Πληροφορήθηκα ότι με εντολή του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού συμβουλευτική ad hoc επιτροπή ειδικών κατέθεσε πρόσφατα απόψεις, αφού εξέτασε προτάσεις μελών των επιτροπών, υπομνήματα λογοτεχνικών ενώσεων, φορέων και ατόμων.
Οψόμεθα.
Με εκτίμηση και φιλία, Γιώργος Κ. Μύαρης, φιλόλογος
Δημοσίευση σχολίου