Ο Μάριος Τόκας με τον πατέρα του,Κύπρο και στενούς του φίλους.
Η φωτογραφία είναι από το προσωπικό μου αρχείο.Ο Μάριος είχε έρθει τότε στην Κύπρο για να γιορτάσει μαζί με τον αγαπημένο του πατέρα τα γενέθλιά του...
«Έφυγε» από τη ζωή ο Κύπρος Τόκας
Από την εκδήλωση προς τιμήν του Μάριου Τόκα
Σημ.Για την εκδήλωση,που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2009, δείτε στην ανάρτησή μας με τίτλο"Η Λεμεσός τιμά τον Μάριο Τόκα"
***********
Απεβίωσε σήμερα, σε ηλικία 88 ετών, ο βετεράνος δημοσιογράφος Κύπρος Τόκας, πατέρας του αείμνηστου μουσικοσυνθέτη Μάριου Τόκα, του Νίκου και της Σκεύης.
Ο Κύπρος Τόκας γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1924. Τελειώνοντας το δημοτικό σχολείο μπήκε από μικρός στη βιοπάλη για να βοηθήσει την πολυμελή και φτωχή οικογένειά του. Παρά τον καθημερινό μόχθο του, ποτέ δεν τον εγκατέλειψε το πάθος του για μάθηση. Αυτή η όρεξή του τον οδήγησε να παρακολουθεί νυκτερινά μαθήματα για να συμπληρώσει τη μόρφωσή του. Είχε συνειδητοποιήσει, όπως έλεγε, ότι η γνώση είναι ο πραγματικός πλούτος του ανθρώπου, γι’ αυτό και φρόντισε μετέπειτα, όσα στερήθηκε ο ίδιος, να τα προσφέρει με κάθε θυσία στα παιδιά του.
Για να τα καταφέρει εργάστηκε σκληρά και επίμονα. Δούλεψε ως επιπλοποιός, ως κουρέας, ως παντοπώλης, καταλήγοντας στη δημοσιογραφία. Το 1961 ανέλαβε καθήκοντα ανταποκριτή της εφημερίδας “Χαραυγή” στη Λεμεσό, ενσυνείδητα, αφού ο ίδιος ήταν ταγμένος να υπηρετήσει τα πιστεύω του και να προσφέρει από όποιο πόστο κι αν βρισκόταν στο λαϊκό κίνημα.
Ο Κύπρος Τόκας υπηρέτησε την εφημερίδα του για 28 ολόκληρα χρόνια, χρόνια δύσκολα, αλλά όμορφα, όπως ο ίδιος εξομολογείτο συχνά, για εκείνους που τάχθηκαν να υπηρετούν ένα σκοπό στη ζωή τους. Εκτός όμως από δημοσιογράφος, πριν και ταυτόχρονα με την άσκηση του λειτουργήματος, ο Κύπρος Τόκας καταπιάστηκε με την ποίηση και τη λογοτεχνία.
Το 1951 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Αδούλωτες ψυχές», ακολούθως τη «Λύρα» και τα «ελπιδοφόρα μηνύματα».
Η ευαίσθητη ψυχή του και η αγάπη του προς τα παιδιά, τον έσπρωξαν να ασχοληθεί με την παιδική ποίηση, ενώ παράλληλα έγραφε διηγήματα και χρονογραφήματα. Αρκετά από τα ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από το γιο του, τον αγαπημένο και αξέχαστο Μάριο.
Σε ηλικία 50 χρόνων άρχισε να ασχολείται και με την ζωγραφική, αφήνοντας το δικό του ξεχωριστό στίγμα, απεικονίζοντας πρόσωπα, τοπία, την ομορφιά του ανθρώπου και της γης μας.
Η κηδεία του Κύπρου Τόκα θα γίνει αύριο,9/12/2011, στη 1μ.μ. από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου στη Λεμεσό.
Ανακοίνωση Ένωσης Συντακτών
«Το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης Συντακτών, εκ μέρους όλων των δημοσιογράφων εκφράζει τη θλίψη του και ταυτόχρονα τη συμπάθειά του προς τα παιδιά του, τη Σκεύη και τον Νίκο. Ο Νίκος συνεχίζει την πορεία που χάραξε ο πατέρας του στο χώρο μας.
Ο Κύπρος Τόκας, ο πράος αυτός άνθρωπος με το γλυκύ χαμόγελο και την ταπεινότητα που πάντα τον χαρακτήριζε, ήταν εκλεκτός, γιατί ήταν πάνω απ’ όλα άνθρωπος. Δούλεψε σκληρά στη ζωή του σε δύσκολους καιρούς.
Γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1924. Τέλειωσε το Δημοτικό και ρίχτηκε ακολούθως στην πάλη για το μεροκάματο. Έπρεπε να βοηθήσει την πολυμελή φτωχή οικογένειά του. Δεν παραμέλησε, όμως, τα γράμματα. Δούλευε κι παρακολουθούσε ταυτόχρονα βραδινά μαθήματα. Δούλεψε ως επιπλοποιός, ως κουρέας, ως κομμωτής ακόμα και ως μπακάλης.
Το 1961 προσλήφθηκε στην εφημερίδα «Χαραυγή» και δούλεψε ως ανταποκριτής της στη Λεμεσό, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980. Ο Κύπρος Τόκας ασχολήθηκε με την ποίηση και εξέδωσε αρκετές ποιητικές συλλογές. Κυρίως ασχολήθηκε με την παιδική ποίηση και έτυχε βραβεύσεων και διακρίσεων. Κάποια από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από το γιο του, τον αλησμόνητο Μάριο Τόκα. Έγραψε, επίσης, διηγήματα και χρονογραφήματα, τα οποία εξέδωσε. Μετά τα πενήντα του ασχολήθηκε και με τη ζωγραφική. Αυτοδίδακτος, αλλά με αξιόλογη προσφορά και σε αυτό τον τομέα.
Η δημοσιογραφική οικογένεια αποχαιρετά σήμερα τον Κύπρο Τόκα, οποίος με τα πατήματά του άφησε πίσω του σημάδια ανθρωπιάς, αλλά και δείγματα αντικειμενικότητας, αλήθειας και συνέπειας.
Χαιρόμαστε ιδιαίτερα για τη βράβευση της αγαπημένης μας Κικής Δημουλά.
Κι αν έχουμε κάνει αφιερώματα σ΄αυτό το ιστολόγιο για την ποίησή της...Άλλη μια τιμητική διάκρισή της που συνιστά καταξίωση και αναγνώριση του έργου της.
Σημ.Συγχαρητήρια και σε όλους τους βραβευθέντες.Για το έργο τους και την προσφορά τους στην Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό.
********* Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2010
Αθήνα,14-2-2011 Πηγή:in.grhttp://news.in.gr/culture/article/?aid=1231078583 Στη Βασιλική Ηλιοπούλου για το έργο της με τίτλο «Σμιθ» απονεμήθηκε το βραβείομυθιστορήματος των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας 2010. Μεγάλο βραβείο Λογοτεχνίας απονεμήθηκε στην Κική Δημουλά για το σύνολο του έργου της.
Τα βραβεία έχουν ως εξής:
* Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας: Στην Κική Δημουλά για το σύνολο του έργου της * Βραβείο Περιοδικού: Εξ ημισείας στα περιοδικά «Το Δέντρο» και «Διαβάζω» για τη συμβολή τους στην προβολή και διάδοση της ελληνικής λογοτεχνίας. * Βραβείο Ποίησης: Στον Παντελή Μπουκάλα για το έργο του με τίτλο «Ρήματα», εκδόσεις Άγρα. * Βραβείο Διηγήματος: Στον Παναγιώτη Κουσαθανά για το έργο του με τίτλο «Λοξές ιστορίες που τελειώνουν με ερωτηματικό», εκδόσεις Ίνδικτος. * Βραβείο Μυθιστορήματος: Στη Βασιλική Ηλιοπούλου για το έργο της με τίτλο «Σμιθ», εκδόσεις Πόλις. * Βραβείου Δοκιμίου - Κριτικής: Στον Άγγελο Χανιώτη για το έργο του με τίτλο «Θεατρικότητα και δημόσιος βίος στον ελληνιστικό κόσμο», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. * Βραβείο Χρονικού - Μαρτυρίας: Στο Γιώργο Βέη για το έργο του με τίτλο «Από το Τόκιο στο Χαρτούμ: Μαρτυρίες, συνδηλώσεις», εκδόσεις Κέδρος.
Σε δηλώσεις στο ΑΠΕ, η Κική Δημουλά είπε: «Θα πω το αυτονόητο. Με τιμά βαθύτατα το μέγεθος αυτού του βραβείου, που μου έχει απονεμηθεί, και ως έννοια, αλλά και σαν απόδειξη της εκτίμησης των μελών της επιτροπής, που ψήφισαν υπέρ αυτού. Τους ευχαριστώ θερμά, έκπληκτη και συγκινημένη».
******************* Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας Δηλώσεις των βραβευθέντων Βήμα,15-2-2011
«Όσο με ταράζουν ακόμη πράγματα και δεν μένω απαθής σε όσα συμβαίνουν συνεχίζω να γράφω» μας είπε η ποιήτρια Κική Δημουλά, που βραβεύτηκε με το Κρατικό Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας
Κρατικά βραβεία ποίησης, Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας… η ποιήτρια και ακαδημαϊκός Κική Δημουλά συμπλήρωσε, τη σειρά των βραβείων της και με το Κρατικό Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας 2010 για το σύνολο του έργου της.
Η φωνή της στο τηλέφωνο ήταν ζωηρή και χαρούμενη. Κάθε νέα βράβευση τη χαροποιεί το ίδιο όπως η πρώτη; τη ρωτήσαμε. «Το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας με χαροποιεί περισσότερο από άλλα, γιατί ήταν και απρόοπτο. Δεν περίμενα να συμβεί, δεν προσδοκούσα περισσότερες βραβεύσεις και ευχαριστώ όσους με ψήφισαν. Είναι ταυτόχρονα όμως και ένα βραβείο μελαγχολικό, γιατί δίδεται σε μια ηλικία που μάλλον κλείνει τη δημιουργική πορεία της, βραβεύει το έργο μιας ζωής».
Ευχήθηκε το βραβείο να μη λειτουργήσει ως «σύρτης σε όποια σκιρτήματα δημιουργικότητας υπάρξουν». Και υπάρχουν, μας διαβεβαίωσε. Δεν γράφει με τον σκοπό μιας νέας ποιητικής συλλογής, όμως «όσο με ταράζουν ακόμη πράγματα και δεν μένω απαθής σε όσα συμβαίνουν συνεχίζω να γράφω», είπε με τον γνώριμο τρόπο της. Και ελπίζει αυτά τα δημιουργικά σκιρτήματα «να “ανέβουν” και να μη χαλαρώσουν από την ικανοποίηση που δίνει το βραβείο αυτό».
Βρήκαμε την κινηματογραφίστρια και μυθιστοριογράφο Βασιλική Ηλιοπούλου στο σπίτι της στην Αθήνα, να γράφει το επόμενο μυθιστόρημά της. Έχει βραβευθεί για ταινίες της, όμως το Κρατικό είναι το πρώτο λογοτεχνικό της βραβείο: «Έχουν περάσει δύο χρόνια από την έκδοση του “Σμιθ”», μας είπε, «και είχα την εντύπωση πως ό,τι καλό είχε να μου δώσει το βιβλίο μου το είχε δώσει, και σε επίπεδο γενικής κριτικής και σε επίπεδο μεμονωμένων κριτικών αντιδράσεων. Πίστευα ότι το κεφάλαιο “Σμιθ” είχε τελειώσει, και είχε τελειώσει πολύ καλά. Γι’ αυτό και το βραβείο ήταν απρόσμενο και επομένως η χαρά διπλή».
Απρόσμενο ήταν το Βραβείο Διηγήματος και για τον μυκονιάτη Παναγιώτη Κουσαθανά, που θεωρεί ότι βρίσκεται «έξω από τις συντεχνίες του λογοτεχνικού κέντρου» και γι’ αυτό τον χαροποιεί κι εκείνον ιδιαίτερα. Στη συλλογή του «Λοξές ιστορίες που τελειώνουν με ερωτηματικό» ο γενέθλιος τόπος πρωταγωνιστεί.
«Στη Μύκονο βρίσκει κανείς ό,τι γυρεύει, και το κοσμοπολίτικο και το ασκητικό», λέει. Σε μια από τις ελάχιστες εναπομείνασες βουκολικές περιοχές του νησιού ετοίμασε τη συγκεντρωτική ποιητική συλλογή του, που θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Ίνδικτος, και τη νέα συλλογή διηγημάτων του με τίτλο «Αξιοσημείωτες συναντήσεις» η οποία αναμένεται μέσα στο έτος. «Το νησί είναι μαγικό, παρά τη φθορά που έχει υποστεί», λέει με περηφάνια, «Προσπαθώ όμως να “οικουμενοποιώ” τον τόπο μου. Η Μύκονος δεν είναι μοναδική, όπου υπάρχουν άνθρωποι τα προβλήματα είναι κοινά».
Για τους διευθυντές των λογοτεχνικών περιοδικών, οι βραβεύσεις δικαιώνουν τους κόπους και την επιμονή ετών, και μάλιστα σε εποχές και συνθήκες αντίξοες. Η κυκλοφορία του «Δέντρου», 33 χρόνια τώρα, εξασφαλίζεται χάρη στον μεγάλο προσωπικό μόχθο του Κώστα Μαυρουδή και του Τάσου Γουδέλη. «Ο μόχθος δεν είναι μονάχα πνευματικός», μας είπε ο Κώστας Μαυρουδής, «είναι και καθημερινό τρέξιμο και διεκπεραίωση ενός πλήθους πρακτικών ζητημάτων». Είχε περάσει όλη την ημέρα στην εταιρεία παραγωγής του CD που θα συνοδεύει το επόμενο τεύχος του περιοδικού, στο οποίο ο Θόδωρος Αγγελόπουλος διαβάζει Σεφέρη, στο αφιέρωμα για τα σαραντάχρονα από τον θάνατο του ποιητή.
«Η έκδοση του περιοδικού έχει γίνει σε βάρος της προσωπικής λογοτεχνικής δουλειάς μας, όμως η σχέση με τη λογοτεχνία και τους ανθρώπους της μας διακινεί όλα αυτά τα χρόνια». Δεν μπορεί να φανταστεί το «Δέντρο» χωρίς την ξένη λογοτεχνία όπως και την ελληνική πνευματική ζωή χωρίς την ξένη πραγματικότητα.
Γι’ αυτό, η διαπίστωση ότι το περιοδικό λειτουργεί ως ένας «δημιουργικός ενδιάμεσος», στον οποίο προσβλέπει το «μικρό και ανελαστικό κοινό των λογοτεχνικών περιοδικών», είναι πηγή μεγάλης ικανοποίησης. Το ίδιο και η δυνατότητα που προσφέρει το περιοδικό για «έναν λόγο πιο προσωπικό, για κρίσεις και κριτικές στα λογοτεχνικά πράγματα που δεν μπορούν να γραφτούν στα γενικά έντυπα».
«Η βράβευσή μας είναι δικαίωση της πορείας του περιοδικού όχι μόνο των διαισθητικών κατά καιρούς στελεχών του αλλά και όλων των ανθρώπων που έγραψαν σε αυτό», λέει ο διευθυντής του περιοδικού «Διαβάζω» Γιάννης Μπασκόζος. «Αρκεί να σκεφτούμε ότι πιθανόν δεν υπάρχει έλληνας λογοτέχνης που δεν έχει καταθέσει το κείμενό του στο περιοδικό. Αν αφιερώναμε το βραβείο σε κάποιους, θα το αφιερώναμε σίγουρα στον ιδρυτή μας, τον Περικλή Αθανασόπουλο, που το 1976, σε μια περίεργη τότε εποχή, σκέφτηκε να φτιάξει ένα περιοδικό που δεν υπήρχε όμοιό του μέχρι τότε στην Ελλάδα. Είμαι πολύ χαρούμενος που το βραβείο λαμβάνουμε εξ ημισείας με το περιοδικό “Το Δέντρο”, γιατί με τους συντελεστές του “Δέντρου” μεγαλώσαμε την ίδια εποχή, με τον ίδιο κόσμο, με κοινούς φίλους και κοινά οράματα».
«Ολα τα βιβλία στις βραχείες λίστες που εξετάστηκαν ήταν αξιόλογα», μας είπε ο καθηγητής Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής. Υπήρξαν βέβαια διαφωνίες μεταξύ των μελών της. Κάθε βράβευση είναι καθρέφτης της πλειοψηφικής ψήφου και όχι αποτέλεσμα ομοφωνίας.
Αυτά για το 2010. Τι γίνεται στο εξής; Πλέον με το άρθρο 40 του ν. 3905/2010 ο θεσμός των Κρατικών Βραβείων εμπλουτίζεται και εκσυγχρονίζεται. Προβλέπονται νέα βραβεία: Απόδοσης έργου της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα νέα ελληνικά, Εφηβικού-νεανικού λογοτεχνικού βιβλίου, Πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα ως 35 ετών και Ειδικό βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα. Όσον αφορά τις διαδικασίες, θα γνωρίζουμε τη βραχεία λίστα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου, τα βραβεία θα ανακοινώνονται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου και θα απονέμονται τον Δεκέμβριο. Την πορεία των διαδικασιών θα μπορούμε όλοι να παρακολουθούμε στο Διαδίκτυο.
"Η γυναίκα που κλαίει", ένα από τα εξαιρετικά σπάνια πολλαπλά του Πάµπλο Πικάσο.Σύμφωνα με τους ειδικούς η συγκεκριµένη µορφή αποτελεί σπουδή για την Γκερνίκα, το εµβληµατικό έργο του ισπανού ζωγράφου που φιλοτεχνήθηκε το 1937. Ως µοντέλο για την απόδοση της συγκεκριµένης µορφή, η οποία εκφράζει τον πόνο και τη θλίψη των θυµάτων του βοµβαρδισµού της πόλης Γκερνίκα κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εµφυλίου , ο Πικάσο χρησιµοποίησε τη µούσα του, σουρεαλίστρια φωτογράφο Ντόρα Μάαρ.
"Μικρή κιθάρα".Μέσα σε κουτί παπουτσιών βρέθηκε κρυμμένη,πρόσφατα, η μικρή ξύλινη κιθάρα του Πικάσο, την οποία είχε φιλοτεχνήσει ο μεγάλος δημιουργός για την κόρη του Παλόμα...
Το έργο βρίσκεται πλέον στο μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Μακάνιο.
*********
Επέτειος γέννησης του Πάμπλο Πικάσο σήμερα(25 Οκτ.1881-8 Απρ.1973)
Για το μεγάλο Ισπανό ζωγράφο είχα κάνει και εδώ ένα μικρό αφιέρωμα με τίτλο "Ωδή στον Πικασσό".
Μέρα μνήμης για τον δημιουργό της "Γκουέρνικα" και των τόσων άλλων σημαντικών έργων που σφράγισαν την ιστορία της τέχνης και του πολιτισμού του εικοστού αιώνα.
"Ο μεγάλος Ισπανός ζωγράφος ύμνησε την ειρήνη και αγωνίστηκε μέσα από το έργο του για την επικράτησή της.Γι΄αυτή την ειρήνη και τη συναδέλφωση των λαών πρέπει να συνεχίσουμε να παλεύουμε.Κι εξακολουθεί να είναι επίκαιρο το αίτημα..."(από την περσινή ανάρτηση)
"Μαύρα τείχη γύρω μας-αλλά συ μεμιάς ανοίγεις πάνω τους μυριάδες πόρτες και παράθυρα"Οδ.Ελύτης (Απόσπασμα από το ποίημα "Ωδή στον Πικασσό")
Πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή (24/9/2010) μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα λογοτεχνική εκδήλωση στον "Τεχνοχώρο" της ΕΘΑΛ, στη Λεμεσό, με τίτλο "Πόλεις και Λογοτεχνία - Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο". Διοργανωτές ήταν η ΕΘΑΛ και ο Δήμος Λεμεσού με την υποστήριξη του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) και τη συνεργασία των Λεσχών Ανάγνωσης της Λεμεσού.
Σάκης Σερέφας,Μηνάς Τίγγιλης,Σοφία Νικολαϊδου
Τέσσερις συγγραφείς, η Σοφία Νικολαΐδου, ο Σάκης Σερέφας, η Νίκη Τρουλλινού και ο Κώστας Λογαράς συναντήθηκαν με το φιλαναγνωστικό κοινό της πόλης μας και μίλησαν για το πώς είναι να ζεις και να δημιουργείς, εκτός των "τειχών", στην προκειμένη περίπτωση εκτός Αθηνών. Οι πεζογράφοι ζουν και δημιουργούν σε Αδελφές... Πολιτείες,όπως αναγραφόταν και στην πρόσκληση και όπως επεσήμανε και ο συντονιστής της εκδήλωσης κ.Τίτος Κολώτας, ο οποίος στον πρόλογό του έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη σχέση της πόλης μας με τις ιδιαίτερες πατρίδες των τεσσάρων λογοτεχνών. Στενά δεμένοι με τις πόλεις τους,θεωρούν αυτονόητο να συνεχίζουν να ζουν και να γράφουν σ΄αυτές, έστω κι αν βιώνουν ταυτόχρονα και τα αρνητικά της εκτός κέντρου διαμονής.
Τίτος Κολώτας,Σάκης Σερέφας Η καταξίωση τους βρήκε κι ας ήτανε και στην περιφέρεια(μια αναγνώριση που όπως τόνισε και η Νίκη Τρουλλινού "θα έρθει, όταν έχεις κάτι να πεις") κι ας είχαν να αντιπαλέψουν τα πολλά πλεονεκτήματα που προσφέρει το κέντρο και η πρωτεύουσα.Κανένας τους δε διανοείται να εγκαταλείψει την πόλη του,αυτό τόνισαν στην κουβέντα με το κοινό. Αυτή η αγάπη και το δέσιμο με την ιδιαίτερη πατρίδα, κυρίαρχα στοιχεία και καθοριστικά στη λογοτεχνική πορεία των εκτός κέντρου δημιουργών, μου έφεραν στο νου τους στίχους του Μόντη,του δικού μας ποιητή "...όμως αντισταθμίζει που γράφουμε Ελληνικά". Κι ας μην είναι,στην προκειμένη περίπτωση,η Θεσ/νίκη,το Ηράκλειο ή η Πάτρα η "μακρινή γωνιά".
Επέλεξαν συνειδητά να παραμείνουν και κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τα όποια εμπόδια(προβολή,ΜΜΕ,εκδηλώσεις κ.λπ),αξιοποιώντας τα θετικά(τόνισαν ανάμεσα σε άλλα το διαθέσιμο χρόνο,τη δυνατότητα προσήλωσης και συγκέντρωσης στο γράψιμο,την ποιότητα ζωής).
Δε νιώθουν ξεκομμένοι,είπαν,καθώς σήμερα με το διαδίκτυο και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εκμηδενίζονται οι αποστάσεις και η επικοινωνία είναι άμεση.
Τους ευχόμαστε καλή συνέχεια και καλή επιτυχία στο συγγραφικό τους έργο.
Και τους ευχαριστούμε για την τόσο ζεστή παρουσία τους!
Κι επειδή μιλήσαμε για πόλεις και λογοτεχνία, ας θυμηθούμε και τον Καβάφη.Ο ποιητής δέθηκε με την πόλη του,την Αλεξάνδρεια,την αγάπησε και ταυτίστηκε μ΄αυτήν(κι ας ήταν τόσο αρνητικός στην αρχή). ******** Η ΠΟΛΙΣ Κ.Π.Καβάφης
Είπες, "Θα πάγω σ΄άλλη γη, θα πάγω σ΄άλλη θάλασσα. Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή. Κάθε προσπάθειά μου μια καταδίκη είναι γραφτή κι είν΄η καρδιά μου - σαν νεκρός- θαμμένη. Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ, που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα".
Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θά΄βρεις άλλες θάλασσες. Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς τους ίδιους.Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ΄ασπρίζεις. Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού - μη ελπίζεις- δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό. Έτσι που την ζωή σου ρήμαξες εδώ στην κώχη τούτη τη μικρή,σ΄όλην την γη την χάλασες. ************ (Σημ.Ευχαριστώ τον καλό φίλο Παντελή, από τη Λέσχη Ανάγνωσης Λεμεσού, που μου παραχώρησε τις φωτογραφίες). Προσθήκη:το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πολίτης(3-10-2010) http://pdf.politis-news.com/pdf/pdf?-A=213921,pdfview.html&-V=pdfarchive
Η θάλασσα εισχωρεί και τραβιέται γεμίζοντας μικρά λουλούδια
Φυσάει,φυσάει και λιγοστεύει ο κόσμος.Φυσάει
Φυσάει και μεγαλώνει ο άλλος.
Ο θάνατος ο πόντος ο γλαυκός κι ατελεύτητος
Ο θάνατος ο ήλιος ο χωρίς βασιλέματα". Οδ.Ελύτης
Έφυγε σήμερα το πρωί ο Κωστής Κολώτας,ο δάσκαλος,ο μελετητής της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας,ο θεατράνθρωπος,ο συγγραφέας.Ένας άνθρωπος που τίμησε την πόλη του τη Λεμεσό και την Κύπρο ολόκληρη, με τη σημαντική προσφορά του στο χώρο του Πολιτισμού και των Γραμμάτων.Θλίψη και οδύνη για τους οικείους του αλλά και όλους εμάς. Μεγάλη η απώλεια,δυσαναπλήρωτο το κενό,καθώς αυτός ο τόπος έχει μεγάλη ανάγκη από ξεχωριστές προσωπικότητες σαν τον Κωστή Κολώτα.Υπηρέτησε με ζήλο και πάθος την εκπαίδευση,το θέατρο,τα γράμματα,τον πολιτισμό.Ενέπνεε σεβασμό,εκτίμηση και αγάπη σε όλους,μαθητές,εκπαιδευτικούς,συνεργάτες,φίλους,συμπολίτες του.
Αγαπημένος φίλος και για μένα ο Κωστής.Είχα την τύχη να τον γνωρίσω,καθώς υπηρετούσα στο ίδιο σχολείο με τη σύντροφό του τη Νάνα.Πόσο με στήριξε, όποτε του ζήτησα την πολύτιμη βοήθειά του για τις θεατρικές σχολικές παραστάσεις ή άλλες εκδηλώσεις!
Κι ήταν συνεχής η έγνοια του να συμμετέχουν τα σχολεία στη δημιουργία πολιτισμού.Γι΄αυτό κι ήταν πάντα κοντά στον εκπαιδευτικό κόσμο και στους μαθητές κι ας έφυγε νωρίς από την εκπαίδευση για ν΄ασχοληθεί με το θέατρο και το γράψιμο.
Τώρα φεύγει,μας αποχαιρετά κι ας είχε ακόμα τόσα πολλά να προσφέρει...
Αντίο αγαπημένε μας Κωστή,θα μας λείψεις...
Από το σημερινό τύπο:
"Απεβίωσε το πρωί σε ηλικία 76 ετών ο γνωστός εκπαιδευτικός Κωστής Κολώτας. Ο εκλιπών υπηρέτησε ως καθηγητής και διευθυντής σχολείων Μέσης Παιδείας και καθηγητής στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.
Ασχολήθηκε με το θέατρο ως μελετητής, συγγραφέας και μεταφραστής.
Μεταφράσεις και έργα του ανεβάστηκαν από θεατρικά σχήματα στην Κύπρο και την Ελλάδα, καθώς και από τα κρατικά κανάλια των δύο χωρών.
Ο Κωστής Κολώτας διετέλεσε μέλος και πρόεδρος σε αρκετά Διοικητικά Συμβούλια ανάμεσά τους στο ΘΟΚ και το ΡΙΚ.
Πρωτοστάτησε στην επανίδρυση της χορωδίας του Άρη και υπήρξε από τους πρωτεργάτες στη δημιουργία του ΤΕΠΑΚ και της ΕΘΑΛ Λεμεσού.
Βραβεύτηκε επίσης με το βραβείο θεατρικής συγγραφής και μετάφρασης "Μελίνας Μερκούρη" του ΘΟΚ".
Φιλελεύθερος,13-3-2010
Το θέατρο θρηνεί το θάνατο του Κωστή Κολώτα
"Τη βαθιά θλίψη τους για το χαμό του επί σειρά ετών Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (ΘΟΚ), Κωστή Κολώτα, εκφράζουν το Διοικητικό Συμβούλιο, η Καλλιτεχνική Επιτροπή, η Διεύθυνση και το Προσωπικό του Οργανισμού.
Σε ανακοίνωση του, ο ΘΟΚ αναφέρει ότι «η θεατρική οικογένεια έχασε ένα θεατράνθρωπο που με τη θεατρική μεταφραστική δουλειά του, ιδιαίτερα στο Αρχαίο Ελληνικό Δράμα, λάμπρυνε ακόμη περισσότερο το έργο μας και υπέδειξε νέους τρόπους προσέγγισης μεταφοράς του αρχαίου λόγου στο σύγχρονο κόσμο».
Βαθιά θλίψη εκφράζει και το ΑΚΕΛ για το θάνατο ενός σημαντικού ανθρώπου του θεάτρου και του πολιτισμού της Κύπρου, όπως αναφέρει ανακοίνωση. Ο Κωστής Κολώτας αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην προβολή και προώθηση του θεάτρου και υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές του, προσθέτει.
Τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του Κωστή Κολώτα, ο οποίος απεβίωσε σήμερα, εκφράζει, σε γραπτή δήλωση του, ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Ανδρέας Δημητρίου.
''Ο Κωστής Κολώτας υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές του κυπριακού θεάτρου, γι' αυτό και ο θάνατός του αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό ανάμεσα στον πνευματικό κόσμο της Κύπρου'', προσθέτει ο κ. Δημητρίου, στη δήλωση του.
Τη θλίψη και οδύνη του εκφράζει ο Δήμος Λεμεσού για το θάνατο του Κωστή Κολώτα, ο οποίος, όπως σημειώνει σε ανακοίνωση του, υπήρξε σημαίνων πολιτιστικός και κοινωνικός παράγοντας για την Κύπρο αλλά και την Ελλάδα, με αδιάκοπη, μακρόχρονη προσφορά του στην εκπαίδευση, στα γράμματα, στο θέατρο και στα κοινά.
Aναφέρει επίσης ότι ο Κωστής Κολώτας ήταν μια ξεχωριστή παρουσία στο Δημοτικό Συμβούλιο Λεμεσού όταν αναδείχθηκε από το λαό Δημοτικός Σύμβουλος και υπήρξε Πρόεδρος της Πολιτιστικής Επιτροπής για πολλά χρόνια.
Όλοι εκφράζουν τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια του.
www.kathimerini.com.cy,13-3-2010
********** Προσθήκες:
1.Η κάλυψη της κηδείας από την εφημερίδα Πολίτης:
Ανεξίτηλο το πνευματικό στίγμα που άφησε ο Κωστής Κολώτας
Καλό ταξίδι Δάσκαλε
"Πολλές οι παρουσίες επωνύμων, αλλά κυρίως του απλού κόσμου, που αποχαιρέτησε ένα δικό του άνθρωπο.
Πάνδημη η Λεμεσός και η Κύπρος αποχαιρέτησαν στην τελευταία του κατοικία τον αείμνηστο Κωστή Κολώτα.
Ο άνθρωπος που έβαλε έντονα τη σφραγίδα του στα γράμματα, τον πολιτισμό και την κοινωνική ζωή του τόπου, κηδεύτηκε από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας στη πόλη του, ενώ η σορός του ενταφιάστηκε στη γενέτειρα του το 'Αρσος. Σε ατμόσφαιρα συναισθηματικής φόρτισης, συγκίνησης και θλίψης, το πλήθος που κατέκλυσε την εκκλησία κατά τη νεκρώσιμη ακολουθία, συλλυπήθηκε την οικογένεια για την απώλεια του δικού της ανθρώπου. Αλλά και της κοινωνίας μας ευρύτερα, αφού ήταν «ο Κωστής όλων», ένας πνευματικός άνθρωπος απλός, προσιτός, κοσμαγάπητος. Στοίβες τα στεφάνια κι οι ανθοδέσμες, ουρές σχηματίστηκαν για τα συλλυπητήρια στους οικείους, δύσκολο να περιγραφεί το εύρος της προσφοράς του εκλιπόντα από τις επικήδειες ομιλίες. Λίγες οι απουσίες των επωνύμων, αλλά μετρούσε περισσότερο η παρουσία του απλού και ανώνυμου κόσμου. Που μπορεί από μέσα του να έβραζε ασίγαστος ο θρήνος, αλλά είχε και μια λάμψη στα μάτια και μια βεβαιότητα στο πικρό του χαμόγελο, γνωρίζοντας πόσα έχει κερδίσει απ΄ το Δάσκαλο.
Στον αποχαιρετιστήριο λόγο του ο υπουργός Παιδείας ανέφερε ότι, κανένας δεν μπορεί να φανταστεί τη Λεμεσό χωρίς ανθρώπους όπως τον Κωστή Κολώτα, που όταν φεύγουν, σπάζει το καλούπι και είναι δύσκολο να τους αντικαταστήσεις. Το παρήγορο είναι πως αυτή τη μοναδικότητά τους, δεν την κράτησαν για τον εαυτό τους, αλλά την έκαναν δημιουργική γέφυρα για να περάσουν σημαντικές και ευφάνταστες ιδέες, να στηθούν θεατρικές παραστάσεις, να γίνουν μεταφράσεις, ομιλίες, δρώμενα. Έτσι ενεργούσε ο Κωστής! Ο δήμαρχος Λεμεσού είπε ότι η Λεμεσός φτώχυνε, αλλά έχει κερδίσει μια σπάνια και πολύτιμη πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά, που της άφησε ένας σπουδαίος παράγοντας. Ο μαθητής του Κωστή Κολώτα, δρ. Νίκος Ζάμπογλου, τόνισε πως ο Δάσκαλος που ήταν παντού, από παντού πλέον λείπει, ενώ ο γιος του εκλιπόντα Κρίστης Κολώτας είπε πως, η παρακαταθήκη του πατέρα του προς όλους τους μαθητές του, τους εκτιμητές και τους συνεχιστές του έργου του, δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από αυτό που εκείνος είχε στο μυαλό του κι ακολούθησε πιστά. Το μήνυμα του Καζαντζάκη, «φτάσε κι εκεί που δεν μπορείς».
Γύρω στις 4.40 χθες το απόγευμα ήχησε πένθιμα η καμπάνα στη κοινότητα του 'Αρσους. Ήταν η ώρα που περνούσε απ΄ το χωριό καταγωγής του αείμνηστου Κωστή η σορός του. Όλο το χωριό είχε παραταχθεί στους δρόμους για να κατευοδώσει το νεκρό, ενώ οι πάμπολλοι φίλοι του έσπευσαν να τον αποχαιρετήσουν και στην τελευταία του κατοικία".
«Εδώ τελειώνουν τα έργα της θάλασσας, τα έργα της αγάπης»
Δευτέρα, 21 Δεκεμβρίου 2009
Διήνυσε «με σοφία και με ήρεμη τόλμη» ενενήντα τρία χρόνια. Ακμαίος ώς το τέλος, ο ζωγράφος Γιάννης Μόραλης, "ο τελευταίος ευπατρίδης της αληθινής ζωγραφικής", πέθανε χθες το μεσημέρι. Στην τσέπη του σακακιού του είχε ακόμη τους στίχους του Σεφέρη: "Εδώ τελειώνουν τα έργα της θάλασσας, τα έργα της αγάπης"...
O Γιάννης Μόραλης, ο τελευταίος ίσως των μεγάλων ζωγράφων, που πέθανε χτες στα 93 του, ήταν από τους επιφανέστερους εκπροσώπους της περίφημης γενιάς του ΄30, ένα κίνημα που αγκάλιασε όλες τις τέχνες και επιφορτίστηκε με τον στόχο να εκφράσει τα ελληνικά βιώματα με μια γλώσσα σύγχρονη.
Στο σπίτι του και μέχρι το τέλος ήταν χαμογελαστός και χαιρετούσε όσους βρίσκονταν κοντά του, μαρτυρούν άνθρωποι του περιβάλλοντός του. Δεν έχει περάσει ούτε μήνας δε, από την στιγμή που κατάλαβε πως κόνταιναν τα βήματά του. Και σε μια από τις τελευταίες του βόλτες στο Κολωνάκι πέρασε από την γκαλερί Ζουμπουλάκη με την οποία συνεργαζόταν εδώ και χρόνια. Χαιρέτησε τους συνεργάτες του και τους εκμυστηρεύτηκε το προαίσθημά του: ότι δεν θα ξανακατέβαινε τα σκαλιά της γκαλερί.
Η κηδεία του Γιάννη Μόραλη θα γίνει σήμερα στις 11.30 από το παρεκκλήσι του Αγίου Λαζάρου στο Α΄ Νεκροταφείο. Ο καλλιτέχνης επιθυμούσε, σύμφωνα με τον αδελφό του Γιώργο, η κηδεία του να γίνει σε στενό οικογενειακό κύκλο και χωρίς επικηδείους.
"Δεν τους καταλαβαίνω αυτούς που μιλούν για την ελληνικότητα που υπάρχει στα έργα του Μόραλη» έλεγε. «Λες και ζωγράφιζα κατόπιν αποφάσεως. Αυτά είναι βιώματα. Αφού είμαι Έλληνας, γεννήθηκα και μεγάλωσα εδώ, μου αρέσει η ελληνική φύση, αυτομάτως ζωγραφίζω έτσι. Όχι κατόπιν αποφάσεως. Όλα αυτά συναιρούνται μέσα μου. Ζωγράφιζα όπως ζωγράφιζα, διότι αυτό ήταν το φυσικό". Γεννήθηκε ζωγράφος ο Γιάννης Μόραλης. Από παιδί ανακατευόταν με τα μολύβια και τα χρώματα. Μόλις στα 16 του πήρε τις πρώτες εγκωμιαστικές κριτικές. Στα 20, με όπλο το χιούμορ και τη διπλωματία, έκαμψε τις αντιρρήσεις της Ακαδημίας Αθηνών και κατάφερε να μοιραστεί με τον φίλο του Νίκο Νικολάου υποτροφία, κατόπιν διαγωνισμού.
Στη Ρώμη του 1937 αγάπησε τον Μικελάντζελο και άκουσε τους λόγους που εκφωνούσε ο Μουσολίνι. Στο Παρίσι ευτύχησε να δει την Γκουέρνικα του Πικάσο στο Ισπανικό Περίπτερο. Τα έργα του μεστά, ρεαλιστικά, αισθησιακά, ήρεμα, αποκάλυπταν τη στέρεα παιδεία του, τη μαθητεία του στην αρχαία ελληνική γλυπτική, τη βυζαντινή ζωγραφική, την τέχνη της Αναγέννησης, το πέρασμά του από το Παρίσι και τα σύγχρονα ρεύματα της τέχνης.
Προπάντων όμως απηχούσαν την αγάπη του για τον άνθρωπο, τη γαλήνια ομορφιά και τις απαλές καμπύλες του γυναικείου σώματος, την ισορροπία, την καθαρότητα, τη λιτότητα, την ουσία, την πνευματικότητα.
Ο Μόραλης επέλεξε τον άνθρωπο αντί για τον υπεράνθρωπο σε μια κρίσιμη εποχή: της ανόδου των ολοκληρωτικών καθεστώτων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα όταν οι δημοκρατικοί και οι ολοκληρωτικοί συσπείρωναν τις πνευματικές και καλλιτεχνικές τους δυνάμεις και στρέφονταν συνειδητά προς τα πρότυπα του παρελθόντος, τις πηγές, τις ρίζες, για να αντλήσουν δυνάμεις και ερείσματα για την αναμέτρηση. Ήθελε πάντοτε, και το διατύπωνε με κάθε τρόπο, να είναι ελεύθερος. Γι΄ αυτό και απέφευγε τους αφορισμούς περί τέχνης και τις συνεντεύξεις. "Είναι λάθος να επεξηγώ ή να περιγράφω τα έργα μου, διότι νιώθω ότι τα μικραίνω. Θέλω τα έργα μου να είναι όπως κι εγώ, ελεύθερα. Αλλά θέλω επίσης να νιώθει κι ο θεατής ελεύθερος να τα δει όπως επιθυμεί", εξηγούσε στην ιστορικό της Τέχνης Φανή Μαρία Τσιγκάκου, με αφορμή μια έκδοση το 2004, με την οποία το Μουσείο Μπενάκη γιόρτασε τη δωρεά 150 έργων του προς αυτό.
Ελεύθερος, αλλά και πειθαρχημένος: "Όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο, η αυτοπειθαρχία σε απελευθερώνει. Σου επιτρέπει να δομήσεις ο ίδιος τη ζωή σου, να την οργανώσεις, να τη διευθύνεις".
Ο δικός του δρόμος χαράχτηκε μέσα από έργα διαχρονικά και τον διάλογο με λιτά χρώματα, όπου κυριαρχεί το μέτρο, η γραμμή, η αφαίρεση του περιττού. Σταδιακά προχώρησε προς την αφαίρεση, την αποδόμηση της μορφής, αλλά για την ανανεώσει. Ποτέ για να τη διαλύσει. Ο ορίζοντάς του διευρύνθηκε μέσα από τον διάλογο με την ποιητική δραματική και μουσική έκφραση της εποχής του. Σταθμό για τη διάδοση της σύγχρονης ελληνικής τέχνης αποτέλεσαν τα εξώφυλλα και οι εικονογραφήσεις ποιητικών συλλογών του Σεφέρη και του Ελύτη, τα εξώφυλλα των δίσκων των Μάνου Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρου Ξαρχάκου, τα σκηνικά και κοστούμια που σχεδίασε για το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, αρχίζοντας από τις "Έξι λαϊκές ζωγραφιές" του Χατζιδάκι, το 1951, ενώ στο θέατρο "μπήκε" με το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν, το 1954.
Φιλοτέχνησε κεραμικά σε συνεργασία με την Ελένη Βερναρδάκη και έργα για δημόσιους χώρους, όπως η εγχάρακτη όψη πάνω σε γιαννιώτικο μάρμαρο του Χίλτον, οι παραστάσεις σε ξενοδοχεία και περίπτερα του ΕΟΤ- στην Πάρνηθα, την "Ωκεανίδα" στη Βουλιαγμένη, τον ΟΛΠ και πιο πρόσφατα τον σταθμό του Μετρό στο Πανεπιστήμιο.
Οι διακρίσεις του: Ταξιάρχης του Φοίνικος το 1965. Χρυσό μετάλλιο στη διεθνή έκθεση χειροτεχνίας στο Μόναχο, το 1973. Αριστείο Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών, το 1983. Ταξιάρχης της Τιμής, το 1999.
"Το περιττό αδυνατίζει το έργο"
Ζωή και τέχνη ταυτίζονται στην περίπτωση του Γιάννη Μόραλη σ΄ ένα σπάνιο υπόδειγμα ευγένειας, γενναιοδωρίας, ήθους και χαρά της ζωής. Υπήρξε πιστός στους φίλους του. Ποτέ δεν είπε κακή λέξη για κανέναν. Δεν ήταν ανταγωνιστικός με τους συναδέλφους του.
Υπήρξε ο νεότερος καθηγητής που εκλέχθηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών στα 31 του (παρέμεινε 33 χρόνια). Οι μαθητές του τον λάτρευαν και όταν αποχώρησε από τη σχολή, τους αποχαιρέτησε μ΄ ένα ποίημα του Σεφέρη που το κρατούσε στο τσεπάκι του σακακιού του μέχρι το τέλος. "Εδώ τελειώνουν τα έργα της θάλασσας, τα έργα της αγάπης"... Δεν έπαψε, ακούραστος ως το τέλος, να βλέπει όλες τις εκθέσεις τους.
Περνούσε από εκεί λίγο πριν ή μετά τα εγκαίνια.
Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς, ο Μόραλης, αν και καταξιωμένος, άργησε να πραγματοποιήσει την πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής του, η οποία έγινε σε ηλικία 42 χρόνων, στην Αίθουσα Τέχνης "Αρμός" και τέσσερα χρόνια μετά στο Χίλτον, όπου παρουσίασε για πρώτη φορά τα κορυφαία "Επιτύμβια", που τον καθιέρωσαν ως κλασικό και μοντέρνο-μεγάλες γυναικείες μορφές σε αρχιτεκτονικό φόντο που θυμίζουν τα ανάγλυφα της αρχαίας τέχνης και κυρίαρχο ρόλο παίζει το χρώμα, η φόρμα, η κίνηση, η αφαίρεση.
Έπειτα από εννέα χρόνια, το 1972, επανέρχεται με ατομική έκθεση, τα «Επιθαλάμια», στην γκαλερί "Ζουμπουλάκη", που επί σχεδόν μισό αιώνα αποτέλεσε το μόνιμο καλλιτεχνικό σπίτι του. Αυτός ο κοινωνικός, εύθυμος, γαλαντόμος άρχοντας, όταν δούλευε στο σπίτιεργαστήριό του στην Αίγινα, κάνοντας αμέτρητα σχέδια, που τα έσχιζε μέχρι να φτάσει στον μέγιστο επιθυμητό βαθμό ακρίβειας, ισορροπίας, αφαίρεσης, δούλευε μόνος ακούγοντας Μπαχ και Γρηγοριανό Μέλος.
"Όταν ζωγραφίζω, όπως και όταν γράφω δύο σελίδες, κόβω, κόβω, πετώ τις φλυαρίες. Το περιττό αδυνατίζει το έργο. Η ένταση και η δύναμη είναι στην καθαρότητα", δήλωνε στα "ΝΕΑ", ενενηντάχρονος πλέον, όταν αισθάνθηκε την ανάγκη να δείξει τα τελευταία ζωγραφικά έργα του, αφαιρετικές μορφές δοσμένες με ευθείες καμπύλες και τεθλασμένες γωνίες, αλλά και να καταγγείλει ως υπεύθυνος καλλιτέχνης τα πλαστά έργα που κυκλοφορούν με την υπογραφή του. Η τελευταία πρόκληση για τον Γιάννη Μόραλη ήταν η γλυπτική.
Μνημειακότητα και μετωπικότητα χαρακτηρίζουν άλλωστε το σύνολο του έργου του. Αφού πειραματίστηκε με τη μονοχρωμία, με μικρογλυπτά, αφού ανέπτυξε τον διάλογο με την αρχιτεκτονική σε ανάγλυφα και εσώγλυφα σε διάφορα υλικά, το 2004, ο ογδονταοκτάχρονος «έφηβος» τόλμησε τη μεταφορά των έργων του από την επίπεδη επιφάνεια του πίνακα σε αυθύπαρκτα γλυπτά, συνθέσεις μεγάλων διαστάσεων, κάτω από τους ενδεικτικούς τίτλους "Αίγινα", "Συνάντηση", "Ερωτικό", πάνω σε φύλλα χονδρού σιδήρου, που κόπηκε με ακρίβεια χιλιοστού από λέιζερ.
"Ο καλλιτέχνης πρέπει να εκφράζεται μαζί με τις αμαρτίες του, μαζί με τις πληγές τις δικές του και του χώρου του. Όχι να αποστειρώνεται".
"Καλλιτέχνης είναι αυτός που δουλεύει με την καρδιά"
"Η ερμηνεία κάθε έργου είναι ερμηνεία του εαυτού μας. Όχι εκείνου που το δημιούργησε, αλλά εκείνου που το διαβάζει, το βλέπει ή το ακούει...".
"Καλλιτέχνης είναι αυτός που δουλεύει με την καρδιά, με το μυαλό και με το χέρι. Τεχνίτης είναι αυτός που δουλεύει με το μυαλό και το χέρι. Εργάτης είναι αυτός που δουλεύει με το χέρι".
"Η διδασκαλία είναι μια αμφίρροπη σχέση".
"Ένας Λατίνος φιλόσοφος έλεγε πως ο δάσκαλος μοιάζει με το ακόνι, δηλαδή το ακόνι κάνει το μαχαίρι να κόφτει δίχως κατ΄ ανάγκη το ίδιο να είναι κοφτερό. Έτσι ένιωθα στη σχολή".
Ένα "οπτικό φαινόμενο"
Oδυσσέας Ελύτης: Μ΄ ένα ολιγοψήφιο αλφάβητο στα χέρια του, όπου τα στοιχεία που επανέρχονται περισσότερο είναι οι δύο αντίθετες καμπύλες, η ώχρα και το μαύρο, επέτυχε ο Μόραλης να μετατρέψει την ομιλία των πραγμάτων σε οπτικό φαινόμενο κατά τρόπο μοναδικό μέσα στη σύγχρονη ελληνική τέχνη.
Γιώργος Σεφέρης: Όταν ο Μόραλης μου έδειξε τις ζωγραφιές του, κατάλαβα ότι μπορεί να μην υπάρχει διόλου αμάξι παρά μόνο δύο ελεύθερα άλογα, καλπάζοντας ανεξάρτητα σ΄ ένα πράσινο λιβάδι. Κατάλαβα πως προκαλούσε έναν διάλογο...
Μάνος Χατζηδάκις: Ο Μόραλης κατάφερε να συνθέσει ένα μαγικό εξάπτυχο, που περιείχε μέσα του χρωματική και γεωμετρική "ανάλυση" του πρωτοφανέρωτου εκείνο τον καιρό "ρεμπέτικου", επισημαίνοντας, προβάλλοντας το παραδοσιακό διαχρονικό στοιχείο του κι όχι την ηδονιστική ατμόσφαιρα που εξέπεμπαν και στην οποία άλλωστε ο ίδιος ήτανε ξένος κι αμήχανος.
Σταθμοί ζωής
1916: Γεννιέται στην Άρτα, γιος του φιλόλογου Κωνσταντίνου Μόραλη και της Αγγελικής Α. Μιχάλη.
Έξι ετών εγκαθίσταται στην Πρέβεζα.
1927: Με κοντά παντελόνια παίρνει τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής στο Κυριακάτικο Σχολείο της Σχολής Καλών Τεχνών. 1931: Πετυχαίνει στη Σχολή Καλών Τεχνών. Την επόμενη χρονιά η πρώτη ενθουσιώδης κριτική τον υποδέχεται ως έναν καλλιτέχνη του μέλλοντος στα εργαστήρια του Κ. Παρθένη, Ουμβέρτου Αργυρού, Γιάννη Κεφαλληνού.
1937: Βλέπει την Γκουέρνικα του Πικασό στο Παρίσι μαζί με τον αχώριστο φίλο του Νίκο Νικολάου, με τον οποίο μοιράζεται υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών. 1940: Επιστρέφει, στρατεύεται και εκθέτει χαρακτικά με την ομάδα Ελεύθεροι Καλλιτέχνες. Φαντάρος κερδίζει χάλκινο μετάλλιο στην Πανελλήνια Έκθεση.
1947: Νεώτατος, μόλις 31 ετών, εκλέγεται τακτικός καθηγητής του προπαρασκευαστικού τμήματος της ΑΣΚΤ. Από τη σχολή θα αποχωρήσει έπειτα από 36 χρόνια συνεχούς διδασκαλίας.
1949: Γίνεται ιδρυτικό μέλος της ομάδας Αρμός με τους Ν.Χ. Γκίκα, Γ. Τσαρούχη, Ν. Νικολάου, Ν. Εγγονόπουλο κ.ά.
1951: Φιλοτεχνεί τα σκηνικά και τα κοστούμια στο μπαλέτο «Έξι λαϊκές ζωγραφιές» για το ελληνικό χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι. Πρώτος κωδικοποιεί την έννοια του λαϊκού ανδρός και της λαϊκής γυναικός.
1958: Συμμετέχει στην Μπιενάλε της Βενετίας με τον Γιάννη Τσαρούχη και τον γλύπτη Αντώνη Σώχο.
1954: Σκηνικά και κοστούμια για το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν.
1959: Πρώτη ατομική έκθεση. 1960: Ζωγραφικές συνθέσεις, μωσαϊκά, κεραμικά, ανάγλυφα εντάσσονται σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους, σε ξενοδοχεία του ΕΟΤ στη Φλώρινα, το Μον Παρνές, την «Ωκεανίδα» της Βουλιαγμένης, τα μωσαϊκά στον Διόνυσο, στου Φιλοπάππου.
1988: Η πρώτη από τις πέντε αναδρομικές εκθέσεις οργανώνεται από την Εθνική Πινακοθήκη και ο Μόραλης της δωρίζει αρκετά έργα. Ακολουθούν η Ακαδημία Αθηνών (1996), η Ερμούπολη Σύρου (2005), το Μουσείο Μπενάκη (2004), το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου (2008) και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2009), όπου παρουσιάζονται για πρώτη φορά τα σχέδιά του.
Η συγγραφέας σε παρουσίαση βιβλίου τον Νοέμβριο του 2002
Έλλη Παππά(1920-27 Οκτ. 2009) "Έφυγε" χθες από τη ζωή η Έλλη Παππά.Η Ελλάδα πενθεί και αποτίει φόρο τιμής. Για τη μεγάλη αγωνίστρια,τη συγγραφέα, τη δημοσιογράφο,τη σύντροφο του Νίκου Μπελογιάννη...Έλλη Παππά, σύμβολο αντίστασης, σύμβολο αξιοπρέπειας, σύμβολο αγώνα.Εθνική απώλεια.
Η μυστική διαθήκη της Έλλης Παππά Η αγωνίστρια της Αριστεράς, σύντροφος του Νίκου Μπελογιάννη και πολυγραφότατη συγγραφέας πέθανε χθες σε ηλικία 89 ετών Του Λ. Σταυρόπουλου, Αθήνα, Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2009 Το Βήμα
Μια εμβληματική μορφή του αριστερού κινήματος της χώρας και της τραγικής μετεμφυλιακής πορείας του, η Έλλη Παππά, η πιστή σύντροφος και συνοδοιπόρος του Νίκου Μπελογιάννη, «έφυγε» από τη ζωή χθες τα ξημερώματα σε ηλικία 89 ετών. Γεννημένη στη Σμύρνη το 1920, θυγατέρα του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παπαδοπούλου , ήταν η μικρότερη από τα υπόλοιπα τέσσερα αδέλφια της: την Ηρώ, τη Δέσποινα, τη Διδώ (η γνωστή συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου ) και τον Γιώργο. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. «Η πρώτη μου τροφός ήταν μια αίγα, πράγμα που πολύ το καμάρωσα όταν, μεγαλώνοντας πια, το πληροφορήθηκα» έγραφε η ίδια αυτοβιογραφούμενη, καθώς, όπως εξιστορούσε, «η μάνα μου αρνήθηκε να με θρέψει». «Επέζησα χάρη στη μεγαλύτερη αδελφή της που προμηθεύτηκε για χάρη μου μια κατσικούλα» έγραφε, ενώ ως δεύτερη τροφό της θεωρούσε «τα κάστανα της προσφυγιάς το χειμώνα και τα σταφύλια το καλοκαίρι» . «Την υγεία μου την ανέλαβε η θάλασσα του Πειραιά και την αγωγή μου την ανέλαβαν τα αλητάκια του Πειραιά. Όλα έδειχναν ότι η προλεταριακή μου συνείδηση ήταν εξασφαλισμένη» .
Μαθήτευσε στο Γυμνάσιο Θηλέων του Πειραιά. Στην τελευταία τάξη, πετάει προκηρύξεις μαζί με τα αγόρια συμμαθητές της στις συνοικίες της Κοκκινιάς και της Δραπετσώνας κατά του φασιστικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, ενώ στην κεντρική εκκλησία της Κοκκινιάς σηκώνουν μια κόκκινη σημαία. Ακολούθως φοίτησε αρχικά στη Φιλοσοφική και μετά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά λόγω της Κατοχής δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τις σπουδές της. Την περίοδο εκείνη συνδέθηκε με το ΕΑΜ και το ΚΚΕ αναπτύσσοντας αντιστασιακή δράση στις εργατικές συνοικίες του Γκύζη και της Νέας Ιωνίας, και συμμετέχοντας στον αντιστασιακό Τύπο. Και μετά... «το μεθύσι της Απελευθέρωσης, τα Δεκεμβριανά, η ήττα, ο Εμφύλιος, οι άγριοι διωγμοί, οι προσπάθειες ανασυγκρότησης της Αριστεράς και της Δημοκρατίας, οι πρώτες εκλογές, ο ερχομός του Μπελογιάννη και του μεγάλου έρωτα. Η σύλληψή μας, τα Χριστούγεννα του 1950. Οι ατέλειωτοι μήνες στα μπουντρούμια της Ασφάλειας, μας συντροφεύει το αγέννητο παιδί μας. Η γέννα μου στις Φυλακές Αβέρωφ, οι δίκες, οι καταδίκες μας σε θάνατο, ο χωρισμός όταν η κυβέρνηση του Πλαστήρα δεν τόλμησε να εκτελέσει μάνα βρέφους». Έτσι έχει καταγράψει η ίδια την πορεία της ως τη γνωριμία της με τον Νίκο Μπελογιάννη, ο οποίος είχε φθάσει παράνομα στην Αθήνα από το εξωτερικό κατ΄ εντολήν του ΚΚΕ, τον Ιούνιο του 1950, δέκα περίπου μήνες μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, με αποστολή την ανασυγκρότηση των παράνομων κομματικών οργανώσεων.
«Να ζήσεις για το παιδί και την εκδίκηση»
Η Έλλη Παππά απολογείται κατά τη διάρκεια της δίκης της, στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Τόσο η ίδια όσο και ο σύντροφος και πατέρας του παιδιού της Νίκος Μπελογιάννης καταδικάστηκαν σε θάνατο, ωστόσο η ίδια δεν εκτελέστηκε λόγω του βρέφους της
Η Έλλη Παππά απολογείται κατά τη διάρκεια της δίκης της, στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Τόσο η ίδια όσο και ο σύντροφος και πατέρας του παιδιού της Νίκος Μπελογιάννης καταδικάστηκαν σε θάνατο, ωστόσο η ίδια δεν εκτελέστηκε λόγω του βρέφους της Συνελήφθησαν με διαφορά τεσσάρων ημερών τον Δεκέμβριο του 1950. Επτάμιση μήνες κράτησε το μαρτύριό της στο φρικτό κελί της Ασφάλειας Αθηνών στην Καποδιστρίου. Ενάμιση επί ενάμιση ήταν, δίχως ίχνος φωτός. «Ο Νίκος έμεινε δέκα μήνες κλεισμένος. Το κελί του ήταν πιο μεγάλο- 1,70 επί 1,70 θαρρώ. Και είχε φως. Μια λάμπα που άναβε εκτυφλωτικά μέρα νύχτα» αφηγείτο η ίδια σε συνέντευξή της στο «Βήμα». Παρέμειναν στην απομόνωση ως την πρώτη δίκη τους τον Οκτώβριο του 1951, με συγκατηγορούμενους άλλα 91 άτομα. Στην έδρα του στρατοδικείου και ο μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους γεννήθηκε στη φυλακή ο γιος τους Νίκος.
Ακολούθησε η δεύτερη δίκη τον Φεβρουάριο του 1952 και οι καταδίκες σε θάνατο. Ο Νίκος Μπελογιάννης εκτελέστηκε, μαζί με τους Δημήτρη Μπάτση, Νίκο Καλούμενο και Ηλία Αργυριάδη. Η Ελλη (Ιωαννίδη, τότε) δεν εκτελέστηκε λόγω του βρέφους. Η εκτέλεση έγινε τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Μαρτίου 1952. Τις Κυριακές ούτε οι Γερμανοί δεν εκτελούσαν ανθρώπους. Το κελί της δεν το άνοιξαν. «Εσένα δεν σε έχουν στον κατάλογο» της είπε ο αρχιφύλακας. Ο Μπελογιάννης πλησίασε στο μικρό παράθυρο. Έγειρε το πρόσωπό του κοντά της. Η έκφρασή του ήταν παγωμένη. «Να ζήσεις» της είπε «για το παιδί και την εκδίκηση» αφηγείτο η ίδια.
Αποφυλακίστηκε την Πρωτοχρονιά του 1964. Δραστηριοποιήθηκε στην ΕΔΑ και εργάστηκε στην εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή», ενώ στη χούντα συνελήφθη και εξορίστηκε στη Γυάρο, απ΄ όπου αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο του 1968 λόγω σοβαρής ασθένειας. Αρνήθηκε να φιλοξενηθεί στη Σοβιετική Ενωση, όπως της προτάθηκε τότε, λόγω των διαφωνιών της για την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Πράγα, ενώ μεταπολιτευτικώς επανασυνδέθηκε με το ΚΚΕ προσβλέποντας στην επανένωση της Αριστεράς. «Η επανένωση ξεκίνησε με καλούς οιωνούς και είχε οικτρό τέλος. Απεχώρησα από το ΚΚΕ, πράγμα που και η ηγεσία του επιθυμούσε» έγραφε.
Έκτοτε εργάστηκε σε εφημερίδες και περιοδικά ενώ συνέγραψε πλήθος μελετών και βιβλίων με έναν και μόνο στόχο: «Τη συμβολή μου σε μια κάθαρση της μαρξιστικής σκέψης από τις σταλινικές στρεβλώσεις, που την έσυραν σε μια ανανέωση του πλατωνισμού». Το 2003 η Ελλη Παππά παρέδωσε στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ) το σύνολο του αρχείου της που, ταξινομημένο σε 60 και πλέον φακέλους, ανήκει στις διαθέσιμες πηγές για τη μεταπολεμική Ιστορία. Άφησε ωστόσο πίσω της ένα μυστικό: τον σφραγισμένο φάκελο που εμπιστεύθηκε στο Μουσείο Μπενάκη υπό την προϋπόθεση να ανοιχτεί μετά τον θάνατό της. Πρόκειται για την πολιτική παρακαταθήκη της Έλλης Παππά, στην οποία, όπως εικάζεται, αναφέρεται στην υπόθεση Μπελογιάννη- τόσο στις συνθήκες της σύλληψής του (κυρίως το αν προδόθηκε ή όχι και από ποιον) όσο και στις δίκες. Η ίδια δεν έκρυβε στις κατ΄ ιδίαν συζητήσεις της ότι είχε πολλά ερωτήματα γύρω από αυτά τα ζητήματα, για τα οποία όμως δεν ήθελε να μιλήσει όσο βρισκόταν εν ζωή. Έτσι, αναμένεται με ιδιαίτερο ιστορικό (και πολιτικό) ενδιαφέρον η δημοσιοποίηση του περιεχομένου του σφραγισμένου φακέλου.
Η κηδεία της θα είναι πολιτική και θα γίνει από το Γ΄ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου είναι θαμμένος και ο Ν. Μπελογιάννης, το Σάββατο στις 10.30 π.μ. Τι δήλωσαν για τον θάνατό της «Σύμβολο μιας εποχής δύσκολης για την Ελλάδα», την οποία «θα θυμόμαστε για τους αγώνες της, για τη σκέψη της και για την ομορφιά της ψυχής της» χαρακτήρισε την Έλλη Παππά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλιας στο συλλυπητήριο μήνυμά του, ενώ ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Φ. Πετσάλνικος αναφέρθηκε στην «σπουδαία Ελληνίδα που με τη ζωή και τη δράση της έγινε σύμβολο αντίστασης και αγώνα, αξιοπρέπειας και χειραφέτησης» . Η γενική γραμματέας του ΚΚΕ κυρία Αλέκα Παπαρήγα στη δήλωσή της επισημαίνει: «Θα μείνει στη μνήμη πολλών γενεών ιδιαίτερα η στάση της στις ιστορικές δίκες του Νίκου Μπελογιάννη και των άλλων στελεχών του ΚΚΕ, ως στάση διαπαιδαγώγησης και σταθερής προσήλωσης στην πάλη για να ξημερώσουν και στον τόπο μας καλύτερες μέρες». Πλούσιο λογοτεχνικό έργο
Η Έλλη Παππά έγραψε δεκάδες βιβλία, κυρίως πολιτικού και κοινωνιολογικού περιεχομένου, αλλά και βιβλία για παιδιά. Ξεχωρίζουν: «Αρχαίοι Ελληνες συγγραφείς στο Κεφάλαιο του Μαρξ» (εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή), «Σπουδή στο θέμα της Ελευθερίας. Η έννοια της ελευθερίας στον πρωτοσωκρατικό υλισμό» (εκδόσεις Άγρα), «Βίος και έργα της Γάτας της Σοφής. Αυθεντική βιογραφία μιας έγκλειστης και μαύρης γάτας» (εκδόσεις Οδυσσέας), «Γράμματα στο γιο μου» (εκδόσεις Άγρα),
«Η Κομμούνα του 1871: Επανάσταση του 21ου αιώνα;» (εκδόσεις Αγρα), «Μικρογραφίες: βιβλία από τη φυλακή» (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο), «Μακιαβέλλι ή Μαρξ» (εκδόσεις Άγρα), «Αποχαιρετισμός στον αιώνα μου» (εκδόσεις Κέδρος), «Ο Πλάτωνας στην εποχή μας» (εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου), «Μύθος και ιδεολογία στη ρωσική επανάσταση. Οδοιπορικό από το ρωσικό λαϊκισμό στο λαϊκισμό του Στάλιν» (εκδόσεις Βιβλιοπωλείου της Εστίας).
Γκουέρνικα, 1937.Η Γκουέρνικα βομβαρδίστηκε από το στρατηγό Φράνκο. (Το΄να χέρι μπρος, έλεγες πολεμούσε ν΄αρπαχτεί απ΄το μέλλον, τ΄άλλο απ΄την έρμη κεφαλή, στραμμέ- νη με το πλάι. Σα να θωρεί στερνή φορά, μέσα στα μάτια ενός ξεκοι- λιασμένου αλόγου,σωρό τα χαλάσματα καπνίζοντας). Οδ.Ελύτης,Ο Υπνος των Γενναίων
Πάμπλο Πικάσο(25 Οκτωβρίου 1881-8 Απριλίου 1973)
Ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους του εικοστού αιώνα. Με αφορμή την επέτειο της γέννησής του ένα μικρό αφιέρωμα.Ο Πικάσο αποτύπωσε στο έργο του τη φρίκη του πολέμου.Υπηρέτησε το Παγκόσμιο Κίνημα για την Ειρήνη, ταξίδεψε, δώρισε χρήματα και έργα του, φιλοτέχνησε αναρίθμητες αφίσες(ανάμεσά τους και το περίφημο περιστέρι του).Ο Ίλια Έρενμπουργκ έγραψε για τον Πικάσο:¨"Έκοτοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι γνωρίζουν και αγαπούν τον Πικάσο μόνο λόγω των περιστεριών.[...] Φυσικά, είναι αδύνατον να γνωρίσεις τον Πικάσο μόνο μέσα από τα περιστέρια.Αλλά πρέπει κανείς να είναι ο Πικάσο για να φτιάξει τέτοιο περιστέρι". Ο μεγάλος Ισπανός ζωγράφος ύμνησε την ειρήνη και αγωνίστηκε μέσα από το έργο του για την επικράτησή της.Γι΄αυτή την ειρήνη και τη συναδέλφωση των λαών πρέπει να συνεχίσουμε να παλεύουμε.Κι εξακολουθεί να είναι επίκαιρο το αίτημα... Βιογραφικό,Βικιπαίδεια "Ο κόκκινος Πικάσο",Βήμα (Για πρώτη φορά μεγάλη έκθεση που διοργανώνεται στην Trate Liverpool της Αγγλίας διερευνά τη σχέση του ζωγράφου με τον κομμουνισμό).
Ωδή στον Πικασσό Οδ. Ελύτης Αλήθεια Πικασσό Παύλε υπάρχεις Και μαζί με σένα εμείς υπάρχουμε Ολοένα χτίζουν μαύρες πέτρες γύρω μας-αλλά συ γελάς
Μαύρα τείχη γύρω μας-αλλά συ μεμιάς Ανοίγεις πάνω τους μυριάδες πόρτες και παράθυρα Να ξεχυθεί στον ήλιο κείνη αχ η πυρρόξανθη κραυγή Που μ΄έρωτα παράφορο μεγαλύνει και διαλαλεί τ΄αέρια τα υγρά και τα στερεά του κόσμου ετούτου
Έτσι που να μη μάχεται πια κανένα το άλλο Έτσι που να μη μάχεται πια κανείς τον άλλον Να μην υπάρχει εχτρός
Πλάι πλάι να βαδίζουνε το αρνί με το λεοντάρι
Κι η ζωή αδερφέ μου ωσάν τον Γουαδαλκιβίρ των άστρων Να κατρακυλάει με καθαρό νερό και με χρυσάφι Χιλιάδες λεύγες μες στα όνειρά της Χιλιάδες λεύγες μες στα όνειρά μας...
(Απόσπασμα,Τα Ετεροθαλή)
"Την ώρα που εσύ θηρίο Εσύ Παύλε Πικασσό Πικασσό Παύλε που μες στ΄αμάραντα μάτια σου Χώρεσες όσα δεν μπόρεσε να χωρέσει ο Θεός μέσα σ΄εκατομμύρια στρέμματα φυτεμένης γης" Οδ. Ελύτης
Η φωτογραφία τραβηγμένη από την είσοδο του μουσείου
Στην είσοδο του μουσείου,2/8/2009 Διαμαρτυρία για τη λογοκρισία
Αφίσα κίνησης πολιτών
Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης
Είχα την τύχη να επισκεφθώ πρόσφατα το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης.Και μάλιστα τις μέρες των έντονων αντιδράσεων για τη λογοκρισία του ντοκυμαντέρ του Κ. Γαβρά που παρουσιάζει την ιστορία της Ακρόπολης.Για το μουσείο δε χρειάζεται στα πλαίσια αυτού του σύντομου σημειώματος καμιά παρουσίαση. Έχουν μιλήσει οι ειδικοί, έχουν κυκλοφορήσει αξιόλογοι οδηγοί του μουσείου από διάφορους εκδοτικούς οίκους και εφημερίδες( σημειώνω και το "σύντομος οδηγός του μουσείου ακρόπολης" με κείμενα Δ. Παντερμαλή,Αλ. Μάντη, Αλ. Χωρέμη,Χρ. Βλασσοπούλου και Στ. Ελευθεράτου,έκδοση του μουσείου ακρόπολης) και αν ανατρέξει κανείς στο διαδίκτυο θα βρει πληθώρα σχετικών δημοσιευμάτων.
Το μουσείο είναι εκεί,μοναδικό, σύγχρονο,ανθρώπινο και φωτεινό.Ένα φως που διαχέεται σ΄όλο το χώρο και κάνει τον επισκέπτη να νιώθει μια ευφορία και μια διάθεση κατάφασης απέναντι στα μεγαλουργήματα του ανθρώπου.Η αναμονή στην ουρά δε σ΄ενοχλεί, ίσα ίσα μοιράζεσαι με τους άλλους την ίδια συγκίνηση, τον ίδιο θαυμασμό,την ίδια κατάνυξη. Μπαίνεις στο μουσείο και δε βιάζεσαι να φύγεις.Χάνεις την αίσθηση του χρόνου, ξεχνιέσαι, μένεις έκθαμβος, συνομιλείς με τα αγάλματα και τα εκθέματα που λες και είναι διαφορετικά καθώς ο χώρος τα αναδεικνύει με την καινούργια εκθεσιακή σύλληψη.
Το κλασικό πνεύμα, η κλασική συμμετρία, το αρχαίο κάλλος του μέτρου, η λιτότητα και το απέριττο σε κυριεύουν.Απέναντι η Ακρόπολη κι ο Παρθενώνας αξεχώριστα δεμένα με το νέο μουσείο, το μουσείο σύμβολο της δημοκρατίας και της ελπίδας για το αύριο. Η αίθουσα του Παρθενώνα μοναδική.Κι ύστερα οι Καρυάτιδες.Και ποιος μπορεί να μην καθηλωθεί από την αποτύπωση της κλασικής ομορφιάς τους...
(Σημ. Αξιόλογη και η παρουσίαση στο an-archia blog του Κουτσοφτίδη με πλούσιο φωτογραφικό υλικό).
Κάνω ασυναίσθητα τη σύγκριση.Πόσο αταίριαστα, πόσο θλιμμένα φάνταζαν τα "ελγίνεια" μάρμαρα στις μουντές και μελαγχολικές αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου, όταν το επισκέφθηκα πριν μερικά χρόνια...
Κι ας τα επιδείκνυαν με τόσο καμάρι οι υπεύθυνοι του μουσείου.
Ένα ζωντανό μουσείο, κόσμημα για την Ελλάδα και την Αθήνα την κοιτίδα της δημοκρατίας.Ένα μουσείο που δίκαια μπορεί να καταταχθεί ανάμεσα στα μεγάλα πιο αξιόλογα μουσεία του κόσμου, που τιμά τη χώρα που το δημιούργησε αλλά και ολόκληρη την ανθρωπότητα. Και απ΄ότι φαίνεται οι πολίτες το έχουν αγκαλιάσει και περηφανεύονται γι΄αυτό.
Παρενθετικά:είναι κρίμα, τώρα που πρέπει οι προσπάθειες όλων να συγκεντρωθούν στο αίτημα της επιστροφής των μαρμάρων να παρατηρούνται τα αρνητικά φαινόμενα των τελευταίων ημερών.Ελπίζουμε να έχει λήξει οριστικά το θέμα της λογοκρισίας στο φιλμ του Κ. Γαβρά, γιατί δεν μπορεί να λογοκρίνεται η αλήθεια και η τέχνη.Οι πιέσεις από κάποιους κύκλους της Εκκλησίας, όπως λέχθηκε, δεν μπορεί να οδηγούν τον Υπουργό Πολιτισμού σε τέτοιες αποφάσεις.
Φεύγοντας και καθώς συνεχίζει να αναδύεται εκείνη η αίσθηση της πληρότητας και της πίστης στην αξία του Ανθρώπου,ως δημιουργού έργων πολιτισμού, μου έρχονται στο νου τα λόγια του Σεφέρη: "Με άλλα λόγια, χρειάζεται, νομίζω, μια πίστη σ΄αυτά τα αρχαία σημάδια μέσα στο τοπίο τους.Η πίστη πως έχουν δική τους ψυχή.Τότε θα μπορέσει ο προσκυνητής- πρώτη φορά τον ονομάζω έτσι- να πιάσει ένα διάλογο μ΄αυτά.Όχι μέσα σε τουριστικά πλήθη ποικιλότροπα αναστατωμένα, αλλ΄αν μπορώ να πω:μόνος, καθρεφτίζοντας την ψυχή που διαθέτει, στην ψυχή αυτών των μαρμάρων μαζί με το χώμα τους.[...] Ευτυχώς η γη μας είναι σκληρή, οι πρασινάδες της δε σε πλαντάζουν, τα χαρακτηριστικά της είναι βράχια, βουνά και πελάγη.Κι έχει ένα τέτοιο φως.[...]
