31 Μαρ 2010

Μικρά Εκπαιδευτικά

"Έτσι
της αύριον η αύρα πνέει
Το μικρό έαρ του έαρος δεν έχει τελειωμό".Οδ.Ελύτης


Τελευταία μέρα του Μάρτη σήμερα.Τα σχολεία έκλεισαν,διανύουμε τη βδομάδα των Παθών και προσδοκούμε την Ανάσταση...Εν μέσω αντιπαραθέσεων,αντεγκλήσεων,μεμψιμοιριών και αντιπαλότητας....
Εν μέσω πολυποίκιλων και πολυεπίπεδων εξελίξεων εν γένει.
Εμείς,ωστόσο, σήμερα θ΄ ασχοληθούμε με τα της εκπαίδευσης.Για τ΄ άλλα,τα εξίσου σημαντικά, έχουμε χρόνο...
Οι εκπαιδευτικοί πέσανε με τα μούτρα στη μελέτη των Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων για να είναι σε θέση είτε ατομικά είτε μέσα από τους Συνδέσμους και τις συνδικαλιστικές τους οργανώσεις να διατυπώσουν τις απόψεις τους και να καταθέσουν τις δικές τους εισηγήσεις.
Ειρήσθω εν παρόδω και για όσους δεν έχουν ακόμη ενημερωθεί, τα ΝΑΠ είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του Υ.Π. εδώ:
www.paideia.org.cy/index.php?option=com_content&task=view&id=56&Itemid=81

Όσο για εμάς τους Φιλολόγους, δε μας βλέπω να καταλήγουμε εύκολα.Και τα αντικείμενα είναι πολλά αφενός και αφετέρου, εύκολο είναι να υπάρξουν συγκλίσεις;
Προς το παρόν, ενημερωνόμαστε...Και επί τούτου θα επανέλθω εν ευθέτω χρόνω...
Και επειδή η Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση δεν αστειεύεται-βαίνουμε ολοταχώς προς την υλοποίησή της -όπως όλα δείχνουν,έχουμε μπροστά μας και την πρόταση του κ.Τσιάκαλου για τη Νέα Δομή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Και παρόλο που η πρόταση έχει δοθεί στους εκπαιδευτικούς εδώ και αρκετό καιρό, εντούτοις δεν έχει αναρτηθεί  στην ιστοσελίδα του Υ.Π. απ΄ότι γνωρίζω(εκτός κι αν κάνω λάθος).
Υπάρχει όμως σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα της Προοδευτικής Κίνησης εδώ:
 proodeftikikath.blogspot.com/2010/02/blog-post_26.html

Εδώ κι αν χρειάζεται προσεκτική μελέτη...Κι εδώ είναι και τα πολύ δύσκολα,καθότι άρχισαν ήδη οι διάφοροι κλάδοι να διεκδικούν περισσότερες ώρες στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα(ήταν άλλωστε αναμενόμενο),να διαμαρτύρονται όσοι θεωρούνται αδικημένοι,να "κονταροκτυπιούνται" τα αντικείμενα σπουδών και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει πού θα οδηγήσει αυτή η διαμάχη...
Η ΟΕΛΜΕΚ καλεί τους Συνδέσμους των διαφόρων Κλάδων να καταθέσουν τις θέσεις τους,έτσι ώστε να διαμορφώσει τη δική της εισήγηση.Αναρωτιέμαι πώς θα βγάλουν άκρη.Καθώς, κανένας, όπως ισχυρίζονται,δεν προτάσσει το κλαδικό συμφέρον αλλά το καλώς νοούμενο συμφέρον της εκπαίδευσης...
Τι μέλλει γενέσθαι;Το πιο πιθανό είναι να μην αλλάξει τίποτε από την αρχική πρόταση.Ίσως πάλι να γίνουν κάποιες μικροβελτιώσεις,προσθαφαιρέσεις και επουσιώδεις τροποποιήσεις.
Ο καιρός θα δείξει...

21 Μαρ 2010

"Ποίηση μόνον είναι"

Ποίηση εσαεί...
Σήμερα,ας αφήσουμε τους ποιητές να μιλήσουν.Εμείς,αρκετά φλυαρήσαμε.Επιστρατεύουμε στίχους και καταφεύγουμε(όχι μόνο λόγω ημέρας)στη δυναμική της ποίησης.Γιατί εν τέλει, η Ποίηση είναι αναλλοίωτη.
Είναι η κατάφαση ζωής.Η ΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ!

"Κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να ενδιαφέρεται για την Ποίηση.
Άπαξ όμως κι ενδιαφέρεται,είναι υποχρεωμένος "να γνωρίζει να μεταβαίνει" σ΄αυτή τη δεύτερη κατάσταση,να περπατεί και στον αέρα και στο νερό".
Οδυσσέας Ελύτης,"Τα Κορίτσια",Ανοιχτά Χαρτιά
Ποίηση μόνον είναι
Κείνο που απομένει.Ποίηση.Δίκαιη και ουσιαστική κι ευθεία
Όπως μπορεί και να την φαντασθήκαν οι πρωτόπλαστοι
Δίκαιοι στα στιφά του κήπου και στο ρολόι αλάθητη.
Απόσπασμα,Ως Ενδυμίων,Δυτικά της Λύπης
*******
"Αν δε μου΄δινες την ποίηση, Κύριε,
δε θα΄χα τίποτα για να ζήσω."
Νικηφόρος Βρεττάκος
*******
Κώστας Μόντης
Δεν έχει γενεαλογικό δένδρο η ποίηση,
από τον εαυτό της ξεκινά,
αφ΄εαυτής.
(Άτιτλο)

Θα σου γράψω μια αρχή στίχου,
θα σου γράψω ένα τέλος στίχου,
να μην αντιληφθούν,
να τους συγχύσω.
Άτιτλες "Στιγμές"
 ******
Φρόντισε
Άρης Αλεξάνδρου
Φρόντισε οι στίχοι σου να σπονδυλωθούν
με τις αρθρώσεις των σκληρών των συγκεκριμένων λέξεων
Πάσχισε νάναι προεκτάσεις της πραγματικότητας
όπως κάθε δάχτυλο είναι μια προέκταση στο δεξί σου χέρι.
Έτσι μονάχα θα μπορέσουν σαν την παλάμη του γιατρού
να συνεφέρουν με χαστούκια
όσους λιποθύμησαν
μπροστά στο άδειο πρόσωπό τους.
"Ευθύτης οδών"

*******
Ποίηση 1948
Νίκος Εγγονόπουλος 
Τούτη εποχή
του εμφυλίου σπαραγμού
δεν είναι εποχή
για ποίηση
κι άλλα παρόμοια
σαν πάει κάτι
να γραφεί
είναι
ως αν
να γράφονταν
από την άλλη μεριά
αγγελτηρίων θανάτου
γι΄ αυτό και
τα ποιήματά μου
είν΄ τόσο πικραμένα
(και πότε άλλωστε- δεν ήσαν;)
κι είναι
-προ πάντων-
και
τόσο
λίγα
Ν. Εγγονόπουλος «ΕΛΕΥΣΙΣ»,1948
*******
Ποιητική
Μανόλης Αναγνωστάκης


- Προδίδετε πάλι την Ποίηση , θα μου πεις ,
Την ιερότερη εκδήλωση του Ανθρώπου
Τη χρησιμοποιείτε πάλι ως μέσον , υποζύγιον
Των σκοτεινών επιδιώξεών σας
Εν πλήρει γνώσει της ζημιάς που προκαλείτε
Με το παράδειγμά σας στους νεωτέρους .

- Το τι δ ε ν πρόδωσες ε σ ύ να μου πεις
Εσύ κι οι ομοιοί σου , χρόνια και χρόνια ,
Ένα προς ένα τα υπάρχοντά σας ξεπουλώντας
Στις διεθνείς αγορές και τα λαϊκά παζάρια
Και μείνατε χωρίς μάτια για να βλέπετε , χωρίς
αφτιά
Ν' ακούτε , με σφραγισμένα στόματα και δε μι-
λάτε .
Για ποια ανθρώπινα ιερά μας εγκαλείτε ;

Ξέρω: κηρύγματα και ρητορείες πάλι , θα πεις.
Ε ναι λοιπόν ! Κηρύγματα και ρητορείες . 
Σαν π ρ ό κ ε ς πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις 
Να μην τις παίρνει ο άνεμος . 
Μανόλης Αναγνωστάκης
Τα ποιήματα 1941-1971,Ο Στόχος
*******
Όταν
 Μιχάλης Κατσαρός 


 Όταν ακούω να μιλάν για τον καιρό 
όταν ακούω να μιλάνε για τον πόλεμο 
όταν ακούω σήμερα το Αιγαίο να γίνεται ποίηση 
να πλημμυρίζει τα σαλόνια 
όταν ακούω να υποψιάζονται τις ιδέες μου 
να τις ταχτοποιούν σε μια θυρίδα 
όταν ακούω σένα να μιλάς εγώ πάντα σωπαίνω.
Απόσπασμα,  "Κατά Σαδδουκαίων"
*****

18 Μαρ 2010

Μνήμη Οδυσσέα Ελύτη.


"Ποίηση μόνον είναι
Κείνο που απομένει.Ποίηση.Δίκαιη και ουσιαστική κι ευθεία".
"Δυτικά της λύπης"
"Μόνο μια λάμψη ο άνθρωπος κι αν είδες,είδες"
"Είμαι του ολίγου και του ακριβούς.Δεν υπήρξα ποτέ του τρίτου προσώπου".
"Για μια φούχτα ευ ζούμε όλοι μας κι ας όψεται η απροσεξία του χρόνου".
"Ο κήπος με τις αυταπάτες"
Οδυσσέας Ελύτης(1911-1996)
Σαν σήμερα,στις 18 Μαρτίου 1996 "έφυγε" ο Οδυσσέας Ελύτης, ο ποιητής που ταυτίστηκε με τον ήλιο του Αιγαίου και το ελληνικό φως.Ο ποιητής που τίμησε την Ελλάδα με την ποίησή του και που, ό,τι κι αν πει κανείς γι΄αυτόν, θα είναι πολύ φτωχό για να αποτυπώσει την αξία του.

Για τον Οδυσσέα Ελύτη,πολύ ενδεικτικά:
-Βικιπαίδεια: http://el.wikipedia.org/
-Ως3,Μηνιαίο περιοδικό Πολιτισμού: http://www.os3.gr/arhive_afieromata/gr_afieromata_Odysseas_Elitis.html
-Επισημάνσεις: http://evaneocleous.blogspot.com/2009/10/blog-post_18.html
*********
Το άρθρο που ακολουθεί είναι από την εφημ. Καθημερινή(17-10-07)

Η ζωή του νομπελίστα ποιητή

Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης γεννήθηκε στο Ηράκλειο στις 2 Νοεμβρίου του 1911. Είναι ο τελευταίος από τα 6 παιδιά του Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της Μαρίας Βρανά. Κατάγεται και από τους δύο του γονείς από τη Μυτιλήνη. Στην Κρήτη βρέθηκε ο πατέρας του όταν αποφάσισε με τον αδερφό του να κατασκευάσει εργοστάσιο σαπωνοποιίας.Λίγα χρόνια αργότερα η οικογένεια εγκαθίσταται στον Πειραιά όπου και μεταφέρεται η έδρα της επιχείρησης.

Το 1920 η οικογένεια Αλεπουδέλη αντιμετωπίζει επιθέσεις εξαιτίας της στενής σχέσης με τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Εξαιρετικά ανήσυχο πνεύμα, ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης στα μαθητικά του χρόνια έγραφε ποιήματα τα οποία και δημοσίευε στην «Διάπλαση των Παίδων» με ψευδώνυμα. Επηρεάστηκε από πολλούς ποιητές ιδιαίτερα όμως από τον Κωνσταντίνο Καβάφη και τον Ανδρέα Κάλβο.

Λόγω της οικογενειακής επιχείρησης σκέφτεται να σπουδάσει Χημεία, αλλά τελικά θα στραφεί στην Νομική στην οποία γράφτηκε το 1930, αλλά δεν την τελείωσε ποτέ.

Ως φοιτητής ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης αναζητά μια άλλη αντίληψη και ένα διαφορετικό περιεχόμενο για την ποίηση. Είναι η εποχή που ο κόσμος έχει βγει από τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Δυτική Ευρώπη, ζητάνε επειγόντως την αλλαγή του κόσμου.

Γεννιέται λοιπόν ένα ιδιαίτερο ρεύμα σκέψης, ο σουρεαλισμός - μία ένωση του φανταστικού με το πραγματικό - με πολύ μεγάλα ονόματα της Τέχνης σε όλους τους τομείς. Ο σουρεαλισμός στόχευε σε μια διαφορετική θεώρηση του κόσμου και κυρίως αναζητούσε εκείνο το απόλυτο γεγονός μέσω του οποίου ο άνθρωπος μπορούσε να εκδηλώσει όλες τις δυνατότητές του και ακόμα να τις ξεπεράσει. Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης θα επηρεαστεί από το συγκεκριμένο ρεύμα και κυρίως από την προσωπικότητα του Πωλ Ελυάρ.

Το 1934, γίνεται μέλος της «Ιδεοκρατικής Φιλοσοφικής Ομάδας του πανεπιστημίου Αθηνών» που διοργάνωνε φιλοσοφικές συζητήσεις με τη συμμετοχή των Κ.Τσάτσου, Π.Κανελλόπουλου, του Ι. Θεοδωρακόπουλου και του Ι.Συκουτρή. Εκείνη την εποχή, γνωρίζεται με το Γιώργο Σαραντάρη (1908-1941), - ποιητή, ο οποίος και τον ενθαρρύνει στις ποιητικές του προσπάθειες, τον γνωρίζει στο κύκλο του περιοδικού «Νέα Γράμματα»,περιοδικό - πνευματικό όργανο της γενιάς του '30 στο οποίο και δημοσιεύονται τα πρώτα ποιήματα του Ελύτη, καθιερώνοντας ταυτόχρονα και το ψευδώνυμό του.

Το 1935 ο Ελύτης γνώρισε τον Ανδρέα Εμπειρίκο που μαζί με τον Νίκο Εγγονόπουλο εισήγαγαν στην Ελλάδα τον υπερρεαλισμό. Το Πάσχα εκείνης της χρονιάς θα ταξιδέψουν στην Λέσβο, όπου με την συμπαράσταση των Μυτιληνιών ζωγράφων, Ορέστη Κανέλλη και Τάκη Ελευθεριάδη, ανακαλύπτουν την τέχνη του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου που είχε πεθάνει το 1934. Την ίδια εποχή δένεται με ισχυρό φιλικό δεσμό με τον Νίκο Γκάτσο

Το 1936 στην «Α΄ Διεθνής Υπερρεαλιστική Έκθεση των Αθηνών», ο Ελύτης παρουσίασε ζωγραφικούς πίνακες με την τεχνική της χαρτοκολλητικής (collage). Το 1937 εγκαταλείπει τα νομικά, κατατάσσεται στο στρατό και πηγαίνει ως το 1938 στην Κέρκυρα, στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών. Το 1939, μετά από σκόρπιες δημοσιεύσεις ποιημάτων του σε περιοδικά, τυπώνει την πρώτη του ποιητική συλλογή «Προσανατολισμοί».

Με την έναρξη του ελληνο-ιταλικού πολέμου ο Ελύτης, επιστρατεύεται στα αλβανικά βουνά ως ανθυπολοχαγός στο 1ο Σύνταγμα Πεζικού. Στη διάρκεια της κατοχής γίνεται ένα από τα ιδρυτικά μέλη του «Κύκλου Παλαμά"και το 1942 ανακοινώνει το δοκίμιό του «Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Α. Κάλβου». Το 1943 κυκλοφόρησε «Ο Ήλιος ο Πρώτος» μαζί με τις «Παραλλαγές πάνω σε μια αχτίδα», ένας ύμνος του Ελύτη στη χαρά της ζωής και στην ομορφιά της φύσης. Στα «Νέα Γράμματα» που επανακυκλοφόρησαν το 1944, δημοσιεύει το δοκίμιό του «Τα κορίτσια», ενώ από το 1945 συνεργάζεται με το περιοδικό «Τετράδιο» μεταφράζοντας ποιήματα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και παρουσιάζοντας σε πρώτη δημοσίευση το ποιητικό του έργο «Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας».

Το 1945 - 1946 διορίστηκε για ένα μικρό διάστημα Διευθυντής Προγράμματος στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και συνεργάστηκε με την «Αγγλοελληνική Επιθεώρηση», την «Ελευθερία» και την «Καθημερινή», όπου κράτησε ως το 1948 μια στήλη τεχνοκριτικής. Το 1948 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου παρακολουθεί μαθήματα φιλοσοφίας και συνδέεται με τους Πικάσο, Ματίς, Σαγκάλ, Τζιακομέτι.

Η αριστερά εκείνη την εποχή, τον κατηγορεί για τυφλό και ανεπίκαιρο τρόπο γραφής.

Το 1959 μετά από αρκετά χρόνια ποιητικής σιωπής, ο Οδυσσέας Ελύτης τυπώνει το «Άξιον Εστί», που τον επόμενο χρόνο του δίνει το Α΄ Κρατικό βραβείο Ποίησης, ενώ τότε εκδίδει και τις «Έξη και Μία Τύψεις για τον Ουρανό». Λίγο πριν τυπωθεί το «Άξιον Εστί» ο ποιητής που δεν ανήκε καν στην Αριστερά, είχε εμπιστευθεί επιλεγμένα αποσπάσματα στο αριστερό περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης».

Δέκα χρόνια μετά την έκδοση του έργου, ο ποιητής θα εμπιστευθεί στον Γ. Π. Σαββίδη κάποιες σημειώσεις που εξηγούν το πώς δημιουργήθηκε το «Αξιον Εστί». «Όσο κι αν μπορεί να φανεί παράξενο, την αρχική αφορμή να γράψω το ποίημα μου την έδωσε η διαμονή μου στην Ευρώπη τα χρόνια του '48 με '51. Ήταν τα φοβερά χρόνια όπου όλα τα δεινά μαζί - πόλεμος, κατοχή, κίνημα, εμφύλιος - δεν είχανε αφήσει πέτρα πάνω στη πέτρα. Θυμάμαι την μέρα που κατέβαινα να μπω στο αεροπλάνο, ένα τσούρμο παιδιά που παίζανε σε ένα ανοιχτό οικόπεδο. Το αυτοκίνητό μας αναγκάστηκε να σταματήσει για μια στιγμή και βάλθηκα να τα παρατηρώ. Ήτανε κυριολεκτικά μες τα κουρέλια. Χλωμά, βρώμικα, σκελετωμένα με γόνατα παραμορφωμένα, με ρουφηγμένα πρόσωπα. Τριγυρίζανε μέσα στις τσουκνίδες του οικοπέδου ανάμεσα σε τρύπιες λεκάνες και σωρούς σκουπιδιών. Αυτή ήταν η τελευταία εικόνα που έπαιρνα από την Ελλάδα. Και αυτή, σκεπτόμουνα, ήταν η μοίρα του Γένους που ακολούθησε το δρόμο της Αρετής και πάλαιψε αιώνες για να υπάρξει. Πριν περάσουν 24 ώρες περιδιάβαζα στο Ουσί της Λωζάννης, στο μικρό δάσος πλάι στη λίμνη. Και ξαφνικά άκουσα καλπασμούς και χαρούμενες φωνές. Ήταν τα Ελβετόπαιδα που έβγαιναν να κάνουν την καθημερινή τους ιππασία. Αυτά που από πέντε γενεές και πλέον, δεν ήξεραν τι θα πει αγώνας, πείνα, θυσία. Ροδοκόκκινα, γελαστά, ντυμένα σαν πριγκηπόπουλα, με συνοδούς που φορούσαν στολές με χρυσά κουμπιά, περάσανε από μπροστά μου και μ' άφησαν σε μια κατάσταση που ξεπερνούσε την αγανάκτηση.

Ήτανε δέος μπροστά στην τρομακτική αντίθεση, συντριβή μπροστά στην τόση αδικία, μια διάθεση να κλάψεις και να προσευχηθείς περισσότερο, παρά να διαμαρτυρηθείς και να φωνάξεις. Ήτανε η δεύτερη φορά στη ζωή μου - η πρώτη ήτανε στην Αλβανία - που έβγαινα από το ατόμό μου, και αισθανόμουν όχι απλά και μόνο αλληλέγγυος, αλλά ταυτισμένος κυριολεκτικά με τη φυλή μου. Και το σύμπλεγμα κατωτερότητας που ένιωθα, μεγάλωσε φτάνοντας στο Παρίσι. Δεν είχε περάσει πολύς καιρός από το τέλος του πολέμου και τα πράγματα ήταν ακόμη μουδιασμένα. Όμως τι πλούτος και τι καλοπέραση μπροστά σε μας! Και τι μετρημένα δεινά επιτέλους μπροστά στα ατελείωτα τα δικά μας! Δυσαρεστημένοι ακόμα οι Γάλλοι που δεν μπορούσαν να 'χουν κάθε μέρα το μπιφτέκι και το φρέσκο τους βούτυρο, δυσανασχετούσανε. Υπάλληλοι, σωφέρ, γκαρσόνια, με κοιτάζανε βλοσυρά και μου λέγανε: εμείς περάσαμε πόλεμο Κύριε! Κι όταν καμμιά φορά τολμούσα να ψιθυρίσω ότι ήμουν Έλληνας κι ότι περάσαμε κι εμείς πόλεμο με κοιτάζανε παράξενα: α, κι εσείς έ; Καταλάβαινα ότι ήμασταν αγνοημένοι από παντού και τοποθετημένοι στην άκρη-άκρη ενός χάρτη απίθανου. Το σύμπλεγμα κατωτερότητας και η δεητική διάθεση με κυρίευαν πάλι. Ξυπνημένες μέσα παλαιές ενστικτώδεις διαθέσεις άρχισαν να αναδεύονται και να ξεκαθαρίζουν.

Η παραμονή μου στην Ευρώπη με έκανε να βλέπω πιο καθαρά το δράμα του τόπου μας. Εκεί αναπηδούσε πιο ανάγλυφο το άδικο που κατάτρεχε τον ποιητή. Σιγά-σιγά αυτά τα δύο ταυτίστηκαν μέσα μου. Το επαναλαμβάνω, μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά έβλεπα καθαρά ότι η μοίρα της Ελλάδας ανάμεσα στα άλλα έθνη ήταν ότι και η μοίρα του ποιητή ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους - και βέβαια εννοώ τους ανθρώπους του χρήματος και της εξουσίας. Αυτό ήταν ο πρώτος σπινθήρας, ήταν το πρώτο εύρημα. Και η ανάγκη που ένιωθα για μια δέηση, μου 'δωσε ένα δεύτερο εύρημα. Να δώσω, δηλαδή, σ' αυτή τη διαμαρτυρία μου για το άδικο τη μορφή μιας εκκλησιαστικής λειτουργίας. Κι έτσι γεννήθηκε το «Άξιον Εστί».


Οι πρώτες αντιδράσεις για το «Αξιον Εστί» ήταν αρνητικές, πράγμα που ο Ελύτης βίωσε οδυνηρά.

Ο πρώτος που ονόμασε το έργο αυτό «οριακό» για την ποίηση ήταν ο Γ. Π. Σαββίδης με άρθρο του στον «Ταχυδρόμο» τον Δεκέμβριο του 1960.

Στις 19 Οκτωβρίου 1964 στο κινηματοθέατρο «Ρεξ» θα παρουσιαστεί το «Άξιον Εστί» σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη με τον Μάνο Κατράκη και τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Το έργο επρόκειτο να πρωτοπαρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Αθηνών, όμως την κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου την ενοχλούσε ο επικός τόνος του έργου και η σύμπραξη του Μίκη. Έτσι παρενέβη και απαγόρευσε το ανέβασμά του στο Φεστιβάλ Αθηνών με πρόσχημα ότι είναι ανάρμοστη η παρουσία ενός λαϊκού τραγουδιστή, του Γρηγόρη Μπιθικώτση, στο Ηρώδειο.

Ο ποιητής ταξιδεύει στη Γαλλία (1966) και την Αίγυπτο (1967) και ασχολείται με τη ζωγραφική και με μεταφράσεις, ως την άνοιξη του 1969 που ξαναγυρίζει στο Παρίσι. Το 1970 μένει για ένα διάστημα στην Κύπρο, ενώ το 1971 επιστρέφει στην Ελλάδα, όπου μετά τη Μεταπολίτευση, το 1974, διορίζεται Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΙΡΤ και μέλος για δεύτερη φορά του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου (1974 - 1977).

Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν συνέχισε το πολύπλευρο πνευματικό του έργο και το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, «για την ποίηση του που με φόντο την Ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία"

Το 1972 αρνήθηκε βραβείο θεσπισμένο από τη δικτατορία και το 1977 αρνήθηκε την αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκού.

Μέχρι την στιγμή της βράβευσής του έχει τυπώσει 10 ποιητικές συλλογές. Η κορυφαία στιγμή του ποιητή κατά την δεκαετία του '80 ήταν η συλλογή «Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας». Η προτελευταία του συλλογή ήταν «Τα ελεγεία της Οξώπετρας». Το 1995 τυπώνεται το «Δυτικά της Λύπης», ενώ μετά θάνατον τυπώθηκε το «Εκ του πλησίον» και τα «2χ7ε».

"Έφυγε» στις 18 Μαρτίου 1996 σε ηλικία 85 ετών.
Πηγή:kathimerini.gr,17-10-07

14 Μαρ 2010

Έφυγε ο Δάσκαλος Κωστής Κολώτας(Προσθήκες)

Στον Κωστή...

"Επειδή
τα χέρια σου ήταν μαθημένα σε δεντρόκηπους όπου
Η θάλασσα εισχωρεί και τραβιέται γεμίζοντας μικρά λουλούδια
Φυσάει,φυσάει και λιγοστεύει ο κόσμος.Φυσάει
Φυσάει και μεγαλώνει ο άλλος.
Ο θάνατος ο πόντος ο γλαυκός κι ατελεύτητος
Ο θάνατος ο ήλιος ο χωρίς βασιλέματα". Οδ.Ελύτης

Έφυγε σήμερα το πρωί ο Κωστής Κολώτας,ο δάσκαλος,ο μελετητής της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας,ο θεατράνθρωπος,ο συγγραφέας.Ένας άνθρωπος που τίμησε την πόλη του τη Λεμεσό και την Κύπρο ολόκληρη, με τη σημαντική προσφορά του στο χώρο του Πολιτισμού και των Γραμμάτων.Θλίψη και οδύνη για τους οικείους του αλλά και όλους εμάς. Μεγάλη η απώλεια,δυσαναπλήρωτο το κενό,καθώς αυτός ο τόπος έχει μεγάλη ανάγκη από ξεχωριστές προσωπικότητες σαν τον Κωστή Κολώτα.Υπηρέτησε με ζήλο και πάθος την εκπαίδευση,το θέατρο,τα γράμματα,τον πολιτισμό.Ενέπνεε σεβασμό,εκτίμηση και αγάπη σε όλους,μαθητές,εκπαιδευτικούς,συνεργάτες,φίλους,συμπολίτες του.

Αγαπημένος φίλος και για μένα ο Κωστής.Είχα την τύχη να τον γνωρίσω,καθώς υπηρετούσα στο ίδιο σχολείο με τη σύντροφό του τη Νάνα.Πόσο με στήριξε, όποτε του ζήτησα την πολύτιμη βοήθειά του για τις θεατρικές σχολικές παραστάσεις ή άλλες εκδηλώσεις!

Κι ήταν συνεχής η έγνοια του να συμμετέχουν τα σχολεία στη δημιουργία πολιτισμού.Γι΄αυτό κι ήταν πάντα κοντά στον εκπαιδευτικό κόσμο και στους μαθητές κι ας έφυγε νωρίς από την εκπαίδευση για ν΄ασχοληθεί με το θέατρο και το γράψιμο.

Τώρα φεύγει,μας αποχαιρετά κι ας είχε ακόμα τόσα πολλά να προσφέρει...

Αντίο αγαπημένε μας Κωστή,θα μας λείψεις...

Από το σημερινό τύπο:
"Απεβίωσε το πρωί σε ηλικία 76 ετών ο γνωστός εκπαιδευτικός Κωστής Κολώτας. Ο εκλιπών υπηρέτησε ως καθηγητής και διευθυντής σχολείων Μέσης Παιδείας και καθηγητής στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.

Ασχολήθηκε με το θέατρο ως μελετητής, συγγραφέας και μεταφραστής.

Μεταφράσεις και έργα του ανεβάστηκαν από θεατρικά σχήματα στην Κύπρο και την Ελλάδα, καθώς και από τα κρατικά κανάλια των δύο χωρών.

Ο Κωστής Κολώτας διετέλεσε μέλος και πρόεδρος σε αρκετά Διοικητικά Συμβούλια ανάμεσά τους στο ΘΟΚ και το ΡΙΚ.

Πρωτοστάτησε στην επανίδρυση της χορωδίας του Άρη και υπήρξε από τους πρωτεργάτες στη δημιουργία του ΤΕΠΑΚ και της ΕΘΑΛ Λεμεσού.

Βραβεύτηκε επίσης με το βραβείο θεατρικής συγγραφής και μετάφρασης "Μελίνας Μερκούρη" του ΘΟΚ".
Φιλελεύθερος,13-3-2010

 Το θέατρο θρηνεί το θάνατο του Κωστή Κολώτα
"Τη βαθιά θλίψη τους για το χαμό του επί σειρά ετών Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (ΘΟΚ), Κωστή Κολώτα, εκφράζουν το Διοικητικό Συμβούλιο, η Καλλιτεχνική Επιτροπή, η Διεύθυνση και το Προσωπικό του Οργανισμού.

Σε ανακοίνωση του, ο ΘΟΚ αναφέρει ότι «η θεατρική οικογένεια έχασε ένα θεατράνθρωπο που με τη θεατρική μεταφραστική δουλειά του, ιδιαίτερα στο Αρχαίο Ελληνικό Δράμα, λάμπρυνε ακόμη περισσότερο το έργο μας και υπέδειξε νέους τρόπους προσέγγισης μεταφοράς του αρχαίου λόγου στο σύγχρονο κόσμο».

Βαθιά θλίψη εκφράζει και το ΑΚΕΛ για το θάνατο ενός σημαντικού ανθρώπου του θεάτρου και του πολιτισμού της Κύπρου, όπως αναφέρει ανακοίνωση. Ο Κωστής Κολώτας αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην προβολή και προώθηση του θεάτρου και υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές του, προσθέτει.

Τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του Κωστή Κολώτα, ο οποίος απεβίωσε σήμερα, εκφράζει, σε γραπτή δήλωση του, ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Ανδρέας Δημητρίου.

''Ο Κωστής Κολώτας υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές του κυπριακού θεάτρου, γι' αυτό και ο θάνατός του αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό ανάμεσα στον πνευματικό κόσμο της Κύπρου'', προσθέτει ο κ. Δημητρίου, στη δήλωση του.

Τη θλίψη και οδύνη του εκφράζει ο Δήμος Λεμεσού για το θάνατο του Κωστή Κολώτα, ο οποίος, όπως σημειώνει σε ανακοίνωση του, υπήρξε σημαίνων πολιτιστικός και κοινωνικός παράγοντας για την Κύπρο αλλά και την Ελλάδα, με αδιάκοπη, μακρόχρονη προσφορά του στην εκπαίδευση, στα γράμματα, στο θέατρο και στα κοινά.

Aναφέρει επίσης ότι ο Κωστής Κολώτας ήταν μια ξεχωριστή παρουσία στο Δημοτικό Συμβούλιο Λεμεσού όταν αναδείχθηκε από το λαό Δημοτικός Σύμβουλος και υπήρξε Πρόεδρος της Πολιτιστικής Επιτροπής για πολλά χρόνια.
 Όλοι εκφράζουν τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια του.
www.kathimerini.com.cy,13-3-2010

**********
Προσθήκες:

 1.Η κάλυψη της κηδείας από την εφημερίδα Πολίτης:
Ανεξίτηλο το πνευματικό στίγμα που άφησε ο Κωστής Κολώτας
Καλό ταξίδι Δάσκαλε

"Πολλές οι παρουσίες επωνύμων, αλλά κυρίως του απλού κόσμου, που αποχαιρέτησε ένα δικό του άνθρωπο.
Πάνδημη η Λεμεσός και η Κύπρος αποχαιρέτησαν στην τελευταία του κατοικία τον αείμνηστο Κωστή Κολώτα.
Ο άνθρωπος που έβαλε έντονα τη σφραγίδα του στα γράμματα, τον πολιτισμό και την κοινωνική ζωή του τόπου, κηδεύτηκε από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας στη πόλη του, ενώ η σορός του ενταφιάστηκε στη γενέτειρα του το 'Αρσος. Σε ατμόσφαιρα συναισθηματικής φόρτισης, συγκίνησης και θλίψης, το πλήθος που κατέκλυσε την εκκλησία κατά τη νεκρώσιμη ακολουθία, συλλυπήθηκε την οικογένεια για την απώλεια του δικού της ανθρώπου. Αλλά και της κοινωνίας μας ευρύτερα, αφού ήταν «ο Κωστής όλων», ένας πνευματικός άνθρωπος απλός, προσιτός, κοσμαγάπητος. Στοίβες τα στεφάνια κι οι ανθοδέσμες, ουρές σχηματίστηκαν για τα συλλυπητήρια στους οικείους, δύσκολο να περιγραφεί το εύρος της προσφοράς του εκλιπόντα από τις επικήδειες ομιλίες. Λίγες οι απουσίες των επωνύμων, αλλά μετρούσε περισσότερο η παρουσία του απλού και ανώνυμου κόσμου. Που μπορεί από μέσα του να έβραζε ασίγαστος ο θρήνος, αλλά είχε και μια λάμψη στα μάτια και μια βεβαιότητα στο πικρό του χαμόγελο, γνωρίζοντας πόσα έχει κερδίσει απ΄ το Δάσκαλο.
Στον αποχαιρετιστήριο λόγο του ο υπουργός Παιδείας ανέφερε ότι, κανένας δεν μπορεί να φανταστεί τη Λεμεσό χωρίς ανθρώπους όπως τον Κωστή Κολώτα, που όταν φεύγουν, σπάζει το καλούπι και είναι δύσκολο να τους αντικαταστήσεις. Το παρήγορο είναι πως αυτή τη μοναδικότητά τους, δεν την κράτησαν για τον εαυτό τους, αλλά την έκαναν δημιουργική γέφυρα για να περάσουν σημαντικές και ευφάνταστες ιδέες, να στηθούν θεατρικές παραστάσεις, να γίνουν μεταφράσεις, ομιλίες, δρώμενα. Έτσι ενεργούσε ο Κωστής! Ο δήμαρχος Λεμεσού είπε ότι η Λεμεσός φτώχυνε, αλλά έχει κερδίσει μια σπάνια και πολύτιμη πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά, που της άφησε ένας σπουδαίος παράγοντας. Ο μαθητής του Κωστή Κολώτα, δρ. Νίκος Ζάμπογλου, τόνισε πως ο Δάσκαλος που ήταν παντού, από παντού πλέον λείπει, ενώ ο γιος του εκλιπόντα Κρίστης Κολώτας είπε πως, η παρακαταθήκη του πατέρα του προς όλους τους μαθητές του, τους εκτιμητές και τους συνεχιστές του έργου του, δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από αυτό που εκείνος είχε στο μυαλό του κι ακολούθησε πιστά. Το μήνυμα του Καζαντζάκη, «φτάσε κι εκεί που δεν μπορείς».
Γύρω στις 4.40 χθες το απόγευμα ήχησε πένθιμα η καμπάνα στη κοινότητα του 'Αρσους. Ήταν η ώρα που περνούσε απ΄ το χωριό καταγωγής του αείμνηστου Κωστή η σορός του. Όλο το χωριό είχε παραταχθεί στους δρόμους για να κατευοδώσει το νεκρό, ενώ οι πάμπολλοι φίλοι του έσπευσαν να τον αποχαιρετήσουν και στην τελευταία του κατοικία".
Γιάννης Κωστακόπουλος
Πηγή:Πολίτης,17-3-2010
 ************
2. Ο αποχαιρετιστήριος λόγος που εκφώνησε ο Νίκος Ζάμπογλου από το μπλογκ του Τίτου Κολώτα:
http://kolotas.blogspot.com/2010/03/blog-post_26.html

13 Μαρ 2010

Ευρωπαϊκό βραβείο λογοτεχνίας στην Κική Δημουλά

"Στο πρόσωπο της μεγάλης Ελληνίδας ποιήτριας τιμάται η Ελλάδα και ο πολιτισμός της" .Από το σκεπτικό της βράβευσης.
Ακούει κανείς;
"Υπάρχουν περιθώρια",όπως λέει κι η ποιήτρια σ΄ένα ποίημά της...

Η φωτογραφία είναι από την Ελευθεροτυπία,από πρόσφατη συνέντευξη της Κικής Δημουλά www.enet.gr/?i=news.el.article&id=133452

Ευρωπαϊκό βραβείο λογοτεχνίας στην Κική Δημουλά
Παρασκευή, 12/ 03/ 2010

Το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας  θα απονεμηθεί,αύριο Σάββατο, 13 Μαρτίου 2010, στην ποιήτρια, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, κ.Κική Δημουλά, για το σύνολο του ποιητικού και του πεζού έργου της.

Η απονομή του Βραβείου θα πραγματοποιηθεί στο Στρασβούργο, σε ειδική εκδήλωση, στο πλαίσιο της πέμπτης Ευρωπαϊκής Συνάντησης Λογοτεχνίας και αποτελεί κορυφαίο γεγονός στον χώρο των Ευρωπαϊκών Γραμμάτων.

Την κυρία Κική Δημουλά θα παρουσιάσει στο Γαλλικό κοινό ο μεταφραστής έργων της κ. Michel Volkovitch. Η ηθοποιός κυρία Dinah Faust θα αποδώσει στην γαλλική γλώσσα κείμενα της κυρίας Κικής Δημουλά που θα διαβάσει η ποιήτρια στα ελληνικά.

Οι εκάστοτε βραβευόμενοι ανήκουν σε μία από τις 47 χώρες-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η θέσπιση του Βραβείου Λογοτεχνίας αποσκοπεί στην ανάδειξη του σύγχρονου πολιτισμού της καθεμιάς ευρωπαϊκής χώρας ξεχωριστά.

Επιτροπή, αποτελούμενη από συγγραφείς, εκδότες, μεταφραστές, πανεπιστημιακούς και αρμοδίους για πολιτιστικά θέματα αποφασίζει για την απονομή του Βραβείου. Εφέτος, στο πρόσωπο της κ. Κικής Δημουλά τιμάται η Ελλάδα και ο ελληνικός πολιτισμός.

Τις πρωτοβουλίες του Ευρωπαϊκού Βραβείου Λογοτεχνίας υποστηρίζουν η πόλη του Στρασβούργου, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το Υπουργείο Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας, η επιθεώρηση "Europe" που ιδρύθηκε το 1923 υπό την αιγίδα του Ρομαίν Ρολλάν, και της οποίας συνεργάτες , μεταξύ των άλλων υπήρξαν ο Πωλ Ελυάρ και ο Λουί Αραγκόν. Επίσης στηρίζουν το θεσμό του Ευρωπαϊκού Βραβείου Λογοτεχνίας το πανεπιστημιακό δίκτυο "Les Lettres Europennes" («Τα Ευρωπαϊκά Γράμματα»), το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου της Γαλλίας, το Διεθνές Κέντρο Ποιήσεως της Μασσαλίας, το Σπίτι των Συγγραφέων Λογοτεχνίας του Παρισιού, καθώς και άλλοι πνευματικοί φορείς.
Πηγή:AΠΕ

6 Μαρ 2010

Πέρασα,Κική Δημουλά




Πέρασα
Κική Δημουλά
Περπατώ και νυχτώνει.
Αποφασίζω και νυχτώνει.
Όχι δεν είμαι λυπημένη.

Υπήρξα περίεργη και μελετηρή.
Ξέρω απ’ όλα. Λίγο απ’ όλα.
Τα ονόματα των λουλουδιών όταν μαραίνονται,
πότε πρασινίζουν οι λέξεις και πότε κρυώνουμε.
Πόσο εύκολα γυρίζει η κλειδαριά των αισθημάτων
μ’ ένα οποιοδήποτε κλειδί της λησμονιάς.
Όχι δεν είμαι λυπημένη.

Πέρασα μέρες με βροχή,
εντάθηκα πίσω απ΄αυτό
το συρματόπλεγμα το υδάτινο
υπομονετικά κι απαρατήρητα,
όπως ο πόνος των δέντρων
όταν το ύστατο φύλλο τους φεύγει
κι όπως ο φόβος των γενναίων.
Όχι, δεν είμαι λυπημένη.

Πέρασα από κήπους, στάθηκα σε συντριβάνια
και είδα πολλά αγαλματίδια να γελούν
σε αθέατα αίτια χαράς.
Και μικρούς ερωτιδείς, καυχησιάρηδες.
Τα τεντωμένα τόξα τους
βγήκανε μισοφέγγαρο σε νύχτες μου και ρέμβασα.
Είδα πολλά και ωραία όνειρα
και είδα να ξεχνιέμαι.
Όχι, δεν είμαι λυπημένη.

Περπάτησα πολύ στα αισθήματα,
τα δικά μου και των άλλων,
κι έμενε πάντα χώρος ανάμεσά τους
να περάσει ο πλατύς χρόνος.
Πέρασα από ταχυδρομεία και ξαναπέρασα.
Έγραψα γράμματα και ξαναέγραψα
και στο θεό της απαντήσεως προσευχήθηκα άκοπα.
Έλαβα κάρτες σύντομες:
εγκάρδιο αποχαιρετιστήριο από την Πάτρα
και κάτι χαιρετίσματα
από τον Πύργο της Πίζας που γέρνει.
Όχι, δεν είμαι λυπημένη που γέρνει η μέρα.

Μίλησα πολύ. Στους ανθρώπους,
στους φανοστάτες, στις φωτογραφίες.
Και πολύ στις αλυσίδες.
Έμαθα να διαβάζω χέρια
και να χάνω χέρια.
Όχι, δεν είμαι λυπημένη.

Ταξίδεψα μάλιστα.
Πήγα κι από ‘δω, πήγα κι από΄κει…
Παντού έτοιμος να γεράσει ο κόσμος.
Έχασα κι από΄δω, έχασα κι από΄κει.
Κι από την προσοχή μου μέσα έχασα
κι απ’ την απροσεξία μου.
Πήγα και στη θάλασσα.
Μου οφειλόταν ένα πλάτος. Πες πως το πήρα.
Φοβήθηκα τη μοναξιά
και φαντάστηκα ανθρώπους.
Τους είδα να πέφτουν
απ’ το χέρι μιας ήσυχης σκόνης,
που διέτρεχε μιαν ηλιαχτίδα
κι άλλους από τον ήχο μιας καμπάνας ελάχιστης.
Και ηχήθηκα σε κωδωνοκρουσίες
ορθόδοξης ερημίας.
Όχι, δεν είμαι λυπημένη.

Έπιασα και φωτιά και σιγοκάηκα.
Και δεν μου ΄λειψε ούτε των φεγγαριών η πείρα.
Η χάση τους πάνω από θάλασσες κι από μάτια,
σκοτεινή, με ακόνισε.
Όχι, δεν είμαι λυπημένη.

Όσο μπόρεσα έφερ’ αντίσταση σ’ αυτό το ποτάμι
όταν είχε νερό πολύ, να μη με πάρει,
κι όσο ήταν δυνατόν φαντάστηκα νερό
στα ξεροπόταμα
και παρασύρθηκα.

Όχι, δεν είμαι λυπημένη
Σε σωστή ώρα νυχτώνει.


"Το λίγο του Κόσμου",1971