Ο Καιόμενος,Τ.Σινόπουλος

Αντί αφιερώματος στην Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης...

Ο Καιόμενος
Τάκης Σινόπουλος

Το φαινόμενο της αυτοπυρπόλησης αποτέλεσε στην εποχή μας την έσχατη μορφή προσωπικής διαμαρτυρίας των διαφόρων απελπισμένων ιδεολόγων. Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Μεταίχμιο Β΄ (1957). Τα ποιήματα της συλλογής γράφτηκαν από το 1948- 1955 και απηχούν μνήμες του εμφυλίου πολέμου και της μετεμφυλιακής περιόδου.

Ο Καιόμενος συνδέεται με τον Εμφύλιο αλλά παραπέμπει και σε προηγούμενες εποχές(αυτοπυρπολήσεις στο Βιετνάμ, στην Πράγα, στην Αμερική).Το φαινόμενο της αυτοπυρπόλησης, που αποτελεί έσχατη πράξη διαμαρτυρίας, συνδέεται και με μεταγενέστερες εποχές (Κούρδοι, επιθέσεις αυτοκτονίας των Παλαιστινίων κατά των Ισραηλινών), καθώς θα υπάρχουν πάντα οι αγνοί ιδεολόγοι που θα «εξωθούνται» σ’ αυτή τη μορφή διεκδίκησης.
Από συνέντευξη του ποιητή:
«Κανείς δε γίνεται ποιητής χωρίς να πληρώσει προσωπικά. Αυτό να το ξέρετε. Προπαντός μέσα στο δικό μας χώρο, στην Ελλάδα, που δεν είναι πια δικός μας. Κάποτε, στα 1957, έγινα προφήτης γράφοντας τον Καιόμενο. Ύστερα ήρθανε οι αυτοπυρπολήσεις των βουδιστών καλόγερων του Βιετνάμ, του Πάλαντς στην Τσεχοσλοβακία και του Γεωργάκη στην Τζένοβα».
« Ο κόσμος στην εποχή μας έχει γίνει παρανάλωμα του πυρός, αλλά ταυτόχρονα και θεατής που χειροκροτεί αυτή τη φωτιά, βλέποντας τηλεόραση, συμμετέχοντας, αλλά και παραμένοντας στην απομόνωσή του, ενώ οι σπουδαστές της Πράγας και οι Βουδιστές μοναχοί του Βιετνάμ μεταβάλλονται σε θυσιαστήριες δάδες διαμαρτυρίας, εναντίον ενός σχιζοφρενικού κόσμου που έχει κοπεί στα δυο».Κ. Φράιερ.

Ο Καιόμενος

Τάκης Σινόπουλος

Κοιτάχτε! μπήκε στη φωτιά! είπε ένας απ' το πλήθος.
Γυρίσαμε τα μάτια γρήγορα. Ήταν
στ' αλήθεια αυτός που απόστρεψε το πρόσωπο, όταν του
μιλήσαμε. Και τώρα καίγεται. Μα δε φωνάζει βοήθεια.
Διστάζω. Λέω να πάω εκεί. Να τον αγγίξω με το χέρι μου.
Είμαι από τη φύση μου φτιαγμένoς να παραξενεύομαι.
Ποιος είναι τούτος που αναλίσκεται περήφανος;
Το σώμα του το ανθρώπινο δεν τον πονά;
Η χώρα εδώ είναι σκοτεινή. Και δύσκολη. Φοβάμαι.
Ξένη φωτιά μην την ανακατεύεις, μου είπαν.
Όμως εκείνος καίγονταν μονάχος. Καταμόναχος.
Κι όσο αφανίζονταν τόσο άστραφτε το πρόσωπο.
Γινόταν ήλιος.
Στην εποχή μας όπως και σε περασμένες εποχές
άλλοι είναι μέσα στη φωτιά κι άλλοι χειροκροτούνε.
Ο ποιητής μοιράζεται στα δυο.

Κι ένα παράλληλο ποίημα:

                                     Όπως ο Κερέμ                                            
                                       Ναζίμ Χικμέτ

Είναι βαρύς ο αγέρας σαν μολύβι

Φωνάζω, φωνάζω, φωνάζω

Ελάτε γρήγορα σας φωνάζω

Να λιώσουμε το μολύβι

Κάποιος μου λέει

Φωτιά θα πάρεις απ’ την ίδια σου φωνή

Θα γίνεις στάχτη

Στάχτη σαν τον Κερέμ

Που κάηκε απ’ τον έρωτά του

Κι εγώ του λέω

Ας καώ, ας γίνω στάχτη σαν τον Κερέμ

Αν δεν καώ εγώ

Αν δεν καείς εσύ

Αν δεν καούμε εμείς

Πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη;