Πρώτη του Μάη με φως...

1η Μαΐου
Στίχοι και μουσική:Μάνος Λοΐζος
Πρώτη εκτέλεση: Βασίλης Παπακωνσταντίνου  
****


 

 

Πρώτη του Μάη, μέρα ορόσημο για τους αγώνες των εργατών
 Την πρώτη Μαΐου γιορτάζεται η μέρα των εργατών και τιμούνται οι αγώνες των εργαζομένων. Είναι στην πραγματικότητα η καθιερωμένη γιορτή της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου. Τον Μάη του 1886 τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν, διεκδικώντας ωράριο εργασίας στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Οι αιματοβαμμένες εξεγέρσεις των εργατών του Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886, έγιναν ύστερα από επιτυχημένες διεκδικήσεις των εργατών στον Καναδά, το 1872.
Η Πρωτομαγιά, ως εργατική γιορτή, καθιερώθηκε στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στο Παρίσι, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Κατέληξε σε αιματοχυσία λίγες μέρες αργότερα, με την επέμβαση της αστυνομίας και των μπράβων της εργοδοσίας.

Πρωτομαγιά στην Ελλάδα:
Το 1892:  η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2000 διαδήλωσαν ζητώντας οκτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.

Το 1936: η απεργία των καπνεργατών της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου, ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης. Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Η δολοφονία του αυτοκινητιστή Τάσου Τούση αποτέλεσε αφορμή για να γράψει ο Ρίτσος  τον "Επιτάφιο".

Για τα αιματηρά γεγονότα του 1936 στη Θεσσαλονίκη δείτε εδώ(περιγράφει ο Ιστορικός Αντώνης Λιάκος,1ο από τα 4 μέρη):
************

*************
Το 1944: ο κατοχικός στρατός των Γερμανών, εκτέλεσε 200 Έλληνες αγωνιστές στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ο Νίκος Μαριακάκης, ένας απ' τους 200, έγραψε στο σημείωμα που άφησε: "Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος".

 1963(22 Μαΐου): δολοφονήθηκε ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης μιλούσε σε συγκέντρωση των "Φίλων της Ειρήνης" για την παγκόσμια ύφεση όταν δέχτηκε επίθεση από άγνωστους με ρόπαλα. Έξω απ' την αίθουσα ο Λαμπράκης χτυπήθηκε από τρίκυκλο και τελικά εξέπνευσε στις 27 Μαΐου. Ο Λαμπράκης είχε συμμετοχή σε ειρηνιστικές πορείες τον Απρίλιο του 1963 στην Αθήνα, κι ήταν απ' τα κεντρικά πρόσωπα στην εκδήλωση για την Πρωτομαγιά στο γήπεδο του Παναθηναϊκού.

Πηγ'η:kathimerini.gr

Αλέκος Παναγούλης(2 Ιουλίου 1939-1 Μαΐου 1976)
 1η Μαΐου 1976:  σκοτώθηκε ο Αλέκος Παναγούλης σε τροχαίο(το αυτοκίνητό του  έπεσε σε υπόγειο κατάστημα επί της λεωφόρου Βουλιαγμένης κάθετα στην πορεία) . Ο Αλέκος Παναγούλης έχει μείνει στην ιστορία σαν σύμβολο της αντίστασης κατά της χούντας για την απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, με τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού , τον Αύγουστο του 1968. Είχε συλληφθεί άμεσα και είχε τελειώσει την απολογία του με τη φράση "Δεν υπάρχει, κύριοι στρατοδίκαι, ωραιότερο κύκνειο άσμα για κάθε αγωνιστή, από τον επιθανάτιο ρόγχο μπροστά στα πολυβόλα του εκτελεστικού αποσπάσματος της τυραννίας".

Η ΜΠΟΓΙΑ
Αλέκος Παναγούλης
Ζωντάνεψα τους τοίχους
φωνή τους έδωσα
πιο φιλική να γίνουν συντροφιά
Κι οι δεσμοφύλακες ζητούσαν
να μάθουνε που βρήκα τη μπογιά
Οι τοίχοι του κελιού
το μυστικό το κράτησαν
κι οι μισθοφόροι ψάξανε παντού
Όμως μπογιά δε βρήκαν
Γιατί στιγμή δε σκέφτηκαν
στις φλέβες μου να ψάξουν.

( Στην απομόνωση των φυλακών Μπογιατίου μετά από μια απόπειρα απόδρασης που έκανε στις 2 Ιουνίου 1971. Δεν είχε ούτε μολύβι ούτε χαρτί και το έγραψε με το αίμα του πάνω σ΄ ένα πακέτο τσιγάρα).
Η παγκόσμια κατακραυγή της δίκης απέτρεψε την εκτέλεση του Παναγούλη. Στη φυλακή βασανίστηκε μέχρι την απελευθέρωσή του. Η αμνηστία που έδωσε ο Παπαδόπουλος τον Αύγουστο του 1973 κάλυπτε και τον Αλέκο Παναγούλη.


Η συγκυρία του θανάτου του Παναγούλη σε τροχαίο χαρακτηρίζεται από πολλούς ιδιαίτερα ύποπτη(πιστεύεται ότι το τροχαίο ατύχημα στήθηκε για να θέσει τον Αλέξανδρο Παναγούλη εκτός μάχης και να εξαφανίσει τις αποδείξεις που είχε υπό την κατοχή του), επειδή μόλις λίγο καιρό πριν το θάνατό του, είχε φέρει στη δημοσιότητα στοιχεία από τα μυστικά αρχεία της ΕΣΑ.
*****
Αφιέρωμα της ΕΡΤ στον Αλέξανδρο Παναγούλη:

 
*****
Επέτειος της γέννησης του Γιάννη Ρίτσου(1909-1990) 

Πηγή:tvxs

Ο μεγάλος ποιητής της Ρωμιοσύνης γεννήθηκε σαν σήμερα(1η Μαΐου) και περηφανευόταν που γεννήθηκε τη μέρα της εργατιάς.Για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του,το 2009, τιμήθηκε ο ποιητής με το έτος "100 χρόνια από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου" μέσα από εκδηλώσεις και αφιερώματα.Δε θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε εδώ την ποιητική του σύνθεση "Επιτάφιος" που γράφτηκε για τα αιματηρά γεγονότα του Μαΐου του 1936 στη Θεσσαλονίκη(με αφορμή τη δολοφονία του Τάσου Τούση στις 9 Μαΐου).

Θεσσαλονίκη,Μάης 1936.Μια μάνα μοιρολογεί πάνω από το νεκρό γιο της.Πηγή:tovimagr

Το έργο μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη και το ερμήνευσε μοναδικά(πρώτη εκτέλεση) ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης
**********

*********

Για τον Γιάννη Ρίτσο και εδώ

 *************