Πολυξένη Λοϊζιάς(1855-1942). "40ετής αγώνας για την παιδεία"

(Η εικόνα από το βιβλίο του Κώστα Α.Πιλαβάκη,Η Λεμεσός σ΄άλλους καιρούς,Β΄Έκδοση Συμπληρωμένη και Βελτιωμένη,Εκδόσεις ΟΝΗΣΙΛΟΣ,σ.344)

Επανέρχομαι με τη σημερινή μου ανάρτηση στην αγαπημένη μου Πολυξένη Λοϊζιάδα.Σας θυμίζω και μια παλιότερη ανάρτησή μου με τίτλο"Πολυξένη Λοϊζιάς.Μια ξεχωριστή φυσιογνωμία της Λεμεσού" εδώ.Παρεμπιπτόντως,συνεχίζω την έρευνα και τη μελέτη μου γι΄αυτή την πολύπτυχη προσωπικότητα και ελπίζω σύντομα να είμαι σε θέση να την δημοσιοποιήσω.

Η μελέτη πρωτοξεκίνησε έτσι:

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ


ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
2005-2006

                                    
Μια πρώτη προσέγγιση στη ζωή και το έργο
της Πολυξένης Λοϊζιάδος
 
Έρευνα-Συγγραφή: Εύα Νεοκλέους 
Εποπτεύων Καθηγητής: Πέτρος Παπαπολυβίου 
Λευκωσία, Οκτώβριος 2006 
*********

Από τότε ακολούθησαν δημοσιεύσεις και παρουσιάσεις επιμέρους κεφαλαίων σε διάφορα επιστημονικά έντυπα και συνέδρια/συμπόσια για την Ιστορία της Κύπρου.

Σήμερα λοιπόν, μιας και βρισκόμαστε στο ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς,σκέφτηκα πως καλό θα ήταν να θυμηθούμε αυτή την πρωτοπόρο εκπαιδευτικό με τις τόσο καινοτόμες και ρηξικέλευθες απόψεις για την παιδεία.Της χρωστάμε πολλά!

Γράφει η Π.Λ. στην «Κυπριακή Κυψέλη»: «... ευτυχώς κατενοήθη και εν Κύπρω, ως εν τη λοιπή Ελλάδι, όθεν λαμβάνονται και τα προγράμματα και τα βιβλία των σχολείων της Κύπρου, ότι ουχί τα κατάφορτα πολλών και μεγάλων γνώσεων προγράμματα, ων η αδύνατος εν πολλοίς εφαρμογή δι΄ έλλειψιν μέσων καταπονεί τον φυσικόν νουν και μαραίνει την προς τα προσιτά κλίσιν και έφεσιν των τροφίμων μετά της πολυτίμου υγείας αυτών, αποτελούσι την καλήν οργάνωσιν των σχολείων και εις την πρόοδον αυτών συντελούσιν.  ... ούτε γνώμων της προόδου των σχολείων και ικανοποίησις των λογικών ατόμων και του Έθνους εν γένει είναι η πρόοδος μερικών εξόχων πνευμάτων, άτινα σπανίζουν...
Το αποτέλεσμα των προγραμμάτων της δυνατής και σκοπίμου εφαρμογής αυτών γνωρίζεται εκ της προόδου πάντων των μαθητών, και δη των μετρίων πνευμάτων...». 

(Απόσπασμα από το Β΄Κεφ.της μελέτης μου με τίτλο"Εκπαιδευτικό-Παιδαγωγικό Έργο")

Απόψεις που απηχούν και τις σύγχρονες παιδαγωγικές αντιλήψεις.


******
Και δυο ποιήματα της Λοϊζιάδος:

Νοσταλγία Κυπρίας

Όσω ο ήλιος έλαμπε και τα πουλιά λαλούσαν
κι΄  στα βουνά και τους γιαλούς οι διαλαλήτρες αύρες
Κρυφά μηνύματα χαράς γύρω μου εσκορπούσαν,
εδρόσιζαν τα στήθια μου της ξενητιάς τες λαύρες

Στα διάφανα τα πέλαγα του ουρανού πετώντας
ταξίδευα στον τόπον μου όλους τους λογισμούς μου,
τα γλυκοχτύπια της καρδιάς τιμόνι μου κρατώντας
εθάρρουν, πως αντάμωνα όλους τους σπιτικούς μου.

Αχ! τώρα; Εβούρκωσαν οι ουρανοί και μαύρα,
ολόμαυρα σωριάσθησαν τα νέφη εμπροστά μου
Τόπον δεν έχω να σταθώ, του στήθους μου η λαύρα
με καίει, και με τες βροχές τρέχουν τα δάκρυά μου!
............................
Γλυκέ μου τόπε, αχ! εσύ! που με τον ήλιο μοιάζεις,
όπου σαν αύρα ή άγγελος εκεί, που σε θυμάμαι,
με χαϋδεύεις, μου γελάς, σαν Ίριδα χαράζεις,
Αχ! πότε, πότε, τόπε μου, στην αγκαλιά σου θα΄ μαι;

Πολυξένη Λοϊζιάς, Κυπριακόν Λεύκωμα.

 *******

Ο Αποχαιρετισμός των μαθητριών της ανωτέρας τάξεως κατά το 1894

Καθώς τ΄ αφτέρωτο πουλί φεύγει από την φωλιά του
και δοκιμάζει ολόχαρο τ΄ αδύνατα φτερά του
.................................................
Έτσι και σεις αφτέρωτα, κοράσια, πετάτε
και λυπημένα στέκεσθε ή γελαστά σκιρτάτε,
και στίχους δοκιμάζετε για την καλή σχολή σας
που στέγασε φιλόστοργα την παιδική ζωή σας.
Πετάτε! κατευόδιον! δύναμι στα φτερά σας
να δίδη πνεύμα του Θεού αγρύπνητο σιμά σας.

Πολυξένη Λοϊζιάς,ΙΡΙΔΕΣ,Εν Αθήναις 1901