19 Σεπ 2010

Κώστας Γεωργάκης(1948-1970).Κι΄όμως εκείνος καίγονταν μονάχος!

(Εικόνα από ροϊδη εμμονές)

 Κώστας Γεωργάκης(23 Αυγ.1948-19 Σεπτ.1970)
Σαν σήμερα,πριν από σαράντα χρόνια, ένας 22άχρονος φοιτητής από την Κέρκυρα αυτοπυρπολήθηκε στη Γένοβα της Ιταλίας για να υπερασπιστεί τη δημοκρατία και την ελευθερία στη χώρα του.Τρία χρόνια μετά την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών,η Ελλάδα μετατράπηκε σε "Ελλάς των Ελλήνων" και όπως έλεγε κι ο Ποιητής:"Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει".
Δείτε σχετικές ανάρτησεις στις "Επισημάνσεις" εδώ και εδώ  (συνδέουν με το ιστορικό πλαίσιο της περιόδου).


Ο Γεωργάκης έγινε σύμβολο.Ο ασυμβίβαστος,ο αγωνιστής,ο επαναστάτης, ο ιδεολόγος.Δεν αρκέστηκε στα μεγάλα λόγια,υπερασπίστηκε τα ιδανικά του με την ίδιά του τη ζωή.Οδηγήθηκε συνειδητά στην αυτοπυρπόληση, στην έσχατη αυτή μορφή διαμαρτυρίας για να διασώσει την αξιοπρέπεια σε ατομικό,εθνικό και πανανθρώπινο επίπεδο.Αυτήν που είχε κατακουρελιαστεί από τα έργα και τις ημέρες της περιβόητης Χούντας.
Γράφει ο Τάκης Σινόπουλος στο ποίημά του "Ο καιόμενος"
"...Στην εποχή μας όπως και σε περασμένες εποχές
άλλοι είναι μέσα στη φωτιά κι άλλοι χειροκροτούνε".

Το ποίημα πάντα επίκαιρο.Σήμερα, ίσως, όσο ποτέ άλλοτε.(Για τον Καιόμενο δείτε εδώ,στην ανάρτηση με τίτλο "Μάρκο Παπαγεωργίου και Γιάννη Νικολάου,δεν είστε μόνοι").
Και οι στίχοι του Ναζίμ Xικμέτ,επίσης,πάντα επίκαιροι:

"Αν δεν καώ εγώ
Αν δεν καείς εσύ
Αν δεν καούμε εμείς
Πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη;"




Έγραψε για τη θυσία του Κώστα Γεωργάκη ο Νικηφόρος Βρεττάκος:
"…ήσουν η φωτεινή περίληψη του δράματός μας…στην ίδια λαμπάδα τη μία, τ' αναστάσιμο φως κι ο επιτάφιος θρήνος μας…"(Η θέα του κόσμου)
Και ο Παντελής Μπουκάλας:
"Ένας ενδόξως ανώνυμος ο Κώστας Γεωργάκης. Δεν ξέρω αν κάποιος δήμος σκέφτηκε ποτέ να αποδώσει τ' όνομά του σε κάποια οδό, σε κάποιο ταπεινό αδιέξοδο. Περιττό θα 'ταν άλλωστε. Τίποτε δεν σώζουν οι τελετές της υποκρισίας, εκτός ίσως από την ιδιοτέλεια των υποκριτών.
Ετών 22 ο Κώστας Γεωργάκης. Κερκυραίος. Σπούδαζε στην Ιταλία. Και να την άντεχε την ξενιτιά, δεν άντεχε να βλέπει την πατρίδα του ξενιτεμένη από την ελευθερία. «Δεν αντέχω άλλο μετά τρία χρόνια βίας», έγραψε στον πατέρα του, Σεπτέμβρη του 1970. «Δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά παρά να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν ελεύθερο άτομο» (το γράμμα ετούτο και πάμπολλα άλλα στοιχεία περιέχονται στο βιβλίο του συμπατριώτη του Κωνσταντίνου Γ. Παπούτση, «Το Μεγάλο Ναι. Υπόθεση Κώστα Γεωργάκη», εκδ. «Κωνσταντίνος»).
Το μόνο ίσως που μπορούσε να διαχειριστεί απολύτως ελεύθερα ήταν το σώμα του και η ψυχή που το φτέρωνε. Ετοιμάζοντας με την ψυχραιμία των πεπεισμένων το ίδιο του το ξόδι, λούστηκε με βενζίνη, με μύρο πες, και πυρπόλησε το σώμα του, μπροστά στο Μέγαρο των Δόγηδων στη Γένοβα - ένας φανός ελευθερίας.
Τώρα βρίσκεται εκεί μια μαρμάρινη επιγραφή για να βεβαιώνει, στα ιταλικά, πως «η Ελεύθερη Ελλάδα θα τον θυμάται για πάντα», «per sempre», με γράμματα μεγάλα, να ξεχωρίζουν.
Άλλες όμως οι γραφές της βουλήσεως και της υπόσχεσης κι άλλες, πιο αδύναμες, οι γραφές της μνήμης. Κι ο Κώστας Γεωργάκης, που έγινε «η φωτεινή περίληψη / του δράματός μας», «στην ίδια λαμπάδα τη μία / τ' αναστάσιμο φως / κι ο επιτάφιος θρήνος μας», όπως απαθανάτισε τη θυσία του ο Νικηφόρος Βρεττάκος, στο ποίημά του «Η θέα του κόσμου», παραμένει ξενιτεμένος από τη συλλογική μας μνήμη".

Ενδεικτική βιβλιογραφία:
-Σαν σήμερα
-ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
-Corfutopia 
-http://www.inout.gr/showthread.php?t=31628
-Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα

16 σχόλια:

Νάσια είπε...

Εξαιρετικό αφιέρωμα! Για να θυμόμαστε per sempre...
Να 'σαι καλά.

Ανώνυμος είπε...

asΕύα ,απόψε μέσα από το αφιέρωμα σου έμαθα πολλά που δεν γνώριζα , σε ευχαριστώ.:)

Phivos Nicolaides είπε...

Πολύ όμορφο αφιέρωμα και κατατοπιστικό. Εύα μου καλή βδομάδα!

Eva Neocleous είπε...

Νάσια,
σ΄ευχαριστώ.Να θυμόμαστε ναι και να τιμούμε τους αγνούς αγωνιστές της δημοκρατίας και της ελευθερίας.
Τους το οφείλουμε.
Κι εσύ να΄σαι καλά.

Κώστα,
χαίρομαι που βοήθησα.
Στη Γ΄Λυκείου κάνουμε αναφορά στον Γεωργάκη και τη θυσία του, όταν διδάσκουμε τον Καιόμενο του Σινόπουλου.
Υ.Γ.Συγχαρητήρια για το ιστολόγιό σου!

Φοίβο μου,
σ΄ευχαριστώ.
Χαθήκαμε τον τελευταίο καιρό...
Καλή βδομάδα και σε σένα!Και θα τα λέμε τώρα που φθινοπώριασε...

ποραντίδα είπε...

Εύα μου, πολύ ενδιαφέρουσα και άκρως διαφωτιστική η ανάρτηση σου για το θυσιαστικό και αλτρουιστικό ηρωισμό του Γεωργάκη. Σκέφτομαι το μεγαλείο της πράξης του νεαρού φοιτητή: επέλεξε την αυτοπυρπόληση για να διαμαρτυρηθεί, κατανικώντας κάθε αίσθημα αυτοσυντήρησης. Μεταποίησε τα πιστεύω του σε μια πράξη υπέρβασης. Γνωρίζοντας ότι η υπέρβαση αυτή ενείχε αναπόφευκτα τον θάνατο.
Μεγαλείο…
Καλή συνέχεια Εύα…….

VAD είπε...

Το θυμαμαι,Ημουν Θεσσαλονικη τότε και λιγους μηνες μετά,στις αρχές του 71,εξω απ'τη ΦΜΣ κάηκε ενα ζευγάρι φοιτητών μεσα σε ένα αυτοκίνητο Lada,κατι ανακοινωθηκε για δήθεν αυτοκτονια,χωρίς ονόματα,αλλά στις φοιτητικές πιάτσες ακούστηκε ότι τους καψανε οι ασφαλίτες,ποτέ δεν ξανακούσαμε γι αυτή την ιστορία..

Meropi είπε...

Εύα μου, θα εξομολογηθώ κάτι. Όσες φορές και αν διάβασα αυτή την ιστορία, δεν μπόρεσα να κατανοήσω σε βάθος την αυτοκαταστροφική αυτή πράξη.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Τάκη Σινόπουλου

Ο καιόμενος

Κοιτάχτε μπήκε στη φωτιά! Είπε ένας απο το πλήθος.
Γυρίσαμε τα μάτια γρήγορα. Ήταν
στ΄ αλήθεια αυτός που απόστρεψε το πρόσωπο όταν του
μιλήσαμε. Και τώρα καίγεται. Μα δε φωνάζει βοήθεια.
Διστάζω. Λέω να πάω εκεί. Να τον αγγίξω με το χέρι μου.
Είμαι απο τη φύση μου φτιαγμένος να παραξενεύομαι.
Ποιός είναι τούτος που αναλίσκεται υπερήφανος;
Το σώμα του το ανθρώπινο δεν τον πονά;
Η χώρα εδώ είναι σκοτεινή. Και δύσκολη. Φοβάμαι.
Ξένη φωτιά μην την ανακατεύεις μου είπαν.


Όμως εκείνος καίγονταν μονάχος. Καταμόναχος.
Κι όσο αφανίζονταν τόσο άστραφτε το πρόσωπο.
Γινόταν ήλιος.
Στην εποχή μας όπως και σε περασμένες εποχές
άλλοι είναι μέσα στη φωτιά κι άλλοι χειροκροτούνε.
Ο Ποιητής μοιράζεται στα δύο.


Ευχαριστούμε, Εύα

Eva Neocleous είπε...

ποραντίδα μου,
αυτή την υπέρβαση πολύ λίγοι μπορούν να την κάνουν.Το να υπερβείς το φόβο του θανάτου και αυτοπροαίρετα να τον επιλέγεις για να υπηρετήσεις τα ιδανικά σου είναι μεγαλείο,όπως πολύ σωστά επισημαίνεις.
"Άλλοι είναι μέσα στη φωτιά κι άλλοι χειροκροτάνε" που λέει κι ο Ποιητής.

Σ΄ευχαριστώ,να είσαι καλά!

Eva Neocleous είπε...

VAD,
πόσα τέτοια εγκλήματα της χούντας θα αποσιωπήθηκαν!
Η διαφορά με τη θυσία του Γεωργάκη έγκειται στη συνειδητή επιλογή του θανάτου.
Καλό σου βράδυ Βασίλη μου...
................
Μερόπη μου,
εύλογη η απορία σου.Είναι όμως "αυτοκαταστροφική πράξη";Όταν ο άνθρωπος καταφεύγει σ΄αυτή την έσχατη μορφή διαμαρτυρίας, είναι γιατί δεν μπόρεσε με άλλο πιο "ήπιο" τρόπο να έχει αποτέλεσμα.Κι ύστερα σκέψου ότι δεν πρόκειται για κάποιο προσωπικό θέμα.Διεκδικεί το δίκαιο,την αποκατάσταση της δημοκρατίας.Αγωνίζεται για την πατρίδα του,για τους άλλους.
(Πιθανόν μια θεολογική προσέγγιση να ήταν διαφορετική).
Εδώ είναι κυρίαρχη η εναγώνια προσπάθεια του ήρωα να παλέψει για το φως. Και η θυσία του αυτό το νόημα έχει.
Να΄σαι καλά!

Eva Neocleous είπε...

Διονύση μου,
άντε τώρα να αναλύεις το ποίημα στην τάξη(είναι στην ύλη της Γ΄Λυκείου) και να μην αναφερθείς στη θυσία του Γεωργάκη.
"Δέκα χρόνια μετά τη δημοσίευση του ποιήματος η πράξη αυτή γίνεται ιστορική πραγματικότητα. Βουδιστές μοναχοί αυτοπυρπολούνταν σε δημόσιους χώρους σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ωμή επέμβαση των Αμερικανών στο Βιετνάμ.
Το 1968 αυτοπυρπολείται ο Τσεχοσλοβάκος φοιτητής Πάλαντς σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την επέμβαση των Σοβιετικών στη χώρα του( γεγονότα «άνοιξης της Πράγας»).
Το 1970 αυτοπυρπολείται στην Τζένοβα ο Έλληνας φοιτητής Γεωργάκης για το δικτατορικό καθεστώς στην Ελλάδα.
Μεταγενέστερες εποχές: Κούρδοι, επιθέσεις αυτοκτονίας των Παλαιστινίων κατά των Ισραηλινών κ.λπ."
Κι εγώ σ΄ευχαριστώ, συνάδελφε!

vagnes είπε...

...αυτούς
που θέλουμε ηγέτες,
πυρπολούνται
κι αυτοί που έχουμε
μας πυρπολούν...

Eva Neocleous είπε...

vagnes,
έχεις απόλυτο δίκιο...

"...πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη;"

Ανώνυμος είπε...

Υπάρχει δρόμος με το όνομα του στην Κέρκυρα . Συγκεκριμένα είναι ο δρόμος που ξεκινάει από τα φανάρια του αεροδρομίου , περνάει το Εθνικό Στάδιο και πάει προς Κανόνι . Όπως υπάρχει και χάλκινο άγαλμα του σε ομώνυμη (νομίζω) μικρή πλατεία στην πόλη.

stalamatia είπε...

Ευα μου όταν ήλθα στην Ελλάδα το 77 τοτε κατι ακουσα για εναν φοιτητή σε μια παρέα που κουβεντιαζαμε ,αλλα απο τοτε τιποτα άλλο 1Ευχαριστώ που μας το θύμησες!Αυτές οι πράξεις δεν πρέπει να ξεχνιόνται

Eva Neocleous είπε...

Σταλαματιά μου,
όπως ακριβώς το είπες.Δεν πρέπει να ξεχνάμε!