Σχετικά με τα θέματα Ιστορίας των Παγκυπρίων Εξετάσεων 2010

 Στο κείμενο της συναδέλφου Βασιλικής Σακκά, που ακολουθεί, καταγράφονται θετικά σχόλια για το εξεταστικό δοκίμιο Ιστορίας των Παγκυπρίων, καθώς επίσης και για τις οδηγίες διόρθωσης.Διατυπώνονται παράλληλα ανησυχίες και προβληματισμοί για το πού οδηγούνται τα πράγματα στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά την σχολική ιστορία,αφού "το συγκεκριμένο μάθημα το επιλέγουν για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις λιγότερο από 1% των υποψηφίων".

Την ευχαριστώ θερμά  που μου εμπιστεύτηκε το κείμενό της!

Σχετικά με τα θέματα Ιστορίας στις Παγκύπριες Εξετάσεις 2010:
·    Τα θέματα καλύπτουν αρκετή ύλη από δύο βιβλία ιστορίας και έχουν διαβάθμιση δυσκολίας. Οι ερωτήσεις είναι σαφείς και ξεκάθαρες και διερευνούν ποικίλες πτυχές της ιστορικής γνώσης, χωρίς να ξεφεύγουν από την εμμονή στην πολιτική ιστορία- το πρόβλημα βεβαίως είναι στην ύλη του διδακτικού αντικειμένου…
·    Είναι σημαντικό το ότι επιλέγεται εικονιστική πηγή (η γελοιογραφία) για επεξεργασία. Επίσης ότι ζητείται από τους μαθητές να εντοπίσουν και να σχολιάσουν συγκεκριμένα σημεία στη γελοιογραφία και να τα συνδέσουν με την άλλη πηγή και την ιστορική τους γνώση. Έτσι δεν αφήνονται να πελαγοδρομούν σε γενικόλογους , ασαφείς σχολιασμούς. Το ίδιο ισχύει για τις σαφείς ενδείξεις σχετικά με το πλαίσιο των απαντήσεων στις ανοιχτές ερωτήσεις.
·    Το σημαντικότερο είναι ότι οι ερωτήσεις απαιτούν από τους μαθητές να ενεργοποιήσουν και να ασκήσουν την κριτική τους σκέψη. Πρέπει να επιλέξουν από ένα σύνολο ιστορικών πληροφοριών – δεν απαιτείται να απαριθμήσουν τα πάντα για το άριστα ("να αναφέρετε 3 από τα 6 σημεία, ή να αναφερθούν οπωσδήποτε τα σημεία 2,3 και 5" κλπ) δεν υπάρχει έμφαση στο να αναπαραγάγουν τυφλά τα κείμενα και τις πληροφορίες της ιστορικής αφήγησης του σχολικού εγχειριδίου.
·    Το πιο σημαντικό από όλα κατά τη γνώμη μου: οι οδηγίες προς τους βαθμολογητές είναι σαφείς, ξεκάθαρες και καθορίζουν ένα σαφές και ενιαίο αξιολογικό κριτήριο, περιορίζοντας έτσι την αυθαιρεσία και την υποκειμενικότητα στη βαθμολόγηση. Είναι φανερό ότι η επιτροπή που επέλεξε τα θέματα δούλεψε σκληρά για τις οδηγίες αυτές.
·    Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι παρά τη γκρίνια, τα πράγματα λειτουργούν πολύ καλύτερα στην Κύπρο από ό, τι στην Ελλάδα:  τόσο τα θέματα όσο και οι υποδείξεις προς τους βαθμολογητές, και στις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις, απαιτούν πιστή αναπαραγωγή της ιστορικής αφήγησης του σχολικού εγχειριδίου, με επισημάνσεις του τύπου: σωστή απάντηση, ‘σελίδα 239 από " Όταν ο Βενιζέλος… μέχρι ’…για την Ελλάδα΄". 

Στις ερωτήσεις πάνω στις πηγές, η αξιολόγηση γίνεται σχεδόν κατά βούληση, αφού σε κάποια βαθμολογικά κέντρα ο τεμαχισμός της βαθμολογίας γίνεται στη λογική "9 βαθμοί αξιοποίηση ιστορικών γνώσεων- 8 βαθμοί άντληση στοιχείων από τις πηγές- 8 βαθμοί σύνθεση" (!!!) ενώ άλλοι συντονιστές σε άλλα βαθμολογικά κέντρα έδιναν κατά βούληση 10-10-5 ή 11-11-3 αντίστοιχα, με άριστα τα 25 μόρια.

Επίσης η (μόνη) οδηγία είναι σταθερά "απαιτείται η δημιουργική σύνθεση των στοιχείων στην απάντηση". Αποτέλεσμα: οι συνάδελφοι που όλη τη χρονιά πάσχιζαν να βγάλουν από τους μαθητές αυτό το πέταγμα στη σκέψη, που πάσχιζαν να διδάξουν στους μαθητές να συνθέτουν ένα λογικό ορισμό για έναν ιστορικό όρο και όχι απαραίτητα να παπαγαλίζουν την ιστορική αφήγηση είναι οι χαμένοι. 

Ο μηχανισμός της Κ.Ε.Γ.Ε. είναι απλώς πνευματοκτόνος, και αυτός ο τρόπος αξιολόγησης ακυρώνει στην  πράξη κάθε προσπάθεια διαφορετικής διδακτικής προσέγγισης και καλλιέργειας κριτικής σκέψης. Τέλος, είμαι σίγουρη ότι στην Ελλάδα ακόμη και η επιλογή των πηγών από το βιβλίο του H. Kissinger  θα γινόταν αντικείμενο σφοδρότατης κριτικής- γιατί με αυτό το κριτήριο αξιολογούμε τη διαδικασία…

Αυτές τις ημέρες ολοκλήρωσα τη διόρθωση των γραπτών από τα τμήματα του σχολείου μου: Ιστορία Γενικής Παιδείας Γ’ Λυκείου: απογοητευτική, θλιβερή εικόνα με 60% κάτω από τη βάση- ανίκανα τα παιδιά να προσεγγίσουν μια πηγή, να αποκωδικοποιήσουν, να συνδέσουν, να σχολιάσουν. Ανίκανα να ορίσουν τι είναι ο αλυτρωτισμός, το ανατολικό ζήτημα, ο ψυχρός πόλεμος… Φταίμε γι αυτό. Ένας μαθητής μου είπε: "μη στενοχωριέστε κυρία - περνούσαμε καλά στην τάξη, ευχαριστιόμαστε το μάθημα, αλλά είναι Γ’ Λυκείου…" Χωρίς άλλα σχόλια. 

Να υπενθυμίσω ότι το συγκεκριμένο μάθημα το επιλέγουν για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις λιγότερο από 1% των υποψηφίων: τεράστια ύλη, δύσκολο μάθημα, χαμηλές βαθμολογίες… Πλήρης η απαξίωση της Ιστορίας.

Βασιλική Σακκά

Εκπαιδευτικός,Μέλος της "EUROCLIO"(European Association of History Educators)